İradecilik

İradecilik zekâdan çok iradeye önem atfeden bir yaklaşımdır. Kavram, felsefe literatürüne Alman düşünür Ferdinand Tönnies tarafından kazandırılmıştır. Birçok farklı kolu olan bu görüşün dini tarafı, gerçekliğin ve ahlakın tanrının iradesinden geldiğini, iradenin akıl ve zekâdan önce geldiğini ve daha önemli olduğunu savunmaktadır. Psikolojik iradecilik ise bu anlamda kişiyi, bazı istekleri (ve o isteklere dair bir iradesi) olan ve istekleri için akıl ve zekâsını kullanan biri olarak görür, akıl ve zekâ ise o iradeye tabiidir. Bu görüş rasyonalizm teorileri ile karşılaştırıldığında daha iyi anlaşılmaktadır. Örneğin, Plato insanın iyiyi ve doğruyu aklı ile bulduğunu ve iradesini bunlara yönelik doğrulttuğunu savunur. Bu nedenle kimsenin bilerek kötülük yapmayacağını söyler. İradecilik ise bunun tersini savunur, buna göre iyi ve doğruyu öyle yapan o yöndeki iradedir.