Sivil itaatsizlik veya pasif direniş, insanların açık bir şekilde bir hükümetin, işgalci bir gücün veya herhangi bir kurum ve kuruluşun kendilerine dayattığı yasa ve isteklere şiddete başvurmadan karşı çıkmasıdır. Dikkate değer ilk sivil itaatsizlik aktivistlerinden biri Henry David Thoreau olmuştur. Thoreau tasvip etmediği hükümet politikalarına destek olacağını öne sürerek vergi vermemiş ve bir gece hapis yatmıştır. Ölümünden sonra 1849 yılında yayımlanan Sivil İtaatsizlik isimli makalesi ile bu kavram popülerleşmiştir. Sivil itaatsizlik özellikle Hindistan ve Afrika’da milliyetçi hareketlerin başvurduğu temel taktiklerden biri olmuştur. En bilinen örneği 1920’lerde Mahatma Gandi’nin Hindistan’ın bağımsızlığı için başlattığı uzun yürüyüş ve açlık grevleridir. İş dünyasında, firmaların uyguladığı adil olmayan işe alım süreçleri veya çevreye verdikleri zarara dair düzenlenen sivil itaatsizlik eylemleri, firmaları bu sorunları çözmeye veya dikkatli davranmaya itmiştir.

Bir topluluğun tümünün veya bir kısmının, hükümet politikalarını şiddete dayanmayan yollarla değiştirme çabası içinde, devletin yasalarına ve düzenlemelerine uymayı ya da vergi ödemeyi reddetmesi için kullanılan terimdir.

Toplumun büyük kesimlerini rahatsız eden hükümet uygulamalarına karşı tepki vermek veya belirli bir uygulamanın kaldırılmasını, değiştirilmesini sağlamak amacıyla şiddete başvurmadan yasalara uymayı reddetme tavrı.