Maide Suresi

Kur’an-ı Kerim’in beşinci suresidir. Medine’de inmiştir. Yüz yirmi ayettir. Sure, yüz on ikinci ve yüz on dördüncü ayetlerinde Hz. İsa ve arkadaşlarına inen ‘maide’ (sofra) mucizesinden söz ettiği için bu adı almıştır. Sureye, müminlerin Allah’a vermiş oldukları sözler ve aralarında yapmış oldukları antlaşmalara uygun davranmalarını emreden ayetlerle başlanır. Müminlere, hac ve umre için ihram giydiklerinde Harem sınırlarında dinin koyduğu yasaklara uymaları, İslami usullere göre kesilmeyen hayvanları yememeleri, iyilik ve takva üzerine yarışmaları ve Allah’ın insanlık için seçmiş olduğu son dine uymaları emredilir.

Surede, abdestin nasıl alınacağı, teyemmümün nasıl yapılacağı da açıklanır. Ayrıca hukuk önünde adaletin zayi olmaması için şahitliğin öneminden ve şahitlikle ilgili meselelerden de bahsedilir. Medine Dönemi’nin sonlarında gelen bu surede, Hristiyanların Allah’a oğul isnat etme gibi çarpık düşünceleri eleştirilir. Böyle bir inancın apaçık bir küfür olduğu anlatılır. Bu çerçevede Yahudilerden de bahsedilir ve onların Hz. Musa’ya yapmış oldukları kötü davranışlar haber verilir. Peygamberlerine karşı gelen toplumların kurtuluşunun imkânsızlığı ele alınır. Daha sonra, yol keserek eşkıyalık yapmak kınanır. Mal emniyetinin üzerinde durulup hırsızlık ve hırsıza verilecek cezalar belirtilir. İslam dininde sebat etmenin önemi belirtilir; dinden dönmenin yanlışlığı anlatılır. Bu çerçevede dinden toplu bir dönüş de olsa Allah’ın insanlara muhtaç olmadığı vurgulanır. Allah’ın, dilerse dinine sahip çıkacak başka toplumlar yaratacağı hatırlatılır. Dinin boş bir temenni olmadığı, aksine insanın dinî emirleri yaşadığı sürece hayatının anlam kazanacağı ve gerçek bir kimlik elde edebileceği söylenir.

Surede, Allah’ın helal kıldığı şeylerden insanın kendini mahrum etmemesi önerilir. Yemin ve yemin kefareti ile ilgili hükümlere yer verilir. İçki ve kumar dâhil her türlü uyuşturucu, kumar ve şans oyunlarının yasaklanması hikmetleriyle birlikte açıklanır. Vasiyet hukuku ile ilgili önemli açıklamalar yapılır. Allah’ın, Hz. İsa’ya vermiş olduğu lütuflar, mucizeler ve yardımcıları olan havariler de surede anılır. Surenin adına konu olan gökten ‘maide’ (sofra) indirilmesi mucizesine de surenin sonunda yer verilir. Yerde ve gökte her türlü hâkimiyetin yalnızca Allah’a ait olduğunu belirten ayetle sure son bulur.