Köprü, köprü gözü, geçit, kapı, pencere gibi açmaların oyuğu aşağı bakan yay şeklindeki üst eşiği.

Bir açıklığın geçilmesi amacıyla, kenarları ayaklara oturtmak suretiyle yay şeklinde yapılan kârgir yapı parçası.

1) Lağım, tünel, geçit, köprü gözü, kapı, pencere gibi açmaların oyuğu aşağı bakan yay biçimindeki üst eşiği. Bunların şekli yarım daire, sivri, sepet kulpu veya daire parçası şeklinde ve taş, tuğla, beton vb. yapı malzemleri kullanılarak yapıldığı gibi sağlam arazide tavana hemen kavis şekli verilerek de galeri açılır.
2) Bele bir kez dolanıp toka ile tutturulan sert kayışve keten örgüden yapılan bel bağı. Tehlikeli yerlerde, kulelerde ve kuyularda çalışan işçilerin emniyetle çalışmalarını sağlamak için çalışma sırasında kancalı zincir veya halatla teçhiz edilmişkemere de emniyet kemeri denir.

(Mimarlık) İki sütun ya da ayağı birbirine üstten yarım çember, basık eğri, yonca yaprağı gibi biçimlerde bağlayan ve üzerine gelen duvar ağırlıklarını iki yanındaki ayaklara bindiren karnı dar tonoz bağlantı. a. bk. eşeksırtı kemer, yüksek kemer, körkemer, ikiz kemer, kemergözü.

(I)
1. Düzenli odun yığını. (Yakaköy, Akdağ *Gelendost -Isparta)
2. Ocağın üst tahtası. (Afşar *Gelendost -Isparta)
(II) Köprü gözlerinin kemer kısmı. (Azot -Kütahya)
(III) Misina. (Seyitömer -Kütahya)

1. İki sütun veya iki ayak arasındaki bir açmanın üstünü örtmek için, uçları bu sütun veya ayaklara oturmak üzere yay şeklinde yapılan, ahşap, maden ya da kagir yapı parçası. 2. Yay şeklinde çerçeve.

Yığışımlı sıklık dağılımının verdiği ve kendine özgü bir biçimi olan çizge. bk. yığışımlı dağılım.

Katmanlı kayaçlarda, katmanları tepeden ters yanlara yatımlı, semer biçiminde kıvrım.

Bir kıvrımın kabarık, tepe yeri. bk. tekne, kıvrım.