eng

Yazın Terimleri Sözlüğü (7)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
7. Sayfa
içsellik :
Kişisel duyguların, esin yolu ile, katıksız, coşkun ve etkili ola ...
içtenlik :
Sözlü ve yazılı anlatımda, düşünce ve duyguları içe doğduğu gibi, ...
idil :
Yunanca küçük tablo anlamına gelen ve konusunu daha çok seviden a ...
iğneleme :
Birini ya da bir olayı hafifçe yermek isteğiyle yazılan kısa, iğn ...
iki koşa :
Bakınız: dördül
ikilem :
Birbirine karşıt iki öncül savın aynı sonucu vermesi.
ikilenme :
Fransız düzyazısında, tek ses gibi söylenen iki ünlünün koşukta, ...
ikinci yeni :
1950'den sonra, "Garipçiier"e tepki olarak doğmuş bir akım. Anlam ...
ikizleme :
İki karşıt anlama gelen bir sözcüğün ya da sözün her iki anlamı d ...
ilâhi :
Tekke yazınında din ve ahlak ile ilgili konularda özel ezgilerle ...
ilgeci gizli benzetme :
Bakınız: Eğretileme
ilgileme :
Birkaç kimse ya da nesne anlatıldıktan sonra onlara ilişkin özell ...
ilişki :
Eğretilemede, gerçekle eğretilenen arasındaki ilgi.
ilişme :
Karşılaşmada sakalı, kinayeli deyişmeye verilen ad. (Tarizli olur ...
ilkelcilik :
1911'de Fransa'da gelecekçiliğe (fütürizm) tepki olarak doğan ve ...
imge :
Var olan ya da varmış gibi tasarlanan nesnelerin zihinde canlandı ...
imge gücü :
Zihinde nesneleri canlandırmaya yetisi, bk. imge.
imge yüceliği :
Bakınız: Yücelik
imgecilik :
XX. yüzyılın başlarında İngiliz ozanı Richard Aldington'ca kurulm ...
imgelem :
Dış varlıkları zihinde canlandırma yetisi.
imgeletici eğretileme :
Bakınız: eğretileme
imgeleyiş :
Zihindeki izlenimlerin canlı bir biçimde uyanışı.
imgesel anlam :
Bir sözcüğün genel kullanımının dışında kalan anlamı.
imleme :
Değinmecenin bir türü. bk. değinmece.
imza koşası :
1. bk. karalama 2. bk. takma ad koşası.
incelem :
Bir konuyu incelemek ya da bir durumu saptamakla görevlendirilen ...
inceleme :
Bir bilim ya da sanat konusunu her yönüyle geniş biçimde açıklaya ...
incelik :
Derin, güzel nükteler içeren anlatım niteliği: (Fatih'in uhuvvet- ...
inşa :
Sanatlı düzyazış. O tür sanatçıya "münşî", bu tür yazıların topla ...
ipucu :
Bakınız: eğretileme
irdeleme :
Belirli bir konuyu anlamak ya da derinleştirmek için yapılan çalı ...
iş mektupları :
Bakınız: mektup
izdem :
Bir yapıtın içerik düzeyindeki temel yönelimleri: Ölüm izdemi, ço ...
izlenimci eleştiri :
Kişisel izlenimlere dayanan eleştirme.
izlenimcilik :
XIX. yüzyıl sonlarında ortaya çıkan doğa, olaylar ve yapıtlar kar ...
kahraman :
Anlatı ya da oyunlarda önde gelen kişiler.
kahramanlık destanı :
Ortaçağda, kahramanlar için söylenmiş destan.
kahramanlık deyişi :
Bakınız: koçaklama
kakışma :
Kimi sözlerde, söz öbeklelerinde, çıkakları yakın seslerin art ar ...
kakişik :
Kakışan (ses ya da sözcük), bk. kakışma.
kalem kavgası :
Belirli bir konu üzerinde ve belirli kişiler arasında saldırı biç ...
kalem şuarası :
Oldukça okur yazar olup, hece ve aruz ölçüleriyle koşuk yazan ama ...
kalenderî :
1. Tekke ozanlarının, düşüncelerini, dünya görüşlerini, tarikat y ...
kamutanrıcılık :
Evrenle Tanrı'nın tek bir şey olduğunu evrenin Tanrı'dan, Tanrı'n ...
kantik :
Dinsel bir konuyu ele alan ve dinsel törenlerde okunan şarkı.
kapalı eğretileme :
Bakınız: eğretileme
kapalı hece :
Ünsüzle biten hece. Ör.: at, kuş, yaz.
kapalıca :
Düşünceyi açık ve seçik anlatamayan (tümce, söz).
kapalıcalığın sonradan yorumlanışı :
Bakınız: İpham
kapalıcalık :
Etkisini artırmak için anlamı bilerek, isteyerek kapalıca bırakış ...
kapanık ayak :
Saz ozanlarının, karşılaşma, deyişme ve tekerlemelerde başvurdukl ...
