Cümle içinde yalın ya da yükleme, yönelme, çıkma, vasıta durumu gibi bir durum eki almış olarak kendisini fiille ilişkili duruma getiren ad: ateş yak-, su püskürt-, yokuş çık-, köşeyi dön-, bir olayı aktar-, yemeğe alıkoy-, işe dal-, yoldan çevir-, başarıyla çalış-, işe bel bağla-, olaydan ders al-, lafı ağzından kaçır- vb. || Tümleçler yüklemin anlamını çeşitli yönlerden tamamlayan ögelerdir. Bastıkları yeri (nesne) görmüyorlar, bataklıklara, su birikintilerine dala çıka, (zarf tümleci) konuşmadan (zarf tümleci) acele acele (zarf tümleci) yürüyorlardı (R. H. Karay, Memleket Hikâyeleri: Yatık Emine, s. 29). Şükriye başını (nesne) onun omuzuna (dolaylı tümleç) yaslamıştı (T. Buğra, Yalnızlar, s. 115). Görünürde (zarf tümleci), yani üretimde erkekten çok kadın var (K. Tahir, Esir Şehrin İnsanları, s. 43). Kendi kendimden nefretimin çerçevelediği ve çirkinleştirdiği bir dünyada (zarf tümleci) yalnızım (Peyami Safa, Yalnızız, s. 446). Basık tavanlı, tütmüş sobası, pis cigara dumanlarıyla dolu bir kahvede (zarf tümleci) İnsanlar toplanmışlardı (S. F. Abasıyanık, Bütün Eserleri, s. 16) vb. Ayrıca bk. nesne, dolaylı tümleç, edat tümleci, zarf tümleci.

Bir kelimenin, anlamını tamamlıyan veya belirterek, özelleştirerek tümliyen söz: Evin kapısı, Büyük oda, işe Elverişli misallerinde ev, büyük ve iş kelimeleri kapı, oda ve elverişli sözlerinin tümleçleridir. Bunlara İSİM TÜMLECİ veya BELİRTİCİ TÜMLEÇ ( Complément nominal ou déterminatif ) dènir. Fiil tümleçleri için bk. Fiil tümleci.

Genellikle eylemin anlamını çeşitli yönlerden tümleyen ve herhangi bir ad durumunda bulunan ya da ilgeç alan ad veya tamlama: Ali ev satın aldı Sis bütün limanı sarmıştı Küçük şeyleri dert edinen bir insan rahat edemez Çocuklar eve geldi Bu konuyu çeşitli yönlerden açıklayınız Bu plağı sizin için çalıyorum vb.