Niyetlenilmemiş Neticeler nedir?

Amerikalı sosyolog Robert K. Merton tarafından ortaya atılan bu ifade, amaçlı eylemlerin beklenmedik sonuçlarına dikkat çekmektedir. Bu sonuçlar pozitif olabileceği gibi olumsuz da olabilmektedir. Adam Smith’in “görünmez el” metaforu ile açıkladığı durum sosyal bilimlerde olumlu anlamda bilinen pozitif bir niyetlenilmemiş sonuçtur. Herkes kendi çıkarını düşünüp bu anlamda hareket ettiğinde günün sonunda bu kişilerin niyet etmediği bir kamu yararı ortaya çıkmaktadır. Olumsuz sonuçlara, hükümetin yurt dışına döviz kaynağı gitmesin diye ithal edilen ürünlere ağır vergiler koyması sonucunda kaçakçılığın artması verilebilir. Başka bir örnek vermek gerekirse, kâr amacı ile işverenlerin işçi ücretlerini düşürme yoluna gitmesi, insanların alım gücünü düşürecek, alım gücü düşen insanlar eskiye oranla daha az alışveriş yapacak, bu ise ekonominin yavaşlamasına ve günün sonuna işverenlerin zarar etmesine yol açacaktır. Bu anlamda iş hayatında verilen her kararın yol açabileceği olumlu ve olumsuz sonuçların hesaba katılması ve bu kararların ortaya çıkan sorunlar ışığında hemen güncellenmesi gerekmektedir.