tümtanrıcılık

(Yun. pan = her şey, hep, tüm theos = Tanrı) : Tanrı ile evreni bir kılan, her şeyi Tanrı olarak gören öğretilerin genel adı. // Şu biçimlerde ortaya çıkmıştır: 1. Evren bütününün (tüm evren) Tanrılık olduğunu savunan görüş. Bu anlayış Parmenides ye Ksenophanes'te vardır, daha sonra G. Bruno'da ve özellikle "Tanrı tek gerçektir." düşüncesiyle Spinoza'da rastlanır.
2. Evreni Tanrılığın bir görünüşü ve gelişmesi olarak kabul eden görüş. Hegel'de ve bir ölçüde E. von Hartmann'da görülür.
3. Tek gerçeğin evren olduğunu, Tanrı'nın var olan her şeyin toplamı olduğunu öne süren görüş Holbach ve Diderot bu görüşü savunurlar.
4. (Felsefe dışında) Doğayı canlı bir birlik olarak tasarımlayan anlayış.