kuram

Bir sorunu ilgilendiren düşüncelerin tümü ve düşünce alanında kalan bilgi ve bu bilginin temel kuralları.

(Yun. theoria, theorein = gözlemek, bakmak) : 1. Yarar sağlamayı ya da uygulamayı amaçlamayan salt bilgi.
2. Belli gerçekleri açıklama, yorumlama ya da belirleme biçiminde ortaya çıkan olayları denenmemiş, yalnızca düşünce ile kurulmuş temeller üzerine oturtan, ama olaylara egemen olarak yeni olguları bulma yolunu gösteren bilimsel öğreti.
3. (Yeni bilim ve felsefede) Deneyle karşıtlık içinde, düşünce ile kazanılmış bilgi, belli olayların ilkelerden kalkarak bilimsel olarak açıklanması ve tek tek bilgilerin genel yasalar altında toplanması, kendilerinden her türlü yasalılığın ve tek tek olayların çıkarılabileceği ilkelere göre düzenlenmesi.

Geçerli bir mantıksal dizge ile bu dizgedeki mantıkça kapalı bir önerme kümesinden oluşan dizge. II Anl. biçimsel kuram. Krş.. ilksavlı kuram, yalınç eşitlik kuramı, kümeler kuramı, yalınç öbekler kuramı, biçimsel sayı kuramı, sözeden kuram, ilksavlandırılır kuram, temel mantıklı kuram, saptanır kuram, kuram genleşmesi, tek yapılı kuram.

1. Düşünce alanında kalan bilgi ve bu nitelikteki bilginin bilimsel temel ve kuralları.
2. Gözlem konusu olan bir sınıf olay ve ilişki üzerinde yapılan deneyler sonucu doğruluğu hemen hemen kesinleşen yöntemli açıklama.

Özdeğin , araştırma sınırları içindeki tüm nitel ve nicel ilişki, durum ve devinimlerinin, gözlem, varsayım, deney ve yasalarla belirlenen bilgileri üzerine düşünsel olarak kurulan genel düzenleme.