eng

TDK Mantık Terimleri Sözlüğü (T)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
T - 1. Sayfa
tambağımsız önerme :
p önermesinin K önerme kümesinden tambağımsız olması, K nın her g ...
tambağımsız önermeler :
Bütün değerlemeleri gerçekleşebilir olan önerme kümesi.
tamçevirme :
(?) || Örn. 'Bütün insanlar ölümlüdür' önermesinden tamçevirme il ...
tamçevrik :
(?) ||Örn. 'Bütün insanlar ölümlüdür' önermesinin bir tamçevriği ...
tamdevirme :
(?) || Örn. 'Bütün insanlar ölümlüdür' önermesinden tamdevirme il ...
tamdevrik :
(?) Örn. 'Bütün insanlar ölümlüdür' önermesinin tamdevriği 'Bütün ...
tamdeyim :
(?) . Anl. düzgün tamdeyim. Krş.. tekil tamdeyim, genel tamdeyim, ...
tamdeyimsel değişken bağlama imi :
Belli sayıda değişkene uygulandığında bir tamdeyimden bir önerme ...
tamdurum :
Biçimsel bir dilin bütün önermelerinin doğruluk değerini belirley ...
tamdurumda varolan birey :
(?) gibi gerçek ya da gerçek olmayan bir tamdurumda varolan birey ...
tameşleme :
K ile L kümeleri arasındaki bir tameşleme, önalanı K, artalanı da ...
tamindirgeme :
Bir önermeyi eşdeğeri olan tamindirgenmiş bir önermeye dönüştürme ...
tamindirgenmiş önerme :
Değillenmiş bileşik bileşeni bulunmayan indirgenmiş önerme. || Ör ...
tamkipsel önerme :
İçinde geçen her çekirdek önerme, bir kipsel yönetilenin altdeyim ...
tamsıralama :
Yansımalı, tersbakışımlı, geçişli, bağlaşık bağıntı.|| Anl. yalın ...
Tanım :
1. Genel olarak: Bir deyimin anlamının, eksiksiz olarak dille ya ...
tanım kalıbı :
Örneklerinin kümesi bir dilsel tanımı oluşturan kalıp. || Örn. (? ...
tanımlama :
1. Bir deyimin tanımını verme işlemi. 2. Bir deyiminbelirtik tanı ...
tanımlama kuramı :
Tanımları konu edinen mantık dalı.
tanımlanabilme :
Anlamları önceden bilinen deyimlerden birisinin anlamının, öbürle ...
tanımsal genleşme :
Bir biçimsel dizgenin abecesine bir ya da birden çok tanımlanmış ...
tanımsal kısaltma :
İlkel imlerden oluşan bir düzgün deyimde tanımlayanlar yerine tan ...
tanıt :
Bakınız: kanıtlanım
tanıtlama :
bk. kanıtlama, kanıtlanım
tasım :
1. İki öncüllü tasımsal çıkarım. Krş.. yalın tasım, yalın tasım b ...
tasım biçimi :
Orta terimi ayrı yerlerde olan tasımların ortak genel kalıbı. || ...
tasım kalıbı :
Örnekleri tasım olan kalıp.
tasımsal çıkarım :
(?) || Krş.. tasım, çoklu tasım, dolaysız tasım, sıfırlı tasımsal ...
tasımsal çıkarım genel kalıbı :
Örnekleri tasımsal çıkarım olup özne-yüklem önermesi genel kalıpl ...
tasımsal mantık :
Özne-yüklem önermeleri arasındaki bağıntıları özellikle karşıolum ...
tasımsal önerme :
Özne-yüklem önermesi ya da yalınç bileşenleri birer özne-yüklem ö ...
tekbaşına anlamlı deyim :
Yöneten olmayıp yalnızca yönetilen olan, başka bir deyişle temel ...
tekçeşitli dili :
Yalnız bir çeşit değişkeni olan biçimsel dil. || Örn. Değişkenler ...
