eng

yapısalcılık ne demek?

yapısalcılık

(Lat. structura = yapı) Son yıllarda özellikle Fransa'da gelişen, temel bir gerçeklik olarak yapıya dayanan, yapı üzerine kurulan bilim kuramı. Yapı, öğeleri birbirine ve kendisine bağlı olan, ama öğelerinin toplamından daha fazla bir şey oluşturan bir bütündür. Çıkış noktasını dilbilimden alan yapısalcılık, bu etki ile, insanbilimlerinin yöntemi olmuştur gerçekliğin yapısını kavramada dili örnek alır, dil örneği insan davranışlarının tüm alanına, özellikle de toplumsal olaylara, belli bir yönteme uyularak, uygulanır. Yapısalcı yöntem ele aldığı konuyu, bütünleştiği yapı içine koyarak, sonra da daha geniş kapsamlı yapılar içine koyarak aydınlatmaya çalışır. Bugüne dek bir yapısalcı felsefe olmamıştır, ama yapısalcılığa yönelmiş toplumbilim, ruhbilim, insanbilim araştırmaları vardır. Yapısalcılığın başlıca temsilcileri: Dilbilimde: Saussure, Jakobson budunbilimde: Lévi-Strauss ruhsal çözümlemede: J.Lacon felsefede: M. Foucault Marksçı kuramda: L. Althusser'dir. Yapısalcılık, yapıya (bütüne) yöneliş olarak ilkin 19. yüzyılın sonu ile 20. yüzyılın başlarında Ehrenfels, Wertheimer, Köhler ve Koffka'nın geliştirdikleri biçim-kuramı (Gestalttheorie)nda kendini gösterir. Biçim (Gestalt) görüde verilmiş olan bütün demektir örneğin algı bir bütündür, bir bütünselliktir öğelere ayrılmış olan algı birliği öğelerin toplamından daha fazla bir şeydir, bundan dolayı özel bir bütünsellik niteliği vardır, örneğin bir melodi, notaların toplamından daha fazla bir şeydir ve kendine özgü bir bütün oluşturur.

TDK Felsefe Terimleri Sözlüğü

yapısalcılık

Yazın Terimleri Sözlüğü
Dili, sanat yapıtını, toplum düzenlerini vb. bağımsız birer yapı, birer dizge olarak gören, bu yapıtların kendi öğeleri arasındaki bağıntılarla kavranabileceğini savunan ve insan bilimlerinde önemli bir gelişme sağlamış olan çağdaş düşünce akımı.

yapısalcılık

Yöntembilim Terimleri Sözlüğü
Bir toplumsal yapıyı oluşturan öğelerin bu yapıdan bağımsız düşünülemeyeceği ve birbirine göre biçimlenerek örgün bir birlik gösteren bu öğelerin toplumsal yapının bir türevi olduğu anlayışı.