nitrozamin

Nitritin sekonder aminlerle reaksiyonu sonucu oluşan nitrozaminler ve nitrozamidler çok etkili kanserojen bileşiklerdir. Nitrozaminler birçok gıdada bulunabilmektedir. Dışardan et ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, marul vb. ile vücuda giren nitrat, nitrite dönüşmekte ve asidik ortamda sekonder amin varlığında bu maddeler oluşabilmektedir. Nitrozaminler arasında en fazla kanserojen etkili olan dimetilnitrozamin, nitrozopiperidin ve nitrozoprolidindir.Nitrozamin vücuda et, sebze, peynir gibi gıdalar ve su ile alındığı gibi insan vücudunda yine gıdalarla alınan nitratlar ve nitrozlanabilen aminlerin etkisiyle, endojen oluşumu da söz konusudur.Bazı gıdaların, örneğin ıspanak gibi birçok sebzenin ve içme suyunun bileşiminde doğrudan nitrozaminler bulunmamaktadır. Ancak ortamda bulunabilen nitrat, bakteriler tarafından ağızdan başlayarak mide-barsak sisteminde nitrite indirgenmektedir. Böylece mide-barsak sisteminde nitrozamin oluşumu için uygun bir ortam gelişmektedir. Aynı şekilde bazı ilaçların etkisiyle de mide-barsak sisteminde nitrozaminler sentezlenebilmektedir. Nitrozlanmanın inhibisyonu ise askorbik asit veya tokoferol ile sağlanabilmektedir.

Nitrit ve aminlerin sindirim kanalında birleşmesiyle oluşan, hepatotoksik ve karsinojenik, alkilleyici bir grup kimyasal bileşik, R2N-N=O.