ruhbilim

(Yun. Psykhe = ruh logos = bilim, öğreti) : 1. Felsefenin bir bölümü olarak: (İlkin Aristoteles bağımsız bir konu olarak ele almıştır), a. Ruh fizikötesi: Ruhun özünü, ölümsüzlüğünü, bedenle ve Tanrı ile ilişkisini araştıran öğretiler, b. Usa ve ruh yaşantılarına dayanan ruhbilim öğretileri bunlar da giderek duyum, tasarım, bellek, düşünme, duygu, istenç ruhbilimleri olarak ayrılırlar, ç. (Hume'un geliştirdiği) Çağrışım ruhbilimi olarak kendine özgü bir bilimsel temele dayanmaya çalışır buradan yeni bir ruhbilim ortaya çıkar.
2. Felsefeden kopmuş olan, bağımsız bir bilim olarak: ruhsal olayları, dış dünyanın olaylarına benzer bir biçimde, aynı yasaların egemen olduğu iç dünya olarak düşünüp doğa bilimlerinin yöntemleriyle inceler. 19. yüzyıldan bu yana ruhbilimsel araştırmalar çok gelişmiş ve türlü dallara ayrılmıştır: çocuk ruhbilimi, hayvan ruhbilimi, toplumsal ruhbilim vb. Ayrıca ruhbilim araştırmaları günümüzde fizyoloji araştırmaları ile de bağlantı içindedir.
3. Yeniden felsefeye dönen ve bir felsefî insanbilim biçiminde gelişen ruhbilimsel öğreti olarak şu biçimlerde karşımıza çıkar: a. Tinsel bilimlerin bir dalı olarak anlama yöntemini geliştiren ruhbilim (Dilthey ve ona bağlı olanlar), b. Yapısal ruhbilim (Gestalt psikolojisi) araştırmaları (Ehrenfels, Köhler, Krueger vb.), c. Bilinçaltı ruhbilimi ve ruhsal çözümleme (Freud, Adler, Jung vb.), d. Bedenle ruh arasındaki bağlama dayanarak insanın yapısını beden-ruh birliğinde gören öğreti (Kretschmer). e. Davranış ruhbilimi (özellikle Amerikalı araştırıcılar geliştirmiştir. Behaviorism), f. Karşılaştırmalı ruhbilim çocuk, gençlik ruhbilimi ve toplumsal ruhbilimle, giderek hayvan ruhbilimi ve ilkeler ruhbilimi (Lévy-Bruhl) denen ruhbilimle bağlantı içindedir.

1. Organizmanın, özellikle insan organizmasının çevreye uyması ile ilgili sorunları inceleyen bilim.
2. İnsanların duyum, heyecan, usavurma, algılama vb. özellikleri üzerinde araştırmalar yapan bilim.
3. İnsanın ruhsal yaşamını etkileyen koşulları, etkenl

Davranış, anlıksal süreçler ya da kişilikle uğraşan bilim.