diş ünsüzü

Dil ucunun veya dil tacının üst dişlere, diş etine veya diş eti-damak sınırına dokunması veya yaklaşması ile boğumlanan ünsüzler: d, t, c, ç, j, ş, z, s, n, l, r: dağ, taş, ceylan, çocuk, jambon, şakrak, zeytin, soğuk, nane, lokum, rahat gibi. Bunlar boğumlama noktasındaki küçük ayrılıklara göre kendi içlerinde de sınıflanmaya giderler: d, t, z, s, n, l, r diş-dişeti noktalarında boğumlandıkları için tam diş sesleridir. c, ç, j, ş ise diş eti-damak noktasında boğumlandıkları için diş-eti (alveolar) sesleri durumundadırlar. Bunları diş-damak sesleri (alveolar) olarak gösterenler de vardır. Dilimizdeki kadı, Osman gibi bazı Arapça kelimelerde yer alan ve artık telâffuz değeri kaybolmuş bulunan peltek z (z, d) ünsüzü ile İngilizcedeki th ünsüzünü karşılayan peltek s (s) birer dişler-arası ünsüzdür. Bunlar dil ucunun ön dişlere dokunması ve ciğerlerden gelen havanın aradan sızması ile boğumlanan sızıcı ünsüzlerdir. yerlerine bk.

Azerbaycan Türkçesi: diş samiti Türkmen Türkçesi: diiş çekimsizi Gagauz Türkçesi: dişli konson ~dental konson Özbek Türkçesi: tiş undóşi Uygur Türkçesi: çiş üzük tavuşi Tatar Türkçesi: teş tartığı ~ teloçı tartığı Başkurt Türkçesi: teş tartinqihi Kmk: tişli tutuk Krç.-Malk.: tişleni boluşlugubla kuralgan kısık tawuş ~ tişleni boluşlugu bla kuralgan tunakı tawuş Nogay Türkçesi: tîs tartıgı Kazak Türkçesi: tis dawıssızı Kırgız Türkçesi: tişçil ünsüz Alt:: tiş tuyuk tabış Hakas Türkçesi: tîs ün çoh tapsag Tuva Türkçesi: tiştin a'jık eves ünü Şor Türkçesi: *tiş soglasnıy üni Rusça: dentalnıy soglasnıy ~ zubnoy soglasnıy

(Derleme., diş konsonu, dişsi konson, diş sesi) Dil ucunun üst dişetlerine dokunmasıyle meydana gelen ünsüz: d, t, c, ç, (th) vb.