Gösteriş Amaçlı Tüketim

Gösteriş amaçlı tüketim veya gösterişçi tüketim, modern endüstriyel kapitalizmin gelişimine paralel olarak ortaya çıkan bir kavramdır. Kavramı modern sosyal teoriye hediye eden düşünür Thorstein B. Veblen’dir. Veblen bu kavramla

19. yüzyılının sonundan 20. yüzyılın başına evrilen dönemde Amerika’da endüstriyel üretim sürecinin ve işletmeciliğin nabzını tutmaya çalışmıştır. Veblen, gösteriş amaçlı tüketimle Amerikan toplumsal yaşamına ciddi eleştiriler getirmiştir. Amerika’da zenginlerin veya aylak sınıfın toplumsal hareket tarzları, gösteriş amaçlı tüketimle anlaşılabilir. Gösteriş amaçlı tüketim, gösteriş amaçlı israfla gelişir. Aylak sınıfın veya zenginlerin kendi zenginliklerini diğer toplumsal sınıflara göstermek maksadıyla kullanışsız ancak lüks tüketim yapmaları hem gösteriş amaçlı tüketimi hem de gösteriş amaçlı israfı açıklar. Zenginler için bir mal ne kadar pahalı ama işe yaramazsa o kadar değer görmekte ve gösteriş amaçlı tüketimin nesnesi olmaktadır. Aksine zengin olmayanlar için bir mal ne kadar işe yarar olursa olsun zenginler açısından o mal bayağı ve zevksizdir. Pahalı elbiseler, büyük evler, deniz kenarındaki villalar zenginlerin gösteriş amaçlı tüketiminin birer nesneleridir. Veblen’in dünyasında parasal kültürü ifade eden gösteriş amaçlı tüketim, çalışmadan paradan para kazanan ve üretken olan endüstri sınıfının ürettiklerine el koyan zenginlerin toplumsal ahlakının temel göstergesidir.