tümevarım

Tekil olandan, özel olandan genel olana giden, tek tek olgulardan genel önermelere varan yöntem burada ve şimdi gözlenilmiş olanlardan belli bir türün bütün durumları için geçerli olan yasaya gider. Tam olan tümevarım (Lat. inductio compléta)''da olanaklı olan bütün durumlar araştırılmıştır, bundan dolayı mantıkça zorlayıcı bir niteliği vardır tam olmayan, bundan böyle olasılı olan tümevarımdan (Lat. inductio incompleta) tam olanı ayırmak gerekir.

(Alm. Induktion, f; Fr. induction, f; İng. induction) 

mat. N doğal sayılar kümesi üzerinde tanımlı bir p önermesini doğru kılan sayıların kümesine M denilmek üzere; 1 ? M ve n ? M => n+1 ? M koşulları gerçeklendiğinde, p önermesinin her doğal sayı için doğru olduğunu belirleyen tanıtlama yöntemi.

1. Tek tek olgulardan genel önerilere geçmek üzere izlenen düşünme ve inceleme yolu.
2. Mantıkçılara göre öncüllerinin doğruluğu sonucunun doğruluğunu olasılı kılan çıkarım biçimi.

Kişilerin, özellikle bilim adamlarının gözlem ve deneylere dayanarak yeni varsayımları benimsemeleri süreci. ||Krş.. varsayım, tümevarımlı mantık.

Özelden genele, tikelden tümele giderek ya da olguların gözleminden genelliklere vararak bilgi üretme yöntemi.

Sonlu tümevarım ya da sonluötesi tümevarım, Anlamdaş. uzbilimsel tümevarım, Karşılaştırınız. tümdengelim.