eng

Genel ne demek?

genel

(Lat. generalis = cinse bağlı, cinsle ilgili) : Cinsle, türle ilgili olan bir türün, bir cinsin bütün nesnelerini içinde toplayan bir nesne sınıfının bütün nesnelerini toplayan. 1. Azlık, çokluk ya da bütünlüğü belirlemeden bir sınıfta birçok bireylere (ya da her biri bölünmez bir bütün kuran bir çok öbeklere) uygun düşen. // Genel: a- Hem bireysele, hem tekile, hem de tikele karşıttır, b. Söz konusu düşüncenin kapsamının genişlik ya da darlığına göre genellik dereceleri vardır. (Ör. Beslenme, yer değiştirmeden daha genel bir görevdir.)
2. Bir sınıfın bireylerinin büyük bir bölümüne uygun düşen. // "Genellikle", "genel olarak" deyimleri günlük dilde de bu anlamda kullanılır. Genellikle dendiğinde kuraldışına yer var demektir. Bu anlamda genel hem tümele hem kuraldışına karşıttır.
3. Bir sınıfın bütün bireylerine uygun düşen. (Ör. genel bir yasa.) Skolastikler ve günümüzde onlara bağlı olanlar geneli bu anlamda alırlar. Onlara göre tümel, genel kavramları belirtir. Port-Royal mantığı tümel önermeleri bu anlamda kullanmıştır, aynı zamanda "genel önermeler" deyimini de aynı anlamda kullanırlar. Genelin tümelden ayrımı: Genellik terimlerin içeriklerine bağlıdır, bu yüzden genelliğin biçimsel bir özelliği yoktur, tümellik ise önermelerin biçimsel bir özelliğidir. Modern mantıkçılara göre, tümel kavramını iyice belirtmek için, genel sözcüğüne de açıklık getirmek zorunludur. Tümel önermeler tikel önermelerin karşıtı olduğu gibi, genel önermeler de belirli ya da özel önermelerin karşıtıdır. Bir önermede bir ya da bir çok değişken ya da belirlenmemiş terim varsa o önerme geneldir. Ör: "VII. Charles, Reims katedralinde kutsallaştırıldı." tekil bir önermedir "Bütün Fransa kralları, R. k. inde kutsallaştırıldılar." tümel bir önermedir. Her iki önerme de belirlidir ve değişmez bir anlamı vardır. Ama "Fransa kralı, R. k. inde kutsallaştırıldı." denirse, "Fransa'nın hangi kralı?" diye sorulacaktır. "Fransa kralı" terimi Fransa'da ne kadar kral varsa o kadar ayrı değeri olan, değişebilen bir terimdir. Önerme krallardan kimileri için doğru, kimileri için yanlıştır. (Oysa tümel önerme, "Bütün krallar... " önermesi kesinlikle ya doğru ya yanlıştır.) Böylece "Fransa kralı..." gibi belirsiz ve değişebilen bir önerme bir genel önermedir. Günlük dilde de "Çok genel konuşuyorsun." dediğimizde karşımızdakinin belirli, kesin bir şey söylememiş olduğunu belirtmek isteriz.

TDK Felsefe Terimleri Sözlüğü

TDK Felsefe Terimleri Sözlüğü İçerisinde Arama