geçmiş zaman

Bir kılış veya oluşun meydana gelişinin şimdiki zamandan önceye ait olması. Görülen geçmiş zaman ve duyulan geçmiş zaman olarak iki kipi vardır: Aynaya koştu. yüzünün sol tarafı şişmiş (P. Safa, Mahşer, s. 288). Kendinizi denize attınız ha? (P. Safa, göst.e., s. 312). Gülsüm o gece, kalfanın odasında o kadar dua etti ve ağladı ki, ferahlığı belki bir hafta sürdü (R. N. Güntekin, Kızılcık Dalları, s. 96). Kuvvetini ve haklarını düşünmemişsin bile (T. Buğra, Yalnızlar, s. 2). Çanakkalede omuzlarınızdan her dakika üç kurşun geçmiş. Sormamışsınız (P. Safa, göst.e., s. 199). vb.

Azerbaycan Türkçesi: keçmiş zaman Türkmen Türkçesi: öten zamaan Gagauz Türkçesi: geçmişzaman Özbek Türkçesi: otgan zamón Uygur Türkçesi: ötkän zaman Tatar Türkçesi: ütkän zaman Başkurt Türkçesi: ütkän zaman Kmk: getgen zaman Krç.-Malk.: ozgan zaman Nogay Türkçesi: ozganzaman Kazak Türkçesi: ötkeň şak Kırgız Türkçesi: ötkön çak Alt:: ötkön öy Hakas Türkçesi: irtkeň tusTuva Türkçesi: e'rtkeň üye Şor Türkçesi: ertkeň tem Rusça: proşedşeye vremya

Geçmiş zaman Türkçede iki şekilde olur: Ya Gördü, Gitti gibi -di'li geçmiş zaman veya Görmüş, Gitmiş gibi -miş'li geçmiş zaman. Birincisi yakından olan bir bilgiyi, ikincisi ise başkasından duyulan veya farkına varılmadan yapılan bir işin haberini vermeğe yarar. Fransızcada da iki türlü geçmişlik var: BELİRLİ veya YALIN ve BELİRSİZ veya BİLEŞİK (P. défini ou simple et p. indéfini ou composé). Bunlardan başka alışkı geçmişliği de var. Bak Alışkı geçmişliği.

Eylemin belirttiği zaman kavramının, içinde bulunulan zamandan önceye ait olması. Türkçede bu zaman, belirli geçmiş ve belirsiz geçmiş kipleri olarak iki türlüdür: Ali geldi Ayşe hiç bir şey söyleyemedi Ahmet bu havada İstanbul'a gidip gelmiş vb.