ağızsıllaşma

Geniz seslerinin ağız seslerine dönüşmesi olayı. Boğumlanma özelliği bakımından aynı zamanda birer geniz sesi niteliği taşıyan n ve ñ ünsüzleri ile, benzeşme yolu ile sonradan genizsilleşmiş olan bazı ünsüzlerin doğrudan doğruya veya yeni ses değişmeleri ile ayrışıma uğrayarak ñ (n) > g, ğ, y şekillerinde bir ağız sesine dönüşmesi. Bu olay bugünkü yazı dilimizden çok, Anadolu ağızlarında ve tarihî dönem yazı dillerinde görülmektedir. Köktürk metinlerindeki ñ>g değişimi bunun tipik bir örneğidir: bardıñ>bardıg (vardın), bardıñız>bardıgız «vardınız», körtüñ>körtüg «gördün», bodunıñ>bodunıg «milletin» Karayim lehçesinde: atañ>atey «baban», barsañ>barsey «varırsan», Anadolu ağızlarında: añlamak>añnamak> ağnamak «anlamak», soñra>soñna>soğna, «sonra», oña>oğa «ona», hammal>hambal. (Zeynep Korkmaz, Nevşehir ve yöresi Ağızları, s. 91) vb.