tekdüzenli birli açık önerme :
Birli çekirdek açık önerme ya da yalınç bileşenleri birli çekirde ...
tekil betim :
Bakınız: betim
tekil evetleme :
Ancak ana bileşenleri ayrı doğruluk değerinde olduğunda doğru ola ...
tekil önerme :
İçinde hiç bir niceleyici geçmeyen önerme. || Anl. nicelenmemiş ö ...
tekil tamdeyim :
İçinde hiç bir niceleyici geçmeyen tamdeyim.
tekil terim :
Ad ya da açık terim. || Temel mantıkta: (i) her ad değişmezi teki ...
tekkuvvet özelliği :
Bakınız: Denkgüçlü Eklem
tekyapılı kuram :
Mantıkça kapalı önerme kümesinin tüm doğrulamları birbiriyle biçi ...
temel dizimsel tür :
Bir dilin bütün dizimsel türlerini kurmaya yarayan salt yönetilen ...
temel doğruluk çizelgesi :
Doğrusal bir eklemin yorumunu belirleyen doğruluk çizelgesi.
temel mantık :
Mantıksal değişmezleri eklemler, niceleyiciler ile eşitlik değişk ...
temel mantıklı biçimsel dil :
Mantıksal değişmezleri eklemler, niceleyiciler ile eşitlik mantık ...
temel mantıklı çözümleyici küme :
(?) Krş.. seçici üretilen çözümleyici küme, yöneticiler mantığı ç ...
temel mantıklı dil :
Mantıksal değişmezleri eklemler, niceleyiciler, eşitlik değişkenl ...
temel mantıklı kuram :
Temel mantıklı bir biçimsel dil ile temel mantığın geçerli çıkarı ...
temel mantıklı sayı kuramı :
Doğal saysların toplamı ile çarpımına ilişkin kanıtsavları türetm ...
temsilci harf :
Bakınız: yer tutucu simge
terim :
1. Kapalı ya da açık terim tekil terim. Krş.. ad, bireysel değişk ...
terim simgesi :
Tasımsal mantıkta değer alanı birli yüklemlerden, başka bir deyiş ...
terim yöneteni :
Tümel olumluluk (a),tümel olumsuzluk (e), tikel olumluluk (i) ile ...
terim yöneteni simgesi :
Değer alanı a, e, i, o terim yönetenlerinden oluşan dizimsel deği ...
tersbakışımlı bağıntı :
ß bağıntısının K kümesinde ters-bakışımlı olması, K nın x,y gibi ...
terstasım :
1. Tasımsal çıkarımın geçersiz kılıcı kümesinden,(?)SaP yerine So ...
tikel değilleyici önerme :
Bakınız: tikel olumsuz önerme
tikel niceleme imi :
Bir değişkene uygulanmakla bir tikel niceleyici oluşturan mantıks ...
tikel niceleyici :
Bir birli açık önermeden, ancak bu açık önermenin özellemelerinde ...
tikel olumlu önerme :
(?) (kimi S, P dir) biçimindeki özne-yüklem önermesi. || Bu önerm ...
tikel olumluluk yöneteni :
S ile P birli yüklemlerinden SiP (kimi S, P dir) tikel olumlu öne ...
tikel olumsuz önerme :
(?) (Kimi S,P değildir) biçimindeki özne-yüklem önermesi. || Bu ö ...
tikel olumsuzluk yöneteni :
S ile P birli yüklemlerinden SoP (kimi S, P değildir) tikel olums ...
tikel önerme :
Anayöneteni bir tikel niceleyici olan önerme. || Tikel niceleyici ...
tikel özelleme :
(?) tikel önermesinden tikel özelleme kuralı gereği elde edilen ( ...
tikel özelleme kuralı :
(?) Krş. tümel özelleme kuralı, temel mantıklı çözümleyici küme.
