eng

Toplumbilim Terimleri Sözlüğü (3)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
3. Sayfa
dinsel törenler :
Bir dinin tapınmaya ve dince kutsanmış ölülerin ya da nesnelerin ...
direniş :
Bir toplumsal kümenin, başka toplumsal küme ya da bireylerin kimi ...
dirimbilimsel kalıtım :
Ana babaların kimi özelliklerinin döllenme sırasında erkek ve diş ...
dişediş :
Bir saldırının öcünün, uğranılan zarara eş bir zarar verdirilerek ...
doğal ayıklanmacılık :
(Darwin) Doğada ve toplumda canlı türleri arasındaki varolma sava ...
doğal bilimler :
Doğayı inceleyen ve insan bilgisinin temel bölümlerinden birini o ...
doğal insanbilim :
İnsanın örgensel oluşum ve evrimini, örgensel yapı ile doğal topl ...
doğalcı toplumbilim :
İnsanın dirimbilimsel özelliklerini saltıklaştırarak, insan geliş ...
doğalcılık :
Toplumun gelişimini doğa etkenleri (iklim koşulları,coğrafya çevr ...
doğaötesi :
Toplumsal olayları sonul, değişmez ve birbirinden bağımsız sayan ...
doğrunun somutluğu :
Doğrunun belli zaman ve yer koşullarına, hesaplama düzenlerine, ö ...
doğum :
(Nüfusbilim inceleme ve yazmalarında) Yeni bir bebeğin dünyaya ge ...
doğum denetimi :
Cinsel ilişkide kadının gebe kalmasını önlemeye yönelik davranış.
doğum oranı :
Herhangi bir toplum ya da toplumsal küme nüfusunda, belli bir yıl ...
doğumla belirlenme :
Bireyin toplumdaki yerinin tümünü ya da bir bölümünü başarısıyla ...
Doğurganlık :
Belli bir nüfusta belli bir zaman süresi içinde gerçekleşen canlı ...
doğuştan suçlu :
(Lombroso) Dirimbilimsel yapısı dolayısıyla kaçınılmaz bir biçimd ...
döngüsel doğrulama :
Doğrulanması gereken sonucu doğru sayan öncüllerden yola çıkan ma ...
dönüşümcülük :
Canlıların, örgenlerinin çevreye uyma süreci içinde değiştiklerin ...
dört dilek :
Bütün insanlarda evrensel olarak bulunduğu öne sürülen ve somut t ...
durum tanımlaması :
Birey ya da kümenin, karşılaştığı durumları geçmiş yaşam deneyler ...
duygudaşlık :
Bir insanın başkalarının yaşantıları ve uyaranları kendisininkiym ...
duygulanım :
Anlık süreçlerinin dışında kalan ve insanın toplumsal kümesi için ...
duyum :
Nesnel çevrenin insanın duyu örgenleri üzerindeki etkisinin yalın ...
duyumculuk :
1. Duyumları bilginin tek kaynağı sayan öğreti. 2. İnsanın toplum ...
duyumsamazlık :
Bir bireyde, toplumsal kümede ya da toplumda nesnelere, olaylara ...
duyuru düzeni :
Belli bir ekin üyelerinin nesnel gerçeği yansıtmak üzere koşullan ...
düğümleme :
Toplumsal araştırmalarda kullanılan soru kâğıtlarına verilen karş ...
dünürlük :
Evlilikte eşlerden biri ile öbürünün kan yakınları arasında kurul ...
dünya görüşü :
İnsanın çevresindeki dünyaya karşı oluşturduğu görüşlerin, anlayı ...
dürtü :
Örgenin kendi denetimi dışındaki etkenlerce, sonuçlarını öngörmed ...
düşey toplumsal devingenlik :
Çoğunlukla bir toplumsal sınıfın, türlü katmanlarındaki bireyleri ...
düşülke :
1. Tasarımsal, belki de gerçekleştirilmesi olanaksız bir toplumsa ...
Düşünce :
İnsan beyninin anlık ve us yardımıyla nesnel evreni yansıtmak üze ...
düşünceci tarih anlayışı :
Toplumsal gelişmenin başlıca etkeninin düşünceler, kuramlar, bili ...
düşüncel :
İnsan bilinçliliğinin, nesnel olguları öznel tasarımlar, kavramla ...
düşüncelleştirme :
Kimi olguların en belirgin örneklerine dayalı bir bilimsel çözüml ...
düşünsel örnek :
1. Herhangi bir olgunun, yalnız temel özelliklerine bakılarak yap ...
düşünyapı :
Herhangi bir toplumsal kümenin (ulusun, sınıfın, budunun, meslek ...
düzeltim :
16. yüzyılın ilk yarısında Avrupa'da derebeylik düzenine ve kilis ...
düzgü :
Bir bireyin ırasını, davranışını ya da bir toplumun biçimini, işl ...
düzgülülük :
Bir toplumsal olgunun, içinde yer alıp bütünleştiği genel yapı il ...
edimci :
1. Herhangi bir edimde bulunan kişi ya da küme. 2. Toplumsal etki ...
eğitim :
Toplumun genç üyelerinin varolan ekine yetişkin üyelerce bilinçli ...
ekin :
Tarihsel toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün özdeksel ...
ekin adacığı :
Toplumsal ayrım gözetme ya da coğrafyasal yalıtlanmışlık sonucu o ...
ekin ayrıntıları :
Bir toplumun ekinsel özelliklerini oluşturan ikincil önemdeki öğe ...
ekin bölgesi :
Bakınız: uygarlık bölgesi
ekin karmaşığı :
1. Genellikle temel bir özellik yöresinde birbiriyle örülmüş ekin ...
ekin karşılaşması :
Ekinleri birbirinkinden ayrı olan toplumlar ya da toplumsal kümel ...
ekin öğesi :
1. Bir ekinin çözümlenebileceği en yalın birimlerden her biri. 2. ...
ekin türü :
Belli bir toplumda ya da toplumsal kümede belli bir zamanda geçer ...
ekin yayılması :
Ekin öğelerinin, ekin karmaşıklarının içinde oluştukları toplum y ...
ekinlerarası karşılaştırma :
Değişik ekinlerin karşılaştırmalı olarak incelenmesi.
ekinsel benzeşme :
Bakınız: toplumsal benzeşme
ekinsel döngüler kuramı :
Tarihsel ve ekinsel gelişme sürecinin yinelenmesinin kaçınılmaz o ...
ekinsel durgunluk :
Kimi ekin öğelerinin, özellikle tinsel nitelikte olanların, değiş ...
ekinsel evrenseller :
Değişik biçimler almakla birlikