Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü (D)
D Harfi 1. Sayfa
-
damak ünsüzü
:
-
(Derleme., boğazlı, damak sessizi, damak fonemi, damaksı, damaksı ...
-
damaksıl
:
-
Damakta oluşan ses: k, g, y vb. (bk. damak ünsüzü) .
-
damaksıllaşma
:
-
(Derleme.,öndamaksıllaşma) Bir sözcükteki artdamaktan çıkan bir ü ...
-
dar ünlü
:
-
(Derleme., kapalı ünlü, kapalı vokal, dar sesli, dar vokal, daral ...
-
daralma
:
-
(Derleme., darlaşma, kırılma) Geniş ünlülerin yanlarındaki bazı ü ...
-
değişim
:
-
Bir ekin ünlü uyumlarına ya da ünsüz benzeşmelerine göre türlü bi ...
-
değişimli ünsüzler
:
-
Ünsüz uyumuna bağlı olarak süreklilik ve süreksizlik bakımından b ...
-
değişme
:
-
Dilde kendiliğinden veya bir etkenle oluşan başkalaşma: Ses değiş ...
-
deneyli sesbilgisi
:
-
(Derleme., denemeli sesbilgisi, deneyli sesbilim) Seslerin özelli ...
-
devrik tümce
:
-
(Derleme.. devrik cümle) Genellikle yüklemi bazen belirteci veya ...
-
deyim
:
-
Anlatım gücünü artırmak için, gerçek anlamı dışına kayan, bazı sö ...
-
Dil
:
-
İnsanların duygu ve düşüncelerini bildirmek üzere sözcüklerle vey ...
-
dil akrabalığı
:
-
(Derleme., dil hısımlığı) Bir anadilden türeyen diller arasındaki ...
-
dil atlası
:
-
Dilleri, lehçeleri veya dil olaylarını yayılış bölgelerine göre t ...
-
dil duygusu
:
-
Dil bakımından doğruyu ve güzeli seçme duygusu: Türk dil duygusu, ...
-
Dilbilgisi
:
-
Bir dili bütün aynntılanyle inceleyip, kurallarını belirten bilim ...
-
dilbilim
:
-
(Derleme. genel dilbilim, umumî dilbilgisi) Konuşulan bütün dille ...
-
dilek kipi
:
-
(Derleme.. dilek-şart kipi) Dileyiş kavramı veren kip. Türkçede b ...
-
dilekti yantümce
:
-
Birleşik tümcelerde, dilek kipiyle kurularak temel tümceye bağlan ...
-
direnme vurgusu
:
-
Anlamda direnildiğini göstermek için, sözcüğün bazı seslerindeki ...
-
diş damak ünsüzü
:
-
(Derleme., damak-diş konsonantı, diş arası damaksıl) Dil ucunun, ...
-
diş dudak ünsüzü
:
-
(Derleme.. diş-dudak konsonu, diş-dudaksıl konson, dudak-diş fone ...
-
diş ünsüzü
:
-
(Derleme., diş konsonu, dişsi konson, diş sesi) Dil ucunun üst di ...
-
dişeti ünsüzü
:
-
(Derleme.. dişeti konsonu, dişetsi konson) Dil ucunun dişetine do ...
-
dişil
:
-
(Derleme.. dişilik, dişi) Bazı dillerde dişi cinsten sayılan sözc ...
-
dokunak vurgusu
:
-
Acıma bildiren ünlemlerdeki vurgu: Eyvaaah!, yazııık!, vaah vaah! ...
-
-
dolaylı tümleç
:
-
(Derleme.. dolaylı tamamlayıcı, yer tamamlayıcısı, dolaylı nesne) ...
-
dolaylı tümleç birliği
:
-
Dolaylı tümleçle birlikte kullanılan sözcüklerin tümü: Köşke varı ...
-
dönüşlü adıl
:
-
(Derleme.. özlük zamiri, öze dönüşlü zamir, dönüşlü zamir) Kişi k ...
-
dönüşlü çatı
:
-
(Derleme., dönüşlü çatılı fiil, öze dönüşlü, edingen fiil) Eylemd ...
-
dönüşlü eylem
:
-
(Derleme., dönüşlü fiil, dönüşlü çatılı fiil) Kavramın özneye dön ...
-
dönüşme
:
-
Sözcük içinde, yan yana düşen iki sesten birincinin, ikincisinin ...
-
dudak benzeşmesi
:
-
(Derleme., dudak çekiciliği, dudak uyumu) Dudak ünsüzlerinin veya ...
-
dudak ünsüzü
:
-
(Derleme.. dudak konsonu, dudaksı, dudak fonemi, dudak sesi, duda ...
-
dudaksıllaşma
:
-
(Derleme.. dudaklaştırmak, dudaksıllık) Bazı sözcüklerde çeşitli ...
-
durak
:
-
Konuşmada, anlamın gerektirdiği şekilde, sözcükler arasındaki ses ...
-
duralama
:
-
Bir sesin meydana gelişi ile (gerilme) , kayboluşu (çözülme) aras ...
-
durum ortacı
:
-
Geniş bir zaman kavramı taşıyan, ad ve sıfat gibi kullanılan orta ...
-
durum ulacı
:
-
(Derleme.. hal ulacı) Eylemin durumunu belirten, niteleyen ulaç : ...
-
duygu ünlemi
:
-
(Derleme.. duygu ifade eden ünlem, duygulanma edatı, dokuncalı ni ...
-
duyuş titremi
:
-
(Derleme., teessür! tonlanma, duyusal tonlanma, duyuş tonlanması) ...
-
duyuş vurgusu
:
-
(Derleme., tessürî vurgu) (Sözcüğün anlamını duygu bakımından kuv ...
-
düz sıra
:
-
Bir sözcükteki düz ünlülerin sırası: Anne, çiçek, eşit, inanmak, ...
-
düz tümleç
:
-
Özellikle yardımcı eylemlerle kullanılan ve yalın durumda bulunan ...
-
düz ünlü
:
-
(Derleme.. düz vokal, düz sesli, düz sesli harf) Dudakların geril ...
-
düzleşme
:
-
Bazı sözcüklerde, çeşitli sebeplerden, yuvarlak ünlülerin düz ünl ...