kum tepesi

1) Rüzgarın yığdığı gevşek bir kum yığıntısı veya yükseltisi. Kum tepeleri, bir metre ile 200 metre yükseklikte ve birkaç m ile yüzlerce m uzunlukta olabilir. Kumullar, kuvars, karbonat kumları, jips, kil ve volkanik killer içerir. Kumullar daha çok kurak yerlerde ve kıyı bölgelerinde görülür. Dünya üzerindeki kurak alanların %20’ si kadarı kumullar ile kaplıdır. Kumulların oluşup şekillenmesinde esas rol rüzgara aittir. Hakim rüzgar yönü ve hızları önemlidir. Ayrıca bitki örtüsü, kum kaynağına olan mesafe, zeminin nem içeriği, zeminde yer yer bulunabilen küçük göller ve bataklıklar, zemindeki kayalık çıkıntılar ve çeşitli tümseklerle, çalı ve otsu bitkilerden oluşan engellerin de rolleri bulunur. Kumullar tüm bu etmenlere bağlı olarak farklı şekil ve boyutlarda oluşabilirler.
2) Humus ve kil gibi bağlayıcı maddeleri olmayan ya da çok az bulunan, temelde Kuvartz’dan oluşan, çok küçük, gevşek ve uçucu, ölü veya diri koruyucu örtü bulunmayan yapılardır. Kumullar kuru durumdayken, rüzgar aracılığıyla harekete geçerek birkaç metreden birkaç kilometreye kadar taşınabilir ve bu taşınma esnasında değişik boyutlarda ve çeşitli şekillerde bulunabilirler. Kumullar, kendine özgü flora ve faunasıyla yurdumuz ekosisteminin önemli bir bölümünü oluşturur. Türkiye, Avrupa’nın en fazla kumula sahip ülkesidir.

Rüzgar etkisiyle yer değiştiren kum tepeleri.