Anasayfa Kodlamalar Dil Bilgisi Terimleri Bilim Terimleri Teknik Terimler Sanat Terimleri Spor Terimleri Hukuk Terimleri Ekonomi Terimleri Eğitim Terimleri Çevre Terimleri Sağlık Terimleri Sosyal Terimler Yabancı Terimler

açık ve seçik :

(Descartes'ta) Bir bilginin doğruluğunu belirleyen ölçütler: Konu ...

Açıklama :

1. Bir olguyu, bir durumu çözümledikten sonra, öğeleri arasındaki ...

Adalet :

Bakınız: tüze

adcılık :

Kavramların gerçek varlıklar olduğunu kabul eden kavram gerçekçil ...

adiaphora :

Bakınız: umursanmayan

ahlak :

1. a. Belli bir dönemde belli insan topluluklarınca benimsenmiş o ...

ahlak duygusu :

1. Ahlaksal davranışların kaynağı olan duygu. 2. İngiliz ahlakçıl ...

ahlak felsefesi :

Bakınız: ethik

ahlak ilkesi :

1. a. (Genellikle) Ahlaksal olanın temel ilkesi, b. Tek tek kişil ...

ahlak öğretisi :

Ahlaksal yaşama ve eylemenin yasaları, biçimleri ve ilkelerini ar ...

ahlak yasası :

Ahlak eylemlerini belirleyen, kendine uyulması ahlak açısından ge ...

ahlakçı :

1. Ahlak filozofu ahlak alanında uzmanlaşmış yazar. 2. Ahlak öğüt ...

ahlakçılık :

1. Ahlakı en yüksek değer ve en yüksek erek olarak gören dünya gö ...

ahlaklı :

Ahlak yasalarına uygun olan ahlak bakımından iyi olan.

ahlaklılık :

1. Bir insanın ya da bir insan öbeğinin iyi ve kötü açısından dav ...

ahlaksal :

1. Ahlaka ilişkin. 2. İyi ve kötü üzerindeki felsefe incelemeleri ...

ahlaksal sorumluluk :

Bir insanın kendi eylemlerinin sorumluluğunu taşıyabilmesi yetene ...

ahlaksız :

Ahlak yasalarına aykırı olan ahlak bakımından kötü olan.

akademi :

1. Platon'un Atina yakınlarında kurduğu, ölümünden sonra onun tem ...

akatalepsia :

Bakınız: kavranılamazlık

aksiyoloji :

Bakınız: değer öğretisi

aksiyom :

Bakınız: belit

aksiyomatik :

Bakınız: belitsel dizge

aktivizm :

Bakınız: eylemcilik

aktüalizm :

Bakınız: etkincilik

aktüel :

bk. edimsel, güncel

alaysılama :

(Yun. eironeia = İnceden inceye alay etme) : (Sokrates'te) Kendis ...

aldırmazlık :

Belli durumlar, olaylar, öğretiler karşısında kayıtsız kalma: a. ...

algı :

Bir şeye dikkati yönelterek, duyular yoluyla o şeyin bilincine va ...

alırlık :

1. Duyusal uyarımları alabilme yeteneği. 2. (Kant'ta) "Nesnelerin ...

alışkanlık :

İç ve dış etkilerle eylem ve davranışların yinelenmesi, hep aynı ...

altakoyma :

(Mantıkta) 1. Bir kavram altına koyma, bir kavram altında toplama ...

altasıralama :

Bir kavramın, kapsamı daha geniş başka bir kavramın altında yer a ...

alternatif :

Bakınız: seçenek

altık :

Konusu ile yüklemi aynı olan, biri tümel olumlu, biri tikel oluml ...

altıklık :

(Lat. sub = altında alter = başkası) : 1. Altık iki önerme arasın ...

altkarşıt :

(Lat. sub = altta contrarius = karşı karşıya konmuş, karşıt) : Ko ...

analitik :

(Yun. analytike tekhne = çözmeye yarayan sanat) 1. Aristoteles'te ...

analog :

Bakınız: benzeşen

analoji :

Bakınız: benzeşim

anamnesis :

Bakınız: anımsama

Anı :

1. (Genel olarak) Yaşantı ve bilinç içeriklerinden belleğin sakla ...

anımsama :

Platon felsefesinin çekirdek kavramı olarak, ruhun bedene girmede ...

animizm :

Bakınız: canlıcılık

anlak :

Kavrayış anlayış kavrama ve yargılama yetisi. Buna göre: 1. Karış ...

Anlam :

1. Bir sözcüğün belirttiği, düşündürdüğü (şey). 2. Bir önermenin, ...

anlama :

1. (Genel olarak) Bir şeyi yalnızca dıştan değil, kendi içinden k ...

anlambilim :

Anlam öğretisi imlerle ya da sözcükler ve önermelerle, onların di ...

Anlatım :

Sanat yapıtlarında ruhsal yaşantının dile gelmesi.

anlayış :

1. Kavrama, anlama edimi. 2. Kavrama ve anlama yetisi.

anlık :

Anlama, düşünme gücü bilme yetisi kavramlarla düşünme yetisi. 1. ...

anlıkçılık :

1. (Genel olarak) Anlığın, usun egemenliğini, usun güçlerinin tek ...

Ansiklopedi :

(Yun. en-kyklos=daire çevresinde paedeia = eğitim) : 1. (Kök anla ...

antinomi :

Bakınız: çatışkı

antropoloji :

Bakınız: insanbilim

antropomorfizm :

Bakınız: insanbiçimcilik

antroposantrizm :

Bakınız: insaniçincilik

apaçıklık :

(Lat. evidentia videre = görmek, evidens = açıkça görünen, göze g ...

apatheia :

Bakınız: duyumsamazlık

apodiktik :

Bakınız: zorunlu önerme

aporia :

Bakınız: çıkmaz

aposteriori :

Bakınız: sonsal

apriori :

Bakınız: önsel

araççılık :

(Lat. instrumentum = araç, alet) Düşünme biçimlerinin, kuramların ...

aranedencilik :

Bütün olayların tek gerçek nedeninin Tanrı olduğunu öne süren, in ...

ardıl :

1. (Mantıkta) Bir çıkarımda varılan sonuç. 2. (Nedensel açıklamad ...

arınma :

1. Ruhun tutkulardan temizlenmesi. (Ör. Platon, ölümü ruhun bir a ...

aristotelesçilik :

(Felsefe ve Tanrıbilimde) Yunan filozofu Aristoteles'e dayanan, d ...

assertorik :

Bakınız: yalın önerme

aşama düzeni :

(Yun. hierarkhia: hieros = kutsal, arkhe = egemenlik, güç, erk) : ...

aşkın :

1. Bir düzeyin ötesine yükselen, verilmiş bir sınırı aşan. 2. Üst ...

ataraksia :

Bakınız: sarsılmazlık

Atom :

(Yun. a -tomos = bölünemez] 1. (Yunan filozofları Leukippos ve De ...

atomculuk :

Özdeğin atomlardan kurulu olduğuna dayanan gerçeği ve gerçekteki ...

attributum :

Bakınız: öznitelik

augustinusçuluk :

Bir yandan Platonculuk ve Yeni Platonculukla Hıristiyan düşüncesi ...

aydınlanma :

1. İnsanın geleneksel görüşler, yetkeler, bağlılıklar, tasarım ve ...

ayrık çıkarım :

Öncüllerinden biri -> ayrık yargı olan çıkarım. // Özellikle ayrı ...

ayrık yargı :

Öznesine birbirini dışta bırakan türlü yüklemlerin verildiği ya d ...

ayrıklık :

1. Kaplamları birbirinden ayrı olmakla birlikte aynı yakın cinsin ...

ayrılmazlık :

Özelliklerin kendilerini taşıyan nesnelerle ilineklerin tözle bağ ...

ayrım :

(Aristoteles'te) 1. Bir şeyin kendi kendinden ya da bir başka şey ...

ayrışık :

(Yun. heterogenes: heteros = başka, genos = cins) Başka cinsten o ...