İhsan

Bir işi en iyi şekliyle yapmak veya bir kimseye iyilikte bulunmak anlamına gelir. Allah’ın yarattığı her şeyi ihsan üzere var kıldığını bildiren ayette birinci manasıyla (Secde Sûresi, 32:7), Allah’ın insanlara “adalet” ve “ihsanı” emrettiğini bildiren ayette de ikinci manasıyla kullanılmıştır (Nahl Sûresi, 16:90). Cibrîl hadisi diye meşhur hadiste geçtiği şekliyle iman ve İslâm’ın tamamlayıcı bir unsuru olan ihsan “Allah’ı görüyormuşçasına kulluk etmek” olarak tanımlanmıştır (Buhari, “İman”, 37). Bu çerçevede ihsan kavramı birbiri ile ilişkili farklı manalara gelebildiği gibi tanrı-insan ilişkisi veya insan-insan ilişkisi gibi farklı katmanlar için de bahis konusudur. Allah’ın her şeyi ihsan üzere yaratması ve yarattıklarına ihsan ve lütufta bulunması gibi insanın da yaptığı işleri ihsan üzere yapması ve Allah’ın kendisine verdiği şeylerden insanlara ihsanda bulunması İslamiyet’in üzerinde önemle durduğu bir konudur.

1. İyilik etme, iyi ve güzel davranma, güzel yapma, bağışlama, bağışta bulunma, ikram etme.
”İnsanlar, işlerini ihsanla yapmalarına göre değer kazanırlar.” (Hz. Ali)
2. İnsanın başta ana ve babası olmak üzere diğer insanlara yönelik sevgiye ve saygıya dayalı özverili tutumu.
”Şüphesiz Allah adaletli olmayı, ihsanda bulunmayı, akrabaya yardım etmeyi emreder; zinayı, kötülük yapmayı ve haddi aşmayı yasaklar. Tutasınız diye size öğüt verir.” (Kur'an-ı Kerim 16/90)
3. İnsanın, kendisinin Allah’ın huzurunda olduğunu hissetmeye çalışarak onu görüyormuşçasına ibadetlerini yerine getirmesi.
”İhsan, Allah’ı görüyormuş gibi ibadet etmendir. Sen onu görmesen de o seni görür.” (Hadis)