tikel özne-yüklem önermesi :
Tikel olumlu ya da olumsuz önermelerin ortak adı. || Krş.. tümel ...
tikel-evetleme :
Ana bileşeni tikel-evetleme eklemi olan bileşik önerme: (?) || An ...
tikel-evetleme değillemesi :
Bakınız: tümel değilleme
tikel-evetleme eklemi :
Ancak ana bileşenlerinin en az biri doğru olduğunda doğru olup, a ...
tikel-evetlemeli kurucu bileşen :
Ana bileşeni yalınç önerme ya da yalınç önerme değillemesi olan y ...
tikel-evetlemeli tam yasal biçim :
Aynı yalınç bileşenli kurucu bileşenlerden oluşan tikel-evetlemel ...
tikel-evetlemeli yasal biçim :
Her anabileşeni ayrı bir tümel-evetlemeli kurucu bileşen olan n-l ...
tikel-evetleyici önerme :
Bakınız: tikel olumlu önerme
tikel-evetllemeli en kısa bir yasal biçim :
p gibi bir önermenin tikel-evetlemeli en kısa bir yasal biçim olm ...
totoloji :
Bakınız: doğrusal geçerli önerme
TRUE :
Sözeden dildeki 'doğrudur' birli yükleminin içlemi olan doğru olm ...
tutarlı ilksavlı kuram :
Her önermesi kanıtlanamayan ilksavlı kuram. || Temel mantıklı tut ...
tutarlı önerme :
En az bir doğrulamı olan önerme. || Anl. yorumsal tutarlı önerme. ...
tutarlı önerme kümesi :
Birlikte doğru olabilen ya da başka bir deyişle bağdaşabilen öner ...
tutarlı tamdeyim :
Tümel kapanışı tutarlı bir önerme olan tamdeyim. || Anl. yorumsal ...
tutarsız önerme :
Tutarlı olmayan önerme. || Anl. mantıkça yanlış önerme. Krş.. diz ...
tutarsız önerme kümesi :
Tutarlı olmayan önerme kümesi. || Krş.. dizimsel tutarsız önerme ...
tüketici bölümleme :
Bir öbeğin, tümü bir araya gelmekle bu öbeği oluşturan altöbekler ...
tüketici durum kümesi :
En az birinin gerçek olması zorunlu olan durumların kümesi.
tümdengelim :
1. Geçerli bir çıkarımın sonucunu, öncüllerinden çıkarma işlemi. ...
tümdengelim kanıtsavı :
(?) olduğunu dile getiren sözeden kanıtsav.
tümdengelim kuralı :
Bakınız: çıkarım kuralı
tümdengelimli dizge :
Bakınız: biçimsel dizge
tümdengelimli kuram :
Bakınız: ilksavlı kuram
tümdengelimli mantık :
Tümdengelime dayandığı için mantığa verilen bir ad.
tümel değilleme :
Ancak anabileşenlerinin tümü yanlış olduğunda doğru olan bir bile ...
tümel değilleyici önerme :
Bakınız: tümel olumsuz önerme
tümel geçerli önerme :
Bakınız: geçerli önerme
tümel niceleme imi :
Bir değişkene uygulanmakla bir tümel niceleyici oluşturan mantıks ...
tümel niceleyici :
Bir birli açık önermeden,ancak bu açık önermenin özellemelerinin ...
tümel olumlu önerme :
(?) (Bütün S ler P dir) biçimindeki özne-yüklem önermesi, bu öner ...
tümel olumluluk yöneteni :
S ile P birli yüklemlerinden SaP (Bütün S ler P dir) tümel olumlu ...
tümel olumsuz önerme :
(?) (Hiç bir S, P değildir) biçimindeki özne-yüklem önermesi. Bu ...
tümel olumsuzluk yöneteni :
S ile P birli yüklemlerinden SeP (Hiç bir S, P değildir) tümel ol ...