hazcılık

Hazcılık (hedonizm) bireylerin hazzı maksimize ve acıyı minimize etmesi gerektiğini savunan çok yönlü bir felsefedir. Genel olarak psikolojik ve ahlaki hedonizm diye iki kategoriye ayrılan bu felsefi akımda haz ve acı iki önemli unsurdur. Psikolojik hedonizm, tüm insanların hazzı arzulamak, acıdan kaçınmak üzere geliştiğini, bunun ötesinin imkânsız olduğunu iddia eder. Bunun aksine, ahlaki hedonizm ise hazzı arzulamamak ve acıdan kaçmamak mümkün olsa da bunu yapmak ahlaken yanlıştır der. Bu akımın önemli isimlerinden olan Jeremy Bentham, doğanın insanoğlunu iki tane egemen ustanın (haz ve acı) emri altına koyduğunu, bu ikisinin bizim ne yapmamız gerektiğine işaret ettiği ve karar verdiğini ifade eder. Ahlaki hedonizme göre haz insanın doğasında var olan bir şeydir ve diğer her şey ona ulaşmak için sadece bir araçtır. Hazcılığa birçok eleştiri gelmiştir. Bunlardan en ünlüsü Robert Nozick’in düşünce deneyidir. Nozick bizden, kendisine bağlandığımızda bize her türlü deneyimi ve hazzı yaşatan bir makine düşünmemizi ister. Hazcı mantığa göre bizim sürekli bu makineye bağlı kalmayı istememiz gerekirken Nozick’e göre böyle bir makine deneyimlerimizi yalnızca hayal edebileceğimiz şeyler ile sınırlayacağından insanlar bu makineye bağlanmak istemeyecektir. Zira gerçeği yaşamak insan refahı için daha önemlidir. Hazcılık bireyin sadece kendi bedensel zevklerine odaklanması ve toplumsal olanı ihmal etmesi dolayısıyla sosyal ilişkileri zedeleyebilir.

(Yun. hedone = haz) : 1. Yaşamın anlamını hazda bulan dünya görüşü.
2. Haz=hedone'yi ahlak ilkesi olarak kabul eden ahlak eyleminin ereğini ve ölçeğini hazda bulan ahlak öğretisi. //Burada ya a. bir anlık duyusal haz, ya da b. sürekli haz (tinsel haz) söz konusudur. Kyrene Okulunun kurucusu olan Aristippos hazcılığın da kurucusu sayılır. Aristippos'a göre haz veren şey iyidir, acı veren de kötü. Haz ile iyi aynı şeydir. İnsan her şeyden sevinç duymaya çalışmalı, her yaşama durumunda iyiyi, sevincin kaynağını bulmak istemelidir. Ancak Aristippos'un göz önünde bulundurduğu bir anlık haz duygusudur. Bu öğreti daha tinsel biçimde Epikuros'ta da karşımıza çıkıyor. Ona göre de, biricik iyi hazdır, "Haz bütün eylemlerimizin ereği olmalıdır". Ancak Epikuros mutluluğun temelini ruhun dinginliğinde bulur, tinsel hazları duyusal hazların üstünde görür ve en yüksek erek olarak koyar çünkü yalnız tinsel hazlar gelip geçici olmayan hazlardır, sürekli bir ruh durumu sağlarlar.

İnsan yaşayışında en büyük değerin ve başlıca amacın haz alma olduğunu haz ile en iyinin birbirine eşit bulunduğunu sürekli hazza ancak bilgelikle erişilebileceğini savunan bir felsefe ve ahlak görüşü.

İnsan yaşayışında en büyük değerin ve başlıca amacın haz alma olduğunu haz ile en iyinin birbirine eşit bulunduğunu sürekli hazza ancak bilgelikle erişilebileceğini savunan bir felsefe ve ahlak görüşü.

Yalnızca hazzın özü itibarıyla ve gerçekten iyi, acının ise biricik kötü olduğunu savunan görüş.