Maliki Mezhebi nedir?

Malik b. Enes’in (ö. 179/795) görüşleri etrafında oluşan ve ona nispet edilen fıkıh mezhebi. Maliki Mezhebi’nin kurucusu Ebu Abdullah Malik b. Enes (ö. 93/712) Medine’de doğmuştur. Medine’nin seçkin âlimlerinden fıkıh ve hadis öğrenimi görmüştür. Kendisi de daha sonra hadiste otorite olmuş ve İslam dünyasının en meşhur hadis kaynaklarından el-Muvatta’yı hazırlamıştır. Bu kitap aynı zamanda Maliki Mezhebi’nin de temel kaynağıdır.

İmam Malik, Muvatta’yı, yetmişten fazla İslam hukukçusunun onayını aldıktan sonra yayınlamıştır. Maliki Mezhebi, sünnetin beşiği olan Medine’de doğduğu için Medineli sahabelerin görüşlerine özel önem verir. Mezhep içinde Hz. Ömer (ö. 23/644), Zeyd b. Sabit (ö. 45/665) ve Hz. Ayşe’nin (ö. 58/678) görüşlerinin ağırlıklı bir yeri vardır. Sahabeler, Medine’yi yurt edinip Hz. Peygamber’in hayat tarzını en güzel biçimde yaşadıkları için bu hayat tarzı Medine halkı tarafından da benimsenmiştir. Bundan dolayı Malikiler, Medine halkının yaşayışını hüküm çıkarmada bir dayanak olarak ele almışlardır.

Maliki Mezhebi’nde herhangi bir meselenin hükmü araştırılırken başvurulan kaynak ve dayanaklar önem sırasına göre şöyledir:
1. Kur’an-ı Kerim.
2. Hz. Peygamber’in sünneti.
3. Sahabelerin konuyla ilgili fetvaları.
4. İslam bilginlerinin icması.
5. Medine halkının uygulamaları.
6. Kıyas.
7. İstihsan.
8. İstishab.
9. Mesalihimürsele.
10. Seddizerayi.
11. Örf ve âdet.