kapsam lay iş :
Aralarında cinsle tür, tümle parça, çoğulla tekil gibi nicelik ba ...
kara hekât :
Bakınız: kara öykü
kara öykü :
İçinde anlatımı süsleyici geleneksel öğeler, koşuk biçiminde parç ...
karacaoğlan :
Çukurova ve Güney Toroslarda halkın, "türkü söylelemek" yerine ku ...
karagöz :
1. Bilinen gölge oyunu. 2. Bu oyunun baş kişisi: Karagöz. Medrese ...
karagözcü :
Karagöz oyununda "suret" leri oynatan, konuşturan sanatçı.
karalama :
1. Birinci dörtlüğün birinci ve üçüncü dizeleri uyaksız olan koşm ...
karanlıkçılık :
XX. yüzyıl başlarında beliren, kapalı anlatımı öngörüp okuyucunun ...
karmaşık :
Anlaşılması güç (yazı).
Kars güzellemesi :
Sevinçli türkülerde uygulanan bir ezgi.
karşıberi :
1. Saz oazanlannın "sınavlaşma" eylemine ya da karşılıklı deyişme ...
karşılaşma :
Bakınız: karşıberi
karşılaştırmalı yazın :
Değişik yazınları, değişik akım, yapıt ya da yazarları karşılaştı ...
karşılık :
Divan yazınındaki "nazire" karşılığı kullanılan bir terim.
karşıt anlamlı :
Anlamları birbirine aykırı olan sözcüklerden her biri: Ak-kara, ç ...
karşıtlam :
Sanat yapıtında, yerleşmiş kanılara karşıt düşen, kimi zaman da ş ...
karşıtlama :
1. Bir sözcüğü, bir deyimi, bir tümceyi ters anlamında kullanma: ...
karşıtlamalı :
Karşıtlama sanatının yapıldığı (anlatım). bk. karşıtlama.
karşıtlar çağrışımı :
Biri anıldıkça, öbürünü akla getiren karşıt iki şey arasındaki il ...
karşıtların birleşmesi :
Karşıt olan kavramların bileşmesi, yan yana kullanılması sanatı: ...
karşıtlı sezinletiş :
Karşıt sözlerin bir kapalı ündeş biçiminde kullanılması. Ör: "Sen ...
karşıtlıca :
Bir sözün hem övgü, hem de yergi anlamına gelebilecek biçimde kul ...
karşıtlığımsı :
Kuruntudan doğan aykırı düşünce ve sözcüklerin her kavramda kulla ...
kaside :
1. Araplardan Farslara, sonra divan yazınımıza geçmiş bir övgü ko ...
Katar :
Bakınız: düzüm
katmerli övgü :
Bir kişi ya da bir nesneyi değişik yanlarıyla yücelten övgü. Ör. ...
kavratım :
Bir düşünceyi, bir duyguyu başka birine iyice anlatma, onun zihni ...
kavuştak :
1. Şarkı ve türkülerde yinelenen dize. 2. Halk yazınında türküler ...
kayabaşı :
1. Özel makamla söylenen bir halk türküsü, çoban türküsü. 2. Halk ...
kekemelik :
Sesleri tatlıca kaynaşmayan sözcüklerin kulağı tırmalaması, akıcı ...
kendi yazısı :
Yazarın, ozanın kendi eliyle yazdığı yapıtlar için kullanılan söz ...
kendisi için eğretilenen :
Bakınız: eğretileme
kendisinden eğretilenen :
Bakınız: eğretileme
kendisine benzetilen :
Bakınız: benzetme
kerem :
Özel bir ezgi ile söylenen bir halk koşuğu.
kerteleme :
Anlatımı daha etkili kılmak için sözcüklerin, kavramların, düşünc ...
kervankıran :
1. Türkülü bir halk öyküsünün adı. 2. Bu öykü ile ilgili, acıklı ...
kesek :
Bir halk ezgisi.
kesik :
Gazete ve dergilerden, bir yazının ya da belli bir konuyla ilgili ...
kesik mani :
İlk dizesi düşerek, yerini, yedi heceden az, anlamlı ya da anlams ...
kesikkerem :
Halk türkülerinde geçen ünlü bir ezgi.
kesiklik :
Osmanlı abecesinde, harfleri ayrı ayrı bitişmeyen harflerle yazıl ...
kesileme :
Dizelerin ölçülerini denetlemek için bunları ölçü kalıplarına gör ...
kesmelik :
bk. kaside, gazel
ketebehu :
Eski levhaların ya da aslından bakılarak kopye edilen yazının alt ...
kına havası :
Kına gecesi gelinin eline kına yakılırken söylenen özel ezgili bi ...
kır şiiri :
Özellikle ilkçağ yazınında kır yaşamını konu alan, konuşma ve bet ...
kırık hava :
1. Ezgileri canlı, oynak olan oyun havaları. 2. Türkü ezgilerinde ...
kırk vezir öyküsü :
Bir büyük öykü içinde, kırk küçük olaydan oluşmuş ünlü bir masal. ...