Hicâz

1. Klâsik Türk müziğinde tiz sekizlideki küçük mücenneb diyezi almış do veya bakiye bemolü olmuş re sesi.

2. Klâsik Türk müziğinde kullanılan basit makam. dügâh (la) sesi üzerindeki (yerinde) Hicâz dörtlüsüne, nevâ (re) sesi üzerine aktarılmış bir Rast beşlisinin eklenmesiyle meydana getirilmiştir. Çoğunlukla inici-çıkıcı ve bazen çıkıcı bir seyir özelliklerine sahiptir. Karar sesi dügâh (la), güçlü sesi nevâ (re)'dır. Asma kararları, Hûmayun makamının da asma kararları olan Nikriz çeşnili nîm hicâz (bakiye diyezi almış do) ve dik kürdî (bakiye bemolü almış si) sesleri ile Hicâz ailesinin diğer makamlarının (Bkz. Hicâz ailesi) yarım karar yaptıkları seslerdir. Bu seslerden nevâ (re) sesi üzerine aktarılmış Bûselik, hüseynî aşîran (mi) sesi üzerine aktarılmış Uşşak ve Hicâz çeşnileri ile de asma kararlar yapılır.

Arabistan Yarımadasında Kızıldeniz’in doğu sahili boyunca uzanan, Mekke ve Medine ile hac ve umre yapacakların ihrama girecekleri yerleri de içine alan coğrafi bölge. Hicaz bölgesi, Kızıldeniz’in doğusunda, kuzeyde Ürdün’ün liman şehri Eyle’den, güneyde Yemen sınırındaki Aşire’ye ve doğuda Necid çöllerinden Irak’a kadar uzanır. Bölgenin kuzey ve doğu sınırlarının nerede bittiği tartışmalıdır. Tebük ve Filistin’in de buraya dâhil olduğunu söyleyenler vardır. Bazı bilginler Mekke’yi Hicaz’ın merkezi saymışlardır.