eng

Tarih Terimleri Sözlüğü

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
1. Sayfa
Absolutizm :
Mutlakıyetçilik 
Acemi Oğlanlar Ocağı :
Yeniçeri Ocağı’na asker yetiştirmek için kurulan ocaktır.
aforoz :
Bir Hıristiyan’a Katolik kilisesi tarafından konulan yasak. Buna ...
Ağnam :
Koyun ve keçi cinsi hayvanlardan alınan vergi, ağnam resmi.
akılcılık :
Akla ve akıl yolu ile varılan yargıya inanma, akla aykırı ve akıl ...
Akıncılar :
Akıncılar sınır ve uçlarda bulunan atlı birliklerdir.
Amire :
Padişaha, devlete ait; resmi, tersane-i amire.
Ampir :
Hayvan ve insan suretlerinin sık kullanıldığı yapı üslubu. Türk a ...
Anallar :
Hititlerde kralların düzenlediği yıllıklardır. İlk objektif tarih ...
Anasır :
Unsurlar. Osmanlı Devleti'nde yaşayan çeşitli etnik unsura mensup ...
Anayasal Rejim :
Devlet yönetiminde anayasa esaslarının belirleyici olduğu sistem.
Antikite :
Eski Yunan ve Roma sanatına verilen genel ad.
arasta :
Bakınız: çarşı
aristokrasi :
Soylular topluluğu; bir ülkenin yönetimini soyluların yürütmesi. ...
arpalık :
1. Askeri sınıfından olanlara ek gelir olarak verilen mal veya pa ...
Arz :
1. Sunma. 2. Bir iş hakkında padişaha resmi evrakların sunulması, ...
arz odası :
Topkapı Sarayı'nda padişahın elçileri ve sadrazamı kabul ettiği b ...
Asakir-i Mansure-i Muhammediye :
II.Mahmut 1826 yılında Yeniçeri Ocağı kaldırılmış (Vaka-i Hayriye ...
Asimile etmek :
1. Kendine benzetme, 2. Bir milletin başka bir milletin kültür un ...
Aşar Vergisi :
Köylü üzerinden ağır bir yük haline gelen vergi, ürün üzerinden a ...
Aşiret :
Bir asıldan çıkmış olup birlikte yaşayan ve birlikte konup göçen ...
atabey :
Selçuklularda hükümdar çocuklarının eğitim ve yetişmesinden sorum ...
Atalet :
Boş durma, duymayış, duygusuzluk.
avarız :
Olağan üstü hallerde (deprem, sel vb.) alınan vergi.
Avasım :
Abbasilerde özellikle Bizans sınırına yakın kurulan şehirler.
Avrupa Ekonomik Topluluğu :
Maastricht Anlaşması ile Avrupa Birliği ismini aldı.
ayan :
Bir memleketin ileri gelenleri. Özel olarak XVII. yüzyılın sonlar ...
Aydınlanma Dönemi :
Rönesans ve Reform hareketlerinin etkisiyle 18.yyda Avrupa’da bil ...
Ayrıcalık :
İmtiyaz (Tek alanda)
Azab :
Osmanlıların ilk zamanlarında Türk asıllı hafif piyadelere denird ...
Bab-ı Ali :
1. Yüksek kapı, 2. Sadrazamın oturduğu konak. 3. Osmanlı hükümeti ...
Bab-ı Ali Baskını :
Bu baskın ile İttihat ve Terakki Cemiyeti Osmanlı yönetimini ele ...
Bac :
Osmanlılarda, pazarda alınıp satılan maldan alınan vergi, bac-ı b ...
Balbal :
Hayattayken öldürdüğü asker sayısında mezarının başına dikilen he ...
Balyos :
Osmanlı'nın klasik döneminde Avrupa ülkelerinin elçi, general ve ...
barok :
XVI. ve XVII. yüzyıllarda resim, müzik ve mimarlıkta klasik sanat ...
bedesten :
Kıymetli eşyaların alınıp satın alındığı kapalı çarşı.
Bedevi :
İslam öncesi Arap Yarımadasında çöllerde göçebe olarak yaşayan in ...
berat :
Bir kimseye ayrıcalık verildiğini bildiren yazı, hüküm.
beylerbeyi :
Eyalet valisi. Askeri-idari amir. Orgenerallik rütbesine denk der ...
Beylerbeylik :
Bakınız: eyalet
Beylikçi Kalemi :
Osmanlı Devletinde, divan konuşmalarını ve divanda alınan kararla ...
