İngilizce: Humus
Ölmüş bitkisel ve hayvansal maddelerden ve bunların organik ayrışma ürünlerinden oluşan organik madde. Toprağın vazgeçilmez maddesini oluşturan humus, koloidal boyutta, koyu renkli, şekilsiz (amorf) bir organik maddedir. Humuslaşma sonucu organik maddenin içinde bulunan ve bitkinin beslenmesinde önemi rol oynayan maddeler açığa çıkar. Sıcaklık ve yağış durumuna göre ortaya çıkan humus tipleri mor, moder ve mull olarak üç gruba ayrılır. Bunlardan mor humus, soğuk bölgelerde toprağın üst katını keçe gibi kaplayan ve mineral toprakla karışmayan humus tipidir. Moder, toprakla yarı karışmış çürüntülü denilen humus çeşididir. Mull ise nemli ve ılıman bölgelerde toprakla iyi karışmış, bitkinin orijinal görünümü kaybolmuş humus tipidir.