Önceden bilinmesi ve önüne geçilmesi olanaksız, borcun yerine getirilmesine engel, borçlunun iradesi dışında gelişen beklenmedik olaylar.

Önceden göz önüne alınmasına ve bunun sonucu olarak ortadan kaldırılmasına olanak bulunmayan ve dış bir etkiden ileri gelen, olay, zorlayıcı neden, borçluyu borcundan kurtaran olay.

Sözleşmelerde tarafların kendi kontrolleri dışında gelişen ve öngörülemeyen durumlardan dolayı (deprem, sel, savaş vb.) sorumlu tutulamayacaklarına ilişkin hükümdür.

İnsan iradesi, gücü ve müdahalesiyle önüne geçilemeyen, deprem, yıldırım, kasırga gibi doğal afetler mücbir sebep olarak adlandırılmaktadır ve sorumluluk hukuku açısından önem taşımaktadır.

İnsan iradesi, gücü ve müdahalesiyle önüne geçilemeyen deprem, yıldırım, kasırga gibi doğa kaynaklı afetler; kanuni grev, genel salgın hastalık, kısmî veya genel seferberlik ilânı ve gerektiğinde AFAD tarafından belirlenecek benzeri diğer hâller

Yüklenicinin kendi kusurundan kaynaklanmayan ve sözleşme konusu işi sözleşmede belirtilen şartlarda yapmasını engelleyen durumlar. Doğal afetler, kanuni grev, genel salgın hastalık, kısmi veya genel seferberlik ilanı ve gerektiğinde Kurum tarafından belirlenecek benzeri haller mücbir sebep olarak kabul edilebilecek haller olarak belirlenmiştir. Süre uzatımı verilmesi, sözleşmenin feshi gibi durumlar dâhil olmak üzere idare tarafından bu belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilebilmesi için yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması, taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması, mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi (20) gün içinde yüklenicinin idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi gerekmektedir. Yüklenicinin talebinin mevzuat çerçevesinde sonuçlandırılması hususundaki yetki ve sorumluluk idarede bulunmaktadır.

Kurum tarafından mücbir sebep olarak kabul edilebilecek benzeri diğer hallere ilişkin olarak ise genel bir belirleme yapılmaktadır. Kurumca belirlenecek “benzeri diğer haller” için de diğer sayılan hallerde olduğu gibi hem öngörülmezlik hem de önlenemezlik şartlarının bir arada gerçekleşmesi gerekmektedir.

Katılımcının kontrolü dışındaki ve kendi adına hata veya ihmalden kaynaklanmayan öngörülemeyen istisnai bir durum veya olay.