Beytü’l Mal :
Hz. Ömer Dönemi’nde oluşturulan İslam Devleti’nin hazinesi.
biat :
Birinin hakimiyetini kabul etme, birine bağlılığını sunma.
Birun :
Osmanlı Devletinde sarayın dış bölümüne verilen isim.
Birün :
Topkapı Sarayı'nın Enderun dışında kalan bölümü.
Bolşevizm :
Lenin önderliğini yaptığı komünizm hareketidir.
bostancı :
Osmanlı Dönemi’nde saray ve köşklerin korunmasında görevli asker.
Boy :
Bir aşirette bulunan oymakların her biri.
burjuva :
Orta Çağ Avrupası’nda köylüler ile soylular arasındaki orta sınıf ...
Bürokrasi :
Kalemde, dairede çalışan memurların gördükleri iş.
Büyük Şart :
İngiltere’de 1215 yılında İngiltere Kralı ile soylular arasında i ...
Cebeciler :
Yeniçerilerin silah yapımı, bakımı ve onarımını sağlayan teknik s ...
cebeli :
(Cebelü). Tımar sahiplerinin savaşa hazır olarak beslemek mecburi ...
Cebelu :
Silahlı, atlı askerler.
Cedit :
Yeni. Nizam-ı Cedid: Yeni Düzen
Celali İsyanları :
Anadolu’da halk tarafından çıkan isyan.
Celali Takvimi :
Sultan Melikşah’ın isteği ile Ömer Hayyam tarafından hazırlanan t ...
cemaat :
Osmanlılar'da bir dine bağlı olarak yaşayan dini toplulukların he ...
Cemiyet-i Akvam :
Milletler Cemiyeti. Türkiye Cumhuriyeti 1932 yılında Milletler Ce ...
Cenah :
Ordunun merkeze göre iki yanından her biri.
Ceride-i havadis :
İlk yarı resmi gazete.
Cihad :
İslamiyet’te kutsal savaş.
Cihat :
İslamiyet’te din ve dini yayma adına yapılan kutsal savaş.
Cizvit :
Katolik mezhebini koruyup yaymak amacıyla kurulan Hıristiyan tari ...
cizye :
Müslüman olmayan erkeklerden askerlik bedeli olarak alınan vergi.
Cumhuriyet :
Halk yönetimi. Halkın seçme ve seçilme hakkını kullanarak yönetim ...
Cülus bahşişi :
Padişahın tahta çıktığında dağıtılan bahşiş.
çelebi :
Osmanlı Türklerinde kullanılan unvanlardan biri.
çıkma :
Saray hizmetlerinde bulunanların/saray dışındaki hizmetlerde göre ...
Çiftbozan :
Osmanlı Devleti’nde toprağı mazeretsiz terk eden veya 3 yıl üst ü ...
dadaizm :
I.Dünya Savaşı yıllarında başlayan sanat akımı.
Danışma Meclisi :
Son kararı hükümdarın verdiği meclis.
Darbhane-i Amire :
Para basılan yer. (Para basma yetkisi devlete aittir.)
darphane :
(darb-hane). Para basılan, sikke dökülen yer.
Darülbedayi :
Müzik evi, nağmeler sarayı anlamına gelir.
Darülfünun :
Bakınız: üniversite
Dar'ül-fünun :
Fenler evi, üniversite.
Darülmaarif :
Darülfünun’a öğrenci yetiştirmek amacıyla kurulmuştur.
Darülmuallimin :
Osmanlı’da erkek öğretmen okulu.
darüşşifa :
Hastane, sağlık evi.
defterdar :
Osmanlı’da maliyeden sorumlu devlet adamı.
Delege :
Bakınız: temsilci
Denge Politikası :
Bir devletin varlığını sürdürebilme amacıyla rakibi olan devletle ...
Derbend :
Önemli geçitlerin korunması için görevlendirilen kişiler ve bunla ...
Derbent Teşkllatı :
Osmanlı’da ana yollar üzerindeki geçitlerin denetimini yapan ve g ...
derebeylik :
Bakınız: feodalite
Dergah :
Tarikat mensuplarının toplandığı yer, tekke.
derviş :
Herhangi bir tarikat şeyhine bağlanıp o tarikatın kurallarına gör ...
Despotizm :
Bir ülkeyi zora ve baskıya dayanarak yönetme anlayışı, istibdat