eng

karmaşık fiil ne demek?

karmaşık fiil

Öncelik, alışkanlık, niyet gibi fiilin zaman ve tarzla ilgili özelliklerini gösteren ve olmak fiilinin bazı sıfat fiillere getirilmesiyle kurulan birleşik fiil. Öncelik: -mış olmak, alışkanlık: Ir-ol-, niyet: -AcAK ol-, -IcI ol-, -Ir ol- (nadir): Eğer çaylar ısmarlanmamış veya gelmemiş olsaydı kalkacak, kaçacaktı (R. H. Karay. Memleket Hikâyeleri: Kuvvete Karşı. s. 120). Tahsin Efendiyi dinlerken bu ruh muammasını halletmiş oldum (R. N. Güntekin. Acımak, s. 65). Asıl sözlerimiz söylenmemiş kalanlar, başkalarının duymadıkları ve eğer söyleyebilmiş olsak, hem onları hem de kendimizi şaşırtacak olanlardır (A. Ş. Hisar. Çamlıcadaki Eniştemiz. s. 18). Bu suretle Sermed, kendi sevgisini de ayaklar altına alarak, nefsini feda ederse işlediği ruh cinayetini kısmen ödemiş olacaktı (S. Erol, Ülker Fırtınası. s. 82). Bir gün, doktora: "gaari insanlar bir başka güler, başka çeşit öfkelenir oldular" demişti (T. Buğra, Dönemeçte. s. 45). Sözler ve kelimeler bile boyuna değişiyordu. Birtakım insanlarla artık konuşmayı sürdüremez, çoğunlukla canı sıkkın, arada bir de öfkeli suskunlaşır olmuşlardı (T. Buğra, göst. e., s. 45). Çerçi, merçi... bana soracak olursanız, onlar hiç değilse durumla da, konuyla da ilgileniyorlar... koyun gibi güdülmekten kurtulmak için (T. Buğra, göst. e., s. 133). Bu hâl aylarca sürdükten, yıl döndükten sonra beklenmedik bir şey, Hurrem'in artık umamaz olduğu bir değişim olmuş, Murad da Hurrem'e benzemişti (T. Buğra, Yalnızlar. s. 21). Haşim'e Arap demek, onu bütün varlığını temin eden bir âlemden ayırarak, bir hiçe döneceği bir âleme atmak, fânî ömründe değil ömrünün tesellisi olan âtisinde, bu âtide yaşayacak olduğuna inandığı eserinde öldürmek istemekti (A. Ş. Hisar, Ahmet Haşim-Yahya Kemal'e Veda. s. 129) vb.

Gramer Terimleri Sözlüğü

karmaşık fiil

İkincisi yardımcı olarak kullanılan iki fiilden ibaret fiil öbeği: 1. YETERLİK FİİLİ (V. possibilitif ou protentiel) : görebilmek. 2. Bunun olumsuz şekli olan YETERSİZLİK FİİLİ (V. i-possibilitif ) : görememek. 3. YAPMACIK FİİLİ görememezlikten veya görmemezliğe gelmek.BEKLENMEZLİK FİİLİ: göreceği tutmak GEREKSİME FİİLİ: göreceği veya, göresi gelmek. Bu fiiller yapı ve anlam bakımından karmaşık oldukları gibi anlam bakımından kılınış veya kip kavramı sınırına da girerler.

Dilbilim Terimleri Sözlüğü