eng

Yazın Terimleri Sözlüğü

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
1. Sayfa
abartı :
Bakınız: abartma
abartma :
Bir niteliği olduğundan üstün ya da aşağı gösterme sanatı. Türler ...
abartmalı :
Bir niteliği doğal ölçüsünün dışında gösteren.
abdal :
Gezgin dervişlere verilen ad. Kimi halk ozanlarının adlarına ekle ...
Acem ağzı :
Doğu Anadolu'da Acem ve Azerî ağzına benzetilerek söylenen bir ez ...
Acem güzellemesi :
Doğu Anadolu'da, sevi duygularını canlandıran türkü ezgisi.
Acem koşması :
Aruzun "fâilâtün fâilâtün fâilün" kalıbı ile söylenen koşma.
Acem şikestesi :
Acıklı ve dokunaklı bir ezgi ile söylenen türkü makamı.
aciz :
1. Düzyazıda, bir fıkranın son tümcesi. 2. Koşukta, koşanın ikinc ...
açık eğretileme :
Bakınız: eğretileme
açık hece :
Sonu ünlü ile biten, uzun okunmayan hece. Karşıtı bk. kapalı hece ...
açık mektup :
Kişi ya da kurumlara yazılmakla birlikte, kamuoyunu etkilemek ama ...
açık saçık :
Sanatsal bir değer taşımayan, kişinin utanma duygusunu inciten ve ...
açıklayış :
Sanatçının, örtülü olarak verdiği bir imgeyi ya da düşünceyi, son ...
açımlama :
Bir tümcenin, bir koşuğun, bir yazının iyice anlaşılması için söz ...
açımlayıcı :
Açımlama işini yapan kişi. bk. açımlama.
ad değişimi :
Bakınız: değişmece
ad oyunu :
Anlatıma bir çeşni katmak için, bir özel adla bir cins adının bir ...
adcıI eğretileme :
Bakınız: eğretileme
adem kasidesi :
Bakınız: kaside
adıl öncelleme :
Anlatımda, adılı addan önce getirme. Ör. O da olmuş vatan-cüda se ...
adım :
Batı yazınında, bir koşukta iki hecelik birimlerin her biri.
adlama :
Dizelerinin ilk harfleri, yukarıdan aşağıya bir ad oluşturan koşu ...
adsayma :
Ünlü bir özel adın, bir belirgin nitelik yerinde simge gibi kulla ...
ağıt :
Bir ölünün, gençliğini, güzelliğini, iyiliklerini, değerlerini ar ...
ağıt söylevi :
Ünlü bir ölüyü anmak ve övmek için düzenlenen törende okunan söyl ...
ağıtçı :
Ağıt söyleyen, ağıt yazan ozan. bk. ağıt.
ağlatı :
Konusunu söylevsel ya da tarihsel kişilerin yaşamından alan, kork ...
ahrem :
Mef'ülün kalıbıyla başlıyan dördül ölçüleri.
ahrep :
Mef'ülü kalıbıyla başlayan dördül ölçüleri.
akıcı :
Anlamca apaçık ve pürüzsüz olup sözcüklerinde, tümcelerinde en kü ...
akıcı uyum :
Ses kakışması bulunmayan güzel yazılardaki tatlı ses.
akıcılık :
Söz ve yazının akıcı olması niteliği, bk. akıcı.
akışımlı roman :
Bir kişinin, bir ailenin ya da bir topluluğun belli bir zaman içi ...
akışta :
Halay ya da "nanay" denilen, beş altı kişinin yüksek sesle koro h ...
akrostiş :
Dizelerinin ilk harfleri, yukardan aşağıya doğru okunduğu zaman k ...
alaca :
Dizelerinden her biri başka dille yazılmış koşa ya da koşuk.
alaylı eğretilme :
Bakınız: Eğretilme
alaysı :
Bakınız: alaysıma
alaysıma :
Ağır başlı bir koşuğu, bir koşuk parçasını şakalı bir anlatıma çe ...
alçalan kertelme :
Bakınız: kerteleme
aldatıcı başlangıç :
Bakınız: başlangıç
Aleksandırcılık :
İskender çağında yaşamış eski Yunan ozanlarının (özellikle M.Ö. 3 ...
aleksandren :
Fransız şiirlerinde, on iki hecelik dizeye verilen ad.
Alıntı :
1. Başka bir yerden olduğu gibi aktarılarak tırnak içinde verilen ...
Alt :
Halk yazınında bir koşanın ikinci dizesi.
alt satır :
Bakınız: alt
altışarlama :
Bir gazelin her koşasının üstüne, birinci dize ile uyaklı dörder ...
altışarlı :
Her bağlamı altı dize olan divan koşuğu.
altyazı :
Bir resmin, bir karikatürün altına yazılan yazı.
ana düşünce :
Bir yazının ya da yapıtın oluşumuna yön veren, işlenip geliştiril ...
anabölüm :
Bir yapıtın, ana konularını kapsayan büyük bölümlerden her biri.
andırış :
İki anlama gelebilen sözcükleri kullanarak ikisini de düşündürme ...
Anı :
Bir kimsenin görüp geçirdiği olayları, durumları ve yaşantıyı sap ...
anıştırma :
Sözün gelişiyle ünlü bir olayı, bir atalarsözünü, bir koşuk parça ...
Ankara koşması :
Ankara'ya özgü bir tür oyun havası.
anlam düğümü :
Bakınız: düğümlenme
anlambilim :
1. Sözcükleri anlam yönünden inceleyen dilbilim dalı. 2. Sözcüğün ...
anlamsal sanatlar :
Yapıtı, anlam yönünden güçlendiren iç bezekler: benzetme, eğretil ...
anlatı :
Roman, öykü, masal, oyun gibi türlerde anlatılan gerçek ya da düş ...
anlatı türleri :
Roman, öykü, masal, oyun gibi öykülemeye dayanan yazın türlerine ...
anlatıcı :
Bir anlatıda olayları, olguları, durumları öyküleyen kişi.
Anlatım :
Bir düşünceyi, bir duyguyu, bir tasarıyı, bir konuyu sözle ya da ...
anlatım bilgisi :
Bakınız: uzanlatım bilimi
anlatım bozukluğu :
Türlü nedenlerle tümceyi, düşünce ve duyguyu ya anlaşılmaz bir du ...
anlatımbilim :
Anlamın bütün incelik ve derinliğiyle kavratma yollarını inceleye ...
anlatımcılık :
İzlenimciliğe tepki olarak doğan, dış dünyanın insan üzerindeki e ...
anlatış :
Yazın alanında anlatma biçimi, anlatım özelliği.
apaçık :
Bakınız: belgin
apaçıklık :
Bakınız: belginlik
aracı koşa :
1. Terci-i bentlerde bağlamlar sonundaki kavuştak koşası, bağımsı ...
araönerme :
Konunun iyice anlaşılması için tümce arasında alınan açıklayıcı t ...
arasöz :
Konunun iyice anlaşılması için tümce arasına alınan açıklayıcı sö ...
araştırı :
Herhangi bir konu üzerinde kişilerce ya da bir kurulca kimi gerçe ...
ardışık uyaklı :
Uyakları art arda gelen koşuk. bk. çift uyaklı.
argo :
1. Başıboşlar, hırsızlar gibi toplum düzeninin dışında kalan kişi ...
arıksayış :
Anlamca güçlü bir sözün yerine karşıtını ya da olumsuzunu kullanm ...
arılaştırma :
Dilde aşırı özleştirme akımı. Buna "arıtma" da denir. Bu akım biz ...
arıtıcı :
Dili yanlışlardan, fazlalıklardan ve yabancı sözcüklerden kurtarm ...
arıtıcılık :
Bakınız: arılaştırma
arıtmacı :
Bakınız: arıtıcı
arkadya :
Vergilius'un kırsal koşuklarında, evren mutluluğu güden özellikle ...
artıklı :
Her dizesine bir küçük dize eklenmiş bir divan koşuk biçimi. Küçü ...
artıklı koşma :
Müstezat biçiminde olan koşma. İlk dörtlüğünün birinci ve ikinci ...
artlama :
Koşuklarda, tümcenin bir dizede bitmeyip öteki dizelere geçmesi, ...
artsama :
Bir anlatım inceliği elde etmek için, birden çok anlamlı bir sözc ...
artsayış :
Bakınız: andırış
aruz :
Hecelerin uzunluk ve kısalık değerlerine göre çeşitli ses kalıpla ...
askeri söylev :
Asker karşısında söylenen komut gibi kısa, sert ve kesin söylev, ...
askı indirme :
Saz ozanları arasında yapılan yarışmada üstün çıkıp askıyı kazanm ...
âşık :
Bakınız: halk ozanı
âşık edebiyatı :
Saz ozanlarının (âşıkların) oluşturdukları, çoğunlukla içsel yazı ...
âşık faslı :
Âşıkların yaptıkları sazlı, şiirli toplantı.
âşık kahveleri :
Halk ozanlarının birbirleriyle halkın önünde fasıllar yaptıkları ...
âşık öyküleri :
Konusu sevi olan halk öykülerine verilen ad. (Âşık Garip, Kerem i ...
aşırı :
Aşırı abartı kertesine varmayan bir anlatış özelliği. İçsel söyle ...
aşırı devriklik :
Tümcedeki devrildiğin yadırganacak kertede olması, bk. devrik tüm ...
aşırma :
Başkalarının yazılarından bölümler, koşuklarından dizeler alıp, k ...
aşırmaca :
Başkasının yapıtını az çok değiştirerek, ya da hiç değiştirmeden ...
aşk kadehi :
Halk öykülerinde "âşık olma" sırasında pirin sunduğu aşk içkisi.