gerçekçilik

I. 1. Düşünmenin temeli ve eylemenin ölçüsü olarak gerçekliğe bağlanan görüş ve tutum.
2. Sorunları yarar açısından ele alan tutum. II. (Felsefe kavramı olarak) Bilinçten bağımsız bir gerçekliğin var olduğunu benimseyen görüşler. 1. (Fizikötesi açısından) Skolastik felsefedeki kavram gerçekçiliği, Platon'un idealar öğretisine bağlı olan görüş: Tümel kavramların bilincin dışında kendine özgü gerçek bir varlıkları olduğunu öne sürer. (Ortaçağda karşıtı: adcılık ve kavramcılık.)
2. (Bilgi kuramı açısından) Bilen özneden bağımsız olarak var olan bir gerçekler evreninin bulunduğunu ve bu gerçekler evreninin bilgisine algı ya da düşünme yolu ile erişebileceğimizi kabul eden öğretiler. Karşıtı bk. idealizm.
3. Bazı modern matematikçiler matematik kavramların dışımızda gerçekten varolduklarını söyleyerek Platon'un idealar öğretisini canlandırmışlardır.
4. (Estetikte) Sanat yapıtının gerçeğin yansıtılması olduğunu öne süren görüş.

Dışımızdaki dünyayı, nesnel bir tutumla yansıtmayı amaçlayan sinema ve televizyon akımı. Gerçekçilik bir yandan dış dünyayı bütün çapraşıklığı, derinliği, zenginliğiyle anlayabilecek, kavrayabilecek bilgiyi, bilinci gerektirir bir yandan dış dünyanın gerçeğini çarpıtmayacak, bozmayacak, değiştirmeyecek bir dürüstlük, soğukkanlılığı zorunlu kılar ayrıca bu gerçeği izleyiciye en inandırıcı, en benimsetici yolda aktaracak, sunacak büyük bir sanat yeteneği ister.

1. Bilgi konusunun bilme işleminden ayrı bağımsız olarak var olduğunu, nitelik ya da özelliklerinin bilinmekle değişmeyeceğini ileri süren çağdaş bir felsefe öğretisi.
2. Rönesanstan sonra okullarda sözlü etkinliklere ağırlık vermeyen bir eğitim akımı. 3.

Tabiatı ve gerçeği olduğu gibi veya görünüşte sanıldığı gibi çirkinlikleri ve bayağılıklariyle birlikte göstermek yolunu tutan ve ondokuzuncu yüzyılın ilk yarısında başlıyan sanat çığırı (GERÇEKÇİ, Réaliste).

Doğayı ve gerçeği olduğu gibi ya da görünüşte sanıldığı gibi, çirkinlikleri ve bayağılıklarıyle birlikte göstermek yolunu tutan ve XIX. yüzyılda başlayan sanat ve yazın akımı.

(Resim) Doğayı göründüğü gibi değil, olduğu gibi vermeyi amaç edinen ve üslûplaştırmadan kaçınan sanat anlayışı.

(Piaget) Özellikle çocukların, kişisel görüş ve algılarını gerçek olarak benimsemeleri eğilimi.

Bakınız: realizm