İhtiyat nedir?

Çeşitli ihtimalleri göz önünde bulundurarak tedbirli ve ölçülü davranmak. Gelecekteki her türlü ihtimali göz önünde bulundurarak tedbir maksadıyla kenara konan belli bir paraya ihtiyat akçesi denmesi bundandır. Günlük hayatta olduğu gibi dini-hukuki hayatta da ihtiyat sahibi olmak iyi görülür. Hatta dini-hukuki konularda ihtiyat ilkesel düzeyde gerekli kabul edilir. Hz. Peygamber’in (s.a.v.) “sana şüphe vereni bırak şüphe vermeyene bak” (Buhari, “Büyû”,
3) şeklindeki hadisi dini-hukuki hayatta ihtiyatın gerekliliğine işaret eder. Bu açıdan ihtiyatlı davranma ve ihtiyatlı görüşe uymak dini-hukuki hayatta temel bir ilkedir. İbadet hayatı, aile hayatı veya ticari hayatın bütünü için aynı ilke geçerlidir. Örneğin açıkça faiz olmasa da faiz şüphesi bulunan bir işlemden kaçınmak ticari hayatta ihtiyat ilkesinin bir gereğidir. Çünkü faiz gibi temel bir yasak alanında faiz şüphesi de gerçek faiz hükmünde kabul edilir ve şüpheli alanlardan kaçınmak ihtiyata uygundur. Bkz. Önlem İlkesi