iş güvencesi nedir?

Görevini kendisine verilen talimatlara uygun bir şekilde yapan çalışanların iş sözleşmesinin keyfi uygulamalarla sona ermesini engelleyen düzenlemedir. İşçinin işe giriş süreci dâhil, iş ilişkisinin özellikle işveren tarafından gerçekleştirilen işlem ve uygulamalara karşı varlığını sürdürmesinin güvence altına alınması, haksız gerekçelerle iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda çalışanların mağduriyetlerini azaltıcı yaptırımları içermektedir. ILO’nun 1982 tarihli “Hizmet Sözleşmesine İşveren Tarafından Son Verilmesi Hakkında 158 Sayılı Çalışma Sözleşmesi” ile uluslararası düzeyde düzenlenmiş olan iş güvencesi, ülkemizde 1994 yılında kabul edilerek yasalaşmıştır. Bu kapsamda, işten topluca çıkarılanların yeniden işe alınması (29.m), askerlik veya diğer bir kanuni ödev yüzünden iş ilişkisi sona erenlerin yeniden işe alınması (31.m), engelli, eski hükümlü ve terör mağdurunu işe alma zorunluluğu (30.m), iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma zorunluluğu (81.,82.m) ve sendika yöneticilerinin yeniden işe alınması (29.m) gibi işe girişte güvence sağlayan hususlar olduğu gibi, geçerli sebebe dayanmadan feshedilen iş sözleşmelerine güvence getiren düzenlemeler (18-21.m) de yer almaktadır. Geçersiz sebeple sözleşmesi feshedilen çalışan; işveren vekili olmamak, belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışıyor olmak, en az 6 aylık kıdeme sahip olmak ve iş yerinde en az 30 çalışan olması durumunda mahkeme tarafından ya işe iade edilmekte ya da kıdemi ile orantılı olacak şekilde en az 4 en fazla 8 aylık maaşı tutarında tazminat ödemesi alabilmektedir.