eng

Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü (D)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
D Harfi 1. Sayfa
damak ünsüzü :
(Derleme., boğazlı, damak sessizi, damak fonemi, damaksı, damaksı ...
damaksıl :
Damakta oluşan ses: k, g, y vb. (bk. damak ünsüzü) .
damaksıllaşma :
(Derleme.,öndamaksıllaşma) Bir sözcükteki artdamaktan çıkan bir ü ...
dar ünlü :
(Derleme., kapalı ünlü, kapalı vokal, dar sesli, dar vokal, daral ...
daralma :
(Derleme., darlaşma, kırılma) Geniş ünlülerin yanlarındaki bazı ü ...
değişim :
Bir ekin ünlü uyumlarına ya da ünsüz benzeşmelerine göre türlü bi ...
değişimli ünsüzler :
Ünsüz uyumuna bağlı olarak süreklilik ve süreksizlik bakımından b ...
değişme :
Dilde kendiliğinden veya bir etkenle oluşan başkalaşma: Ses değiş ...
deneyli sesbilgisi :
(Derleme., denemeli sesbilgisi, deneyli sesbilim) Seslerin özelli ...
devrik tümce :
(Derleme.. devrik cümle) Genellikle yüklemi bazen belirteci veya ...
deyim :
Anlatım gücünü artırmak için, gerçek anlamı dışına kayan, bazı sö ...
Dil :
İnsanların duygu ve düşüncelerini bildirmek üzere sözcüklerle vey ...
dil akrabalığı :
(Derleme., dil hısımlığı) Bir anadilden türeyen diller arasındaki ...
dil atlası :
Dilleri, lehçeleri veya dil olaylarını yayılış bölgelerine göre t ...
dil duygusu :
Dil bakımından doğruyu ve güzeli seçme duygusu: Türk dil duygusu, ...
Dilbilgisi :
Bir dili bütün aynntılanyle inceleyip, kurallarını belirten bilim ...
dilbilim :
(Derleme. genel dilbilim, umumî dilbilgisi) Konuşulan bütün dille ...
dilek kipi :
(Derleme.. dilek-şart kipi) Dileyiş kavramı veren kip. Türkçede b ...
dilekti yantümce :
Birleşik tümcelerde, dilek kipiyle kurularak temel tümceye bağlan ...
direnme vurgusu :
Anlamda direnildiğini göstermek için, sözcüğün bazı seslerindeki ...
diş damak ünsüzü :
(Derleme., damak-diş konsonantı, diş arası damaksıl) Dil ucunun, ...
diş dudak ünsüzü :
(Derleme.. diş-dudak konsonu, diş-dudaksıl konson, dudak-diş fone ...
diş ünsüzü :
(Derleme., diş konsonu, dişsi konson, diş sesi) Dil ucunun üst di ...
dişeti ünsüzü :
(Derleme.. dişeti konsonu, dişetsi konson) Dil ucunun dişetine do ...
dişil :
(Derleme.. dişilik, dişi) Bazı dillerde dişi cinsten sayılan sözc ...
dokunak vurgusu :
Acıma bildiren ünlemlerdeki vurgu: Eyvaaah!, yazııık!, vaah vaah! ...
dolaylı tümleç :
(Derleme.. dolaylı tamamlayıcı, yer tamamlayıcısı, dolaylı nesne) ...
dolaylı tümleç birliği :
Dolaylı tümleçle birlikte kullanılan sözcüklerin tümü: Köşke varı ...
dönüşlü adıl :
(Derleme.. özlük zamiri, öze dönüşlü zamir, dönüşlü zamir) Kişi k ...
dönüşlü çatı :
(Derleme., dönüşlü çatılı fiil, öze dönüşlü, edingen fiil) Eylemd ...
dönüşlü eylem :
(Derleme., dönüşlü fiil, dönüşlü çatılı fiil) Kavramın özneye dön ...
dönüşme :
Sözcük içinde, yan yana düşen iki sesten birincinin, ikincisinin ...
dudak benzeşmesi :
(Derleme., dudak çekiciliği, dudak uyumu) Dudak ünsüzlerinin veya ...
dudak ünsüzü :
(Derleme.. dudak konsonu, dudaksı, dudak fonemi, dudak sesi, duda ...
dudaksıllaşma :
(Derleme.. dudaklaştırmak, dudaksıllık) Bazı sözcüklerde çeşitli ...
durak :
Konuşmada, anlamın gerektirdiği şekilde, sözcükler arasındaki ses ...
duralama :
Bir sesin meydana gelişi ile (gerilme) , kayboluşu (çözülme) aras ...
durum ortacı :
Geniş bir zaman kavramı taşıyan, ad ve sıfat gibi kullanılan orta ...
durum ulacı :
(Derleme.. hal ulacı) Eylemin durumunu belirten, niteleyen ulaç : ...
duygu ünlemi :
(Derleme.. duygu ifade eden ünlem, duygulanma edatı, dokuncalı ni ...
duyuş titremi :
(Derleme., teessür! tonlanma, duyusal tonlanma, duyuş tonlanması) ...
duyuş vurgusu :
(Derleme., tessürî vurgu) (Sözcüğün anlamını duygu bakımından kuv ...
düz sıra :
Bir sözcükteki düz ünlülerin sırası: Anne, çiçek, eşit, inanmak, ...
düz tümleç :
Özellikle yardımcı eylemlerle kullanılan ve yalın durumda bulunan ...
düz ünlü :
(Derleme.. düz vokal, düz sesli, düz sesli harf) Dudakların geril ...
düzleşme :
Bazı sözcüklerde, çeşitli sebeplerden, yuvarlak ünlülerin düz ünl ...