eng

Yazın Terimleri Sözlüğü (8)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
8. Sayfa
kırsal :
Kırları, köyleri, çoban yaşamını sevdirmek için doğanın güzel yan ...
kırsal şiir :
Kır ve çoban yaşayışını konu alan, bu yaşayışla ilgili özel terim ...
kısa benzetme :
Bakınız: benzetme
kısa hece :
Bakınız: açık hece
kısa öykü :
Bakınız: öykü
kısaltış :
Anlatımı anlama gölge düşürmeyecek oranda -süslerden, gereksizler ...
kısıntı :
Dize ölçüsünü uygun getirmek için kimi sözcüklerin a) uzun ünlüle ...
kısma :
Aruzda ölçüyü ayarlamak için:1. Bir sesin düşürülmesi. 2. Uzun ün ...
kıssahan :
Masal söyleyen, kitaptan öykü okuyan kimse. bk. meddah.
kıtık :
Gereksiz sözcükler kullanarak sözü uzatma. Bir düşünceyi, sözcükl ...
kıyafetname :
Divan çağında kişilerin dış yapılarından, görünüşlerinden, kılıkl ...
kızılbaş :
Şah İsmail'e uyanlar (Başlarına kırmızı külah giydiklerinden bu a ...
Kişi :
Bir yazın yapıtında başından olay geçen ya da olaya karışan kimse ...
kişileştirme :
Cansız varlıkları ya da hayvanları, imgesel yaratıkları kişiler g ...
koçaklama :
Biçimi ne olursa olsun, konusu yiğitlik, savaş ve kahramanlık ola ...
koçaklamalı öykü :
Konusu ve türküleri kahramanlık üzerine olan öyküler.
kollayış :
Dizedeki uyağın önceki sözcüklerden biriyle sezdirilmesi.
konu birliği :
Bakınız: üç birlik kuralı
konudışı :
Konuşma ya da yazıda asıl konunun dışında kullanılan sözler, yazı ...
konuşma :
Bilim savı taşıyan ve bir konuyu inceleyen söylev.
konuşmalı öykü :
Bir olayın, araya yazarın açıklama ve anlatımı girmeden, kahraman ...
kopuz :
Eskiden kullanılan ünlü halk sazı. (Osmanlı ordusunda, kopuzcular ...
koşa :
Her bakımdan birbiriyle ilgili iki dizeden kurulmuş divan koşuk b ...
koşma :
Saz ozanlarının, on birli (6+5 ya da 4+4+3)hece ölçüsüyle sevgi v ...
koşma ayaklı :
Bakınız: ayaklı koşma
koşma musammat :
Bakınız: musammat koşma
koşmak :
Bir koşuğa ezgi bağlamak.
koşma-şarkı :
Dördüncü dizeleri her dörtlüğün sonunda kavuştak olarak yinelenen ...
koşuğa çevirme :
Divan yazınında düzyazıyı koşuğa çevirme işi.
koşuk :
Hece ve durak bakımından denk ve kendi başına bir bütün olan uyak ...
koşuk biçimleri :
Koşukların, dize düzeni ve uyak yönünden aldıkları biçim.
koşukçu :
Koşuk biçiminde yazılan, imge ve şiirsellikten yoksun parçalara v ...
koşuklama :
Koşuk biçimine koyuş.
koşuklaşım :
Karşılıklı koşuk söyleme, bu yolda yarışma.
koşuklu :
Koşuk biçiminde yazılmış olan (yapıt), bk. koşuk.
koşuklu mektup :
Koşuk biçiminde yazılmış mektup.
koşut :
Seciler arasında ölçü bakımından da uygunluk bulunması: "Hamd-i n ...
koyak :
Özel bir ezgi ile söylenen bir tür halk koşuğu.
Köroğlu :
1. Konusu kahramanlık olan ünlü bir halk öyküsü. 2. Bir halk oyun ...
Köroğlu makamları :
Yiğitlik, savaş vb. konulu türkülere uygulalanan ezgiler. Türleri ...
kösnül :
Genellikle benimsenmiş ar duygusuna aykırı düşen, özellikle cinse ...
köy romanı :
1. Konusu köy havası ve özellikleri içinde gelişen roman. 2. Köy ...
kral koşuğu :
Her biri on bir dizeli olmak üzere, beş bağlam ile sekiz dizeli b ...
kulak uyağı :
Uyak hecelerinin-eski harflerle yazılışça değil, sesçe benzeşmele ...
kunt söz :
Bakınız: söz
kural :
Her alanda uzun araştırma ve denemelerden sonra ortaya çıkmış gen ...
kurala aykırılık :
Sözcüğün dil kurallarına aykırı olması, ör.: Çiftlikât, gidişat, ...
kuralcı eleştiri :
Biçim ve öz bakımından çağın ya da eleştirmenin bağlı bulunduğu a ...
kuşdili :
Süleyman Peygamber'in bilip konuştuğu hayvan, kuş dili. (Tasavvuf ...
kübizm :
XX. yüzyıl başlarında, resim alanında aynı adı taşıyan akımın etk ...
kümeleme :
Ana düşünceyi geliştirmeye yarayan yardımcı düşünce ve ayrıntılar ...
küşteri meydanı :
1. Karagöz perdesi. 2. Genel olarak Karagöz oyunu.
lâ-edri :
Eskiden, ozanı bilinmeyen koşukların altına yazılan sözcük. ("bil ...
lay :
Ortaçağın Batı koşuk türlerinden ikisine verilen ad: içsel lay (l ...
lelemendi :
Yas havalarına uygulanan bir ezgi. bk. lilinci.
levh-i mahfuz :
Arş'ta, üzerinde insanların alın yazıları bulunan levha.
lilinci :
Yas havalarına uygulanan bir ezgi. bk. lelemendi.
mahlas :
Bakınız: takma ad
mahlas verme :
Aşıklığa yeni başlayan kimseye, ustası olan âşık tarafından takma ...
mahzuf :
Eski yazında noktasız harflerle yazılmış yazı, koşuk dize. bk. mü ...
Makale :
Bir görüşü savunmak ya da bilgi vermek için gazete ve dergilerde ...
makaronik :
Latince sözcük ya da ekler katılarak yazılan alaylı (koşuk türü).
maksat :
Bakınız: kaside
makta :
Bakınız: kesmelik
Manasçı :
Kırgızlar arasında, Manas destanını ezbere anlatan sanatçı.
Mani :
Ortak halk yazınında bir deyiş türü. Sazve tekke ozanları da bu t ...
martaval :
Hıdrellezde, sabahleyin mani küpünden, niyetlenerek çekilen manil ...
masal :
Genellikle halkın yarattığı, ağızdan ağıza, kuşaktan kuşağa sürüp ...
masalcı :
Masal söyleyen, okuyan ya da yazan kişi.
mat etme :
Halk yazınında koşuk yarışmasında, sanatçılardan birinin ötekini ...
matla :
Bakınız: kaside
maysterzinger :
Şövalyelik çağında belli başlı ailelerden yetişen ve şatoda vakit ...
mecaz-ı mürsel :
Bakınız: düzdeğişmece
meddah :
1. Türlü yansımalarla tatlı öyküler anlatan halk sanatçısı. 2. (h ...
medih :
Bakınız: kaside
mektup :
Kişiler, kurumlar, kuruluşlar ve örgütler arasındaki bildirişim y ...
mektup roman :
Olguları, kişilerin birbirine yazdıkları mektuplarla geliştirilen ...
melik koşuğu :
Flüt ya da lir eşliğinde koro ile söylemek için yazılan bir Yunan ...
menakıpname :
Din uluları ile ermiş kimselerin, yaşantılarını ve yaptıkları ola ...
menkut :
Eski yazıda, sözcüklerinin bütün harfleri noktalı olan (dize, tüm ...
mennecim :
Münacata halk arasında verile ad. bk. münacat, yakarış.
mersiye :
Divan çağında bir ölü için yazılan acıklı anma koşuğu. bk. ağıt
mesel :
1. İbret dersi veren bilgece sözler ya da küçük öykü (Ör.: Süleym ...
mesnevî :
Her koşası ayrı uyaklı bir divan koşuk biçimi.
meşk :
Usta âşıkların yeni yetişen ozanlara ders vermesi, saz ve koşuk ç ...
metel :
Halk yazınında ibret ve öğüt verici öykü, masal yerine kullanılan ...
methiye :
Bakınız: kaside
meydan etmek :
Saz ozanlarının toplanıp sazla koşuk okumaları "meclis kurmaları" ...
meydan ozanı :
Meydanlarda, halk arasında saz çalarak ve karşılıklı deyişler söy ...
meydan sazı :
İri gövdeli, kısa saplı, on iki telli, yüksek ses veren, bundan d ...
Millî Edebiyat :
Yazımızın, yabancı etkisinden sıyrılarak ulusal yöne dönüşmesi. B ...
mim :
Eski yazıda m harfi (...). (Küçük toparlak başının ortası delik o ...
miraciye :
Hz. Muhammet'in göğe çıkışını konu edinen divan koşuğu.
muamma :
Bir adı, bir sözcüğü, bir kavramı buldurmak için kimi nitelikleri ...
muamma asmak :
Âşıkların (bilmecelerini) bir kağıda yazarak, gündüzden, âşık kah ...
mucem :
1. Eski yazında sözcüklerinin bütün harfleri noktalı olan (dize, ...
muharremiye :
Bakınız: kaside
muhavere :
1. Karagöz ile Hacivat'ın oyuna başlamadan konuşmaları. 2. Kavukl ...
murabba :
Bakınız: dörderli
Murassa :
Bakınız: donanmış