Bezdiri/Mobbing nedir?

Kavram karışıklığını önlemek amacıyla Türk Dil Kurumu 2011 yılında İngilizce mobbing sözcüğünün yerine bezdiri kavramının kullanılmasını önermiştir. Bezdiri, bir işyerinde bir veya birden fazla kişinin, genellikle bir diğer kişiye sistematik, kasıtlı ve uzun süreli saldırgan davranışlar yönelttiği ve hedef kişinin bu davranışlar karşısında kendisini savunmasız hissettiği bir süreci ifade etmektedir. Çalışma hayatında gerçekleşen olumsuz davranışları açıklamak için kullanılan bezdiri davranışlarının odaklandığı nokta, davranışların muhatapları olan bireyleri olumsuz bir biçimde rahatsız etmesi ve tekrarlı bir şekilde belli bir süre devam etmesidir.

Bezdiri kavramının kaynağı olan mobbing, köken olarak “kanun dışı şiddet uygulayan düzensiz kalabalık” anlamına gelen “Mob” sözcüğünden türetilmiştir. Mobbing kavramını ilk olarak 1960’lı yıllarda hayvan davranışlarını inceleyen Konrad Lorenz kullanmıştır. Sürüdeki küçük hayvan gruplarının (örneğin kuşlar) daha güçlü ve yalnız bir hayvana (öneğin tilki) toplu şekilde hücum ederek uzaklaştırması ya da aynı kuluçkadan çıkan kuşlar arasında yaşanan ve diğer kuşların aralarındaki en zayıf kuşu yiyecek ve sudan uzak tutarak dışlaması, iyice güçsüz bir hale getirmesi ve en sonunda da fiziksel saldırılarla öldürerek grubun dışına atması durumunu ifade etmek amacıyla kullanılmıştır. Kavramın kökeninden de anlaşıldığı üzere saldırgan sadece makam gücüne sahip olanlar değil, hedef aldığı kişi ya da kişilere zarar verme amacı olan her seviyedeki kişi ya da kişilerden oluşabilmektedir. Türkçede mobbing kavramı yerine bezdiri ile birlikte birçok Türkçe kavram (yıldırıma, psikolojik taciz, psikolojik şiddet, manevi taciz, duygusal taciz vb.) kullanılmaktadır. Bkz. Ast-Üst İlişkisi