şart kipi

Bir oluş ve kılışın şart biçiminde düşünüldüğünü anlatan, dolayısıyla, hiç bir yargı bildirmeyen, aynı zamanda dilek görevi de yapan tasarlama kipi: Sırtını evin köşesindeki çınar ağacına yasladı: Şuraya oturuversem... bu sabah rüzgarı hep böyle esse... güneş yerini hiç değiştirmese... şu tavuk boyuna gıdaklasa... (T. Buğra, Yalnızlar, s.174). Beride, gökyüzü her ne kadar mavileşse, kayalar sarı sarı ışıldasa da, yayla zamanı geçmişti artık (T. Buğra, Yarın Diye Bir Şey Yoktur, s. 166) vb. Dilimizde şarta bağlı oluş ve kılışlar genellikle geniş zaman eki üzerine getirilen -sA eki ile karşılanmaktadır: Yağmur yağarsa, hava biraz serinler. Tavsiyelerinize uyarsam, planladığım hedefe ulaşabilir miyim? vb.

Azerbaycan Türkçesi: şärt şäkli Türkmen Türkçesi: iişligiň şert forması Gagauz Türkçesi: sankilik çalımıÖzbek Türkçesi: şart mayii Uygur Türkçesi: şärt mäyii Tatar Türkçesi: şart nakloneniyese ~ şart fiğıl' ~ şarttörläneşe Başkurt Türkçesi: şart höykäleş Kmk: şart bagış Krç.-Malk.: şart turuşNogay Türkçesi: şart türkîmî Kazak Türkçesi: şarttı ray Kırgız Türkçesi: şarttuu ıňgay Alt:: mold'u keberHakas Türkçesi: molcastıg nakloneniye Tuva Türkçesi: taar nakloneniye Şor Türkçesi: *pölüglügnakloneniyeRusça: uslovnoye nakloneniye

Bakınız: Gelişimli kipler