piyasa nedir?

Formel anlamda piyasa, alıcı ile satıcının mal ve hizmet tedariki için karşılaştığı mekân olarak tanımlanır. Alıcıların mal veya hizmet satın almak istedikleri ve satıcıların da mal veya hizmet satmak istedikleri her türlü mübadele işleminin gerçekleştiği yer, piyasa olarak nitelendirilmektedir. Ancak piyasa, arz ve talebin buluşmasından daha büyük bir anlama sahiptir. Piyasa, piyasa ekonomisi veya piyasa düşüncesi, liberal iktisadi ve felsefi doktrinle özdeşleşmiştir. Modern devletin doğasını belirleyen kavram piyasa veya piyasacılıktır. Günümüzde devletin ekonomideki yeri piyasa tasavvuruna bağlıdır. Modern anlamda devletin minimal olduğu ve piyasanın belirleyiciliğinin arttığı durum, liberal demokrasi olarak nitelendirilmiştir. Liberal demokrasi ve onun ardındaki piyasa düşüncesine yönelik en güçlü entelektüel savunu Avusturya iktisat okulu mensuplarından gelmiştir. Özellikle Friedrich A. Hayek, bilginin toplumda dağınık bir vaziyette olduğunu iddia eden epistemolojiyle piyasayı nötr bir bilgi deposu olarak kavramıştır. Piyasada bir araya gelen bilgiler fiyat mekanizması ve davranış kuralları aracılığıyla rasyonel bir tasarıma dayanmadan kendiliğinden bir optimal düzen sağlamaktadır. Bu bakımdan kendiliğinden doğan düzenin doğru adresi piyasa yani kapitalizmdir. Hayek ekonomi kelimesi yerine piyasa düzeni anlamında katalaksi (catallaxy) veya mübadele çağrışımlı kendiliğinden doğan piyasa düzenini kullanır. Öte yandan piyasanın kendiliğinden oluştuğuna dair görüşe moral ekonomi temelli en sıkı eleştiri Karl Polanyi’den gelmiştir. Bkz. Kapitalizm