mat. Bir R bağıntısının, tanım bölgesindeki her x, y için ya xRy ya yRx ya da x = y bağıntılarından birisinin ve yalnız birisinin doğru olmasının gerekmesi.
(Auguste comte) Her toplumun tarihsel evriminin, sahip olduğu düşünce yapısından kaynağını aldığını ve bu düşünce yapısının sırasıyle dinsel, doğaötesel, pozitif nitelik aldığı üç dönemli bir evrimden geçtiğini savunan kuram.