eng

Budunbilim Terimleri Sözlüğü (4)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
4. Sayfa
nekromanti :
Bakınız: Ceset Falı
nicelik ölçütü :
Ayrı yerlerde görülen iki kültür öğesi arasındaki benzerlikleri, ...
nitelik ölçütü :
Bakınız: biçim ölçütü
nordik ırk :
Beyaz ırka giren Baltık ve Kuzey denizi çevresinde yoğunlaşan pem ...
nüfusbilgisi :
Daha çok sayılama yönteminden yararlanarak biyolojik ve toplumsal ...
orenda :
Irakualarda (Kuzey Amerika'da) gizemsel bir gücü anlatan kavrama ...
orji :
Bakınız: cinsel şenlik
oruç tutma :
Kutsal sayılan günlerde ve zamanlarda, erginleme törenlerinde, ki ...
ölü aşı :
Bakınız: ölü yemeği
ölü falı :
Ölen birinin ölüm nedenini, ölünün öte dünyadaki geleceğini ya da ...
ölü yeme :
Dinsel ve büyüsel amaçlarla ölenlerin etini yeme. a. bk. akraba y ...
ölü yemeği :
1. Ölü sahipleri, akrabalar ya da komşular tarafından ölenin canı ...
ölüler dünyası :
Ölenlerin "canlı" olarak yaşadıkları tasarımlanan dünya. a. bk. ö ...
örgenüstü :
Örgensel yapıda var olmayan örgensel olandan daha yüksek bir düze ...
örtme :
Eli, ayağı, yüzü, deriyi süt, yağ, un vb. yiyecekleri doğaüstü za ...
öte dünya :
İnsanların öldükten sonra gittiklerine, mutlu ya da mutsuz bir ya ...
öteki ben :
Bir insanla bir hayvan ya da bir bitki arasındaki yaşam ve yazgı ...
özgür cinsel ilişki kuramı :
J. J. Bachofen (1815-1887) tarafından ortaya atılan ve artık geçe ...
özümseme :
Egemen bir kültürün yabancı bir budunsal topluluğu ya da bir kült ...
patrilineal :
Bakınız: Babayanlı
patrilokal :
Bakınız: babayerli
patriyarkat :
Bakınız: babaerki
Pekin insanı :
Pekin yakınındaki bir yerde artıkları bulunan mağaralarda yaşadığ ...
pemikan :
Özellikle Preri yerlilerinin bizon etini kurutarak elde ettikleri ...
pigmid ırk :
Ekvatoral Afrika, Güney Afrika ve Melanezya'da yaşayan çok kısa b ...
plangi :
Kumaşın belirli bölümlerini diplerinden iple boğarak boyaya atma ...
poliandri :
Bakınız: çokkocalılık
poligami :
Bakınız: çokeş evlilik
polijini :
Bakınız: çokkarılılık
politeizm :
Bakınız: çoktanrıcılık
politik organizasyon :
Bakınız: siyasal örgüt
promiskuitet kuramı :
Bakınız: özgür cinsel ilişki kuramı
Put :
Türlü gereçlerden, ama daha çok taştan yapılan, insana benzer çiz ...
radyokarbon yöntemi :
Kazı bilimsel bulguların yaşlarını belirlemeye yarayan, özellikle ...
remil :
Topraktaki, küldeki, kumdaki, kâğıttaki gelişigüzel çizgilerden, ...
ruhgöçü :
Ölen birinin ruhunun başka bir varlığa göçtüğü ve yaşamasını onda ...
saf halklar :
Bakınız: İlkel Halklar
sanat hudunbilimi :
İlkellerin plastik sanatlarıyla müzik, şiir, anlatı, oyun, dans v ...
sarı ırk :
Büyük çoğunluğu Asya'da yaşayan sarı tonda deri, düz ve sert saç, ...
sempatik büyü :
Bakınız: birlikduygu büyüsü
senkronik yöntem :
Bakınız: Eşzamansal Yöntem
Sığınak :
Devlerin, cinlerin, büyücülerin, alkarılarının giremeyeceklerine ...
simbiyoz :
Bakınız: Birlikte Yaşayış
siyasal örgüt :
Toplumun güvenini, saldırılara karşı korunmasını, çatışmaların yö ...
sorarat :
Bakınız: baldızla evlenme
sosyal antropoloji :
Bakınız: toplumsal insanbilim
sosyal organizasyon :
Bakınız: toplumsal örgüt
sömürge budunbilimi :
Budunbilimin sömürgelerle Batılı sömürgeciler arasındaki sorunlar ...
steatopiji :
Bakınız: yağbirikim
sudan alt-ırkı :
Elevator ormanının kuzey bozkırları ve çayırlık bölgesinde yaşaya ...
süper organik :
Bakınız: örgenüstü
sürekli tabu :
Başkanları, kutsal nesneleri, tapınakları, totemleri vb. kapsayan ...
şaman giysisi :
Samanların kutsal ve büyüsel işlemler, törenler, ölülerin ruhları ...
şamancılık :
Esrime yeteneğindeki kimselerin (samanların) cinlerle ve tinlerle ...
tabu :
Mana ile yüklü oldukları kabul edilen insanların, hayvanların, ne ...
takmaad :
Kimi insanlara gövdesel ya da tinsel bir özürlerinden, belirgin b ...
tanrıdoğum :
İlkel efsanelerin, tanrıların kökenini, yaradılışını, ortaya çıkı ...
tapa :
Polinezya adalarında, incir, dut, akkavak vb. ağaç kabuklarının y ...
tapıncakçılık :
İçerisinde büyüsel bir güç olduğuna ya da belli bir cinin eğleşti ...
tapioka :
Maniok denilen zehirli bitkinin köklerinden elde edilen kaba un. ...
tarihsel yöntem :
Kültürü, tarihsel gelişimi içinde, yazılı belgelere dayanarak izl ...
tarla açma :
İlkel ekonomide ormanın ya da ağaçlık bir yerin ağaçlarını kestik ...
taro :
Avustralya, Asya ve Afrika tropikal bölgesinde yetiştirilen ve ye ...
taşgömüt :
Dört beş dikleme taşın üzerine konan bir iki taş kapaktan oluşan ...
tatuaj :
Bakınız: dövmecilik
tavsirî etnoloji :
Bakınız: betimsel budunbilim
tekeş evlilik :
Bir erkeğin tek bir kadınla kurduğu en yaygın evlilik biçimi.
teknik bilgi :
İnsanın günlük hayatında kullanacağı araç ve gereçleri yapmak içi ...
tektanrıcılık :
Dünyayı yaratan ve yöneten tek bir tanrıya inanma ve tapınma (İlk ...
temel düşüncesi :
Alman budunbilimcisi A. Bastian'ın (1826-1905) "insanların asal r ...
tiki :
Polinezya takımadalarında, en çok da Markiz adalarında tanrılaştı ...
tinsel kültür :
Bir kültürdeki değerlerin, inançların, dinsel, büyüsel, gizemsel ...
tipiti :
Güney Amerika'da zehirli bitki Maniok'un zehirini almak için kull ...
tomohawk :
Bakınız: yerli baltası
top oyunu :
Eski Meksika yerlilerinin dikdörtgen biçimindeki özel alanlarda, ...
toplayıcılık :
Yabanıl meyveleri, ot tohumlarını, kökleri, yumru köklü bitkileri ...
toplumsal insanbilim :
Toplumsal yapıya ağırlık veren toplumsal kurumların, örgütlerin, ...
toplumsal örgüt :
Temelinde belirli ve karşılıklı birtakım görevlerin yattığı toplu ...
toplumsal yapı :
Bir topluluk içerisindeki çeşitli toplumsal gereksemeleri ve iliş ...
toprak yeme :
Yemin sırasında, çoğalma ve üremeyle ilgili kutsal törenlerde, sa ...
totem :
Bir insan topluluğunun ya da tek bir kişinin gizemsel ve büyüsel ...
töre :
Toplumuna göre, yasa ve aktöre yerine geçebilen, ama gerçekte yas ...
Tören :
Birçok kuttörenin herhangi bir nedenle bir araya gelmesi sonucu k ...
tribü :
Aynı dili konuşan, aynı kurumlara, geleneklere, göreneklere sahip ...
tuz :
Niteliklerinden dolayı hemen hemen bütün halkların boş inançların ...
tütsüleme :
Birini kötülüklerden arıtma, büyüden kurtarma ya da kimi sayrılık ...
tüy bezeme :
Çeşitli renk ve biçimdeki kuş tüyleriyle giysiyi, yakayı, başı, a ...
tüy manto :
Tapa adı verilen kumaşların küçük deliklerine renkli kuş tüyleri ...
uğurluk :
Üzerinde taşıyana uğur ve iyilik getirdiğine inanılan ve bu özell ...
uli törenleri :
Yeni İrlanda adasında aylarca süren ve Uli yontularının önemli bi ...
uli yontusu :
Yeni İrlanda adasının iç bölgelerinde görülen, atalardan çok başk ...
umiak :
Eskimoların daha çok kadınlarca yük taşımak ve yolculuk yapmak iç ...
uygulamalı budunbilim :
Asıl önemi ve uygulanışı İkinci Dünya savaşından sonra anlaşılan, ...
uyma :
Canlıların korunmak için örgenlerinde, işlevlerinde ve davranış b ...
uzaklaştırıcı büyü :
Büyüsel söz, ilenç, ya da işlemle muska, nazarlık, tapıncak vb. b ...
uzunev :
Irakuaların, içinde çok sayıda ailenin oturduğu, uzunlukları kimi ...
üç basamak kuramı :
Tarih boyunca kültürlerin gelişme durumunu üç basamakta açıklamay ...
vakonda :
Siyularda (Kuzey Amerika yerlilerinden) alışılmışın dışındaki işl ...
vınıltılı tahta :
Özellikle Avustralya yerlileri tarafından dinsel ve büyüsel amaçl ...
viyana okulu :
Kültür tarihi okulunun W. Schmidt (1868-1954) ve W. Koppers (1886 ...