Anasayfa Kodlamalar Dil Bilgisi Terimleri Bilim Terimleri Teknik Terimler Sanat Terimleri Spor Terimleri Hukuk Terimleri Ekonomi Terimleri Eğitim Terimleri Çevre Terimleri Sağlık Terimleri Sosyal Terimler Yabancı Terimler

daimon :

1. Yunanca'da kişileştirilmiş belli bir tanrıdan (theos) ayrı ola ...

daimonion :

Bakınız: uyarı ses

darvincilik :

Charles Darwin'in geliştirdiği, insan da içinde olmak üzere bütün ...

Davranış :

Dıştan gözlemlenebilecek tepkilerin toplamı.

dayanak :

Altta bulunan temel. Niteliklerin taşıyıcısı kendisine bir şey yü ...

dayantı :

1. Altta bulunan temel dayanak. 2. Lat. substantia ile eşanlamlı: ...

dedüktif :

Bakınız: tümdengelimli

dedüktion :

Bakınız: tümdengelim

Değer :

1. Kişinin, isteyen, gereksinme duyan, erek koyan bir varlık olar ...

değer ahlakı :

1. Konusu değerler olan ahlak felsefesi. 2. Ahlak felsefesinin bi ...

değer duygusu :

Değerleri doğrudan doğruya içten kavratıp yaşatan duygu.

değer felsefesi :

1. Değerleri, felsefenin ana konusu olarak gören felsefe anlayışı ...

değer göreciliği :

Değerlerin özneden bağımsız olarak var olduğunu kabul etmeyen gör ...

değer nesnelciliği :

Değerlerin özneden bağımsız olarak var olduğunu kabul eden öğreti ...

değer öğretisi :

(Yun. axios = değer, logos = öğreti): Değerler üzerine öğreti. Bu ...

değer ruhbilimi :

Değer sorunlarını, özellikle de değer yaşantılarını, değer duygul ...

değer yargısı :

1. Varlıkla değil, değerle ilgili yargı. 2. Bir değerlemeyi içere ...

değerli nesne :

Değerlerin taşıyıcısı, değer niteliklerinin birliği (değerli nesn ...

değerli nesneler öğretisi :

İyi olan, değerli olan şeylerin nitelik ve aşama düzenini araştır ...

değilleme :

Mantıksal bir yargıda yüklemin özneye olan olumsuz bağlantısı öne ...

değilleyici :

Yüklemi olumsuz olarak konmuş (önerme). Karşıtı bk. evetleyici

deizm :

Bakınız: Yaradancılık

dekartçılık :

1. Descartes'ın felsefesi. 2. Descartes'ın öğrencilerinin ve ardı ...

demiourgos :

(= Yun. işçi, yapıcı): 1. (Platon'da) Evrenin yapıcısı, kurucusu, ...

Demokrasi :

Bakınız: halkerki

Deney :

Gerçekliği olana ilişkin her çeşit yaşantı, algılama, duyumlama, ...

deney bilimleri :

Matematik ya da salt mantık gibi deneye dayanmayan ussal bilimler ...

deney önermeleri :

Kavramsal olarak türetilmemiş olan, deneye dayanan önermeler.

deney yargıları :

1. Deneye dayanan yargılar. 2. (Kant'ta) Yalnızca öznel geçerliği ...

deneycilik :

Bilgimizin biricik kaynağının deney olduğunu savunan bilgi öğreti ...

deneyim :

Bakınız: Deney II

Deontoloji :

(Sözcük anlamı: ödev bilimi ) -> Ethik'i ödev bilimi olarak belir ...

determinizm :

Bakınız: belirlenimcilik

devimsel :

1. Bir gücün etkisiyle hep devinim durumunda bulunan ve bulundura ...

devimselcilik :

1. (Fiziksel devimselcilik) Özdeğin, güç ya da erkenin bir görünü ...

devinim :

1. Yer değiştirme bir noktanın uzaydaki bir durumdan başka bir du ...

devlet felsefesi :

Devletin ve toplumsal yaşamın özü, doğuşu, anlamı, temel ilkeleri ...

devletçilik :

1. Devleti tüm toplumsal görevlerin özellikle de ekonomik ve kült ...

devrim :

1. Yerleşik toplumsal düzeni değiştirme ve yeniden biçimlendirme ...

dışavurum :

Ruhsal olayların belli im ya da betimlemelerle dışlaştırılması bi ...

dışavurumculuk :

(Lat. exprimere = dile getirmek, dışlaştırmak]: Doğalcılık ve izl ...

dışdünya :

1. İç algılarla kavranan şeylere karşıt olarak dış algılarla kavr ...

dışrak :

(Yun. ekso = dışarda, dışta): Dışarıdaki, dışta kalan. Karşıtı bk ...

dışrakçılar :

Eski Yunan felsefesinde henüz bir öğretinin içine girememiş olanl ...

diamat :

Batı dünyasında ve Rusya'da eytişimsel özdekçiliğin (diyalektik m ...

didişim :

(Yun. eristik eytişim ile karıştırılmamalıdır. Didişim sanatını ...

dil felsefesi :

Dilin özü, kökeni, anlamı, yapısı üzerine araştırmalar yapan fels ...

dil-mantık :

Bakınız: mantık

din felsefesi :

Dinin ilkelerinin özünü ve anlamını temellendirmeyi amaçlayan fel ...

dinamik :

Bakınız: devimsel

dinamizm :

Bakınız: devimselcilik

dingincilik :

(Lat. quis = dinginlik) : Dünyadan yüz çeviren bir yaşama tutumu. ...

dirimbilimcilik :

Gerçekliği tek yanlı olarak yalnızca dirimbilimsel açıdan inceley ...

dirimselcilik :

(Lat. vita = yaşam) : Yaşam olaylarını fiziksel - kimyasal güçler ...

diyalektik :

Bakınız: eytişim

diyalektik materyalizm :

Bakınız: eytişimsel özdekçilik

dizge :

(Yun. systema

docta ignorantia :

Bakınız: bilmeme bilgisi

dogma :

1. Bir felsefe okulunda benimsenen, doğru diye ileri sürülen öğre ...

dogmacılık :

1. Öne sürülen öğreti ve ilkeleri eleştirmeden doğru olarak benim ...

dogmatik :

1. Deney bilgisini, deneye dayanan kanıtları yadsıyarak, kanıları ...

Doğa :

1. Her var olanın doğuşunda özünü kuran şey. 2. İnsanın koyduğu k ...

doğa bilimleri :

Nedensellik yasasına dayanmaları, matematiksel kuruluşları, değer ...

doğa felsefesi :

1. (Eski Yunan'dan yeniçağa değin doğa bilimleri ile aynı anlamda ...

doğal durum :

1. Uygarlaşmamış bir insan öbeğinin durumu. 2. Eğitilmemiş bir in ...

doğal ışık :

Doğal bilgi yetisi. Bu anlamda: 1. (Plotinos ve Augustinus'ta) İn ...

doğalcılık :

Her şeyi doğaya indirgemeye çalışan dünya görüşü. // Doğaya veril ...

doğaüstü :

1. Doğanın üstünde olan. 2. Doğa yasalarına bağlı olmayan. 3. Doğ ...

Doğru :

1. Gerçeğe uygun olan. 2. (Mantıkta) Düşünme yasalarına uygun ola ...

doğruculuk :

Doğruyu söyleyen kimsenin öz belirtisi, niteliği. Bir insanın söz ...

doğrulamak :

Bir önermenin doğruluğunu ya da yanlışlığını saptamak ereğiyle ol ...

doğruluk :

(Yun. alétheia = açık olma, kendini açık olarak ortaya koyma duru ...

doğurtma :

(Yun. maieutike (tekhne) = doğurtucu, doğum yardımcısı, doğurtma ...

doğuştan :

Bir varlığın doğasında bulunan, doğduktan sonra kazanılmış, öğren ...

doğuştan ideler :

İnsan usunda baştan beri yerleşik olan ideler ve kavramlar a. Büt ...

doksograflar :

Bakınız: öğreti düzenleyicileri

dokuzluklar :

(Yun. ennéas = dokuz) Plotinos'un yapıtlarına verilen ad. // Öğre ...

dönüşümcülük :

Yaşayan türlerin, yalın biçimlerden karmaşık biçimlere doğru evri ...

Durum :

(Lat. situs = yerleşik olan, konulmuş olan) : 1. (Genel olarak) a ...

duyarlık :

1. Duyular yolu ile algılama yetisi duyu izlenimlerini alma yeten ...

Duygu :

1. Yeniçağın usçu felsefesindeki anlamı: (Leibniz'te) karışık tas ...

duygu ahlakı :

Ahlaksal isteme ve eylemlerin güdülerini duyguda, eğilimde, duygu ...

duygudaşlık :

1. Birlikte duygulanım, bir şeyi birlikte yaşama, birlikte duyma ...

duygulanım :

1. Etkilenme. 2. Duyarlığın devinime geçişi. 3. Dış nedenlerle bi ...

duygululuk :

(Genel olarak) Duyumları yaşama yeteneği. 2. Uyarımları alıcılıkt ...

duygusal :

1. Duyguya ilişkin olan duyguya dayanan. 2. Duygunun ağır bastığı ...

duygusal düşünme :

Bilgiye dayalı düşünmenin karşısında, duygusal yaşamdan çıkan ve ...

duygusallık :

Duyumların ve duyguların ağır basması, aşırı bir biçimde insanı e ...

duyu :

Uyarımları alma yetisi. // Başlıca duyular olan görme, işitme, ta ...

duyulur :

Duyularla algılanan, duyularla verilmiş olan gerçekliğe ilişkin ( ...

duyum :

Bir duyu organının uyarılmasıyle oluşan psiko-fizyolojik olay (ış ...

duyumculuk :

Bütün bilgilerin yalnızca duyumlardan geldiğini, duyu algılarına ...

duyumsamazlık :

1. (Genel anlamda) Duygusuzluk az ve yavaş tepki gösteren ve bunu ...

duyusal :

1. En küçük bir uyarıma tepki gösteren. 2. Duyularla alınan hazla ...

duyusal duyumlar :

Görme, işitme, koklama, tad alma, dokunma, deri (basınç, ısı) duy ...

duyuüstü :

1. Duyularla verilmeyen. 2. Algılama yoluyla değil, düşünme ile k ...

Dünya :

1. a. Birbiriyle yasal bağlantısı olan, bir düzenle belirlenmiş t ...

dünya görüşü :

Evrenin ve yaşamın anlamını, ereğini, değerini, insan varlığını v ...

düşlem :

Karşılığında bir gerçeklik bulunmayan görüsel tasarım.

düşlem gücü :

1. Görüsel tasarım gücü, tasarım etkinliği, hayalgücü, yaratıcı h ...