Sonuçları etkileyen araştırmanın herhangi bir aşamasında yapılan sistematik hatadır.

Bir gözlem yordamının, işlem tasarımının ya da bunlar aracılığıyla elde edilen gözlemlerin belli özellikler yönünde yan tuması ya da nesnellik gerekircilerinden ayrılması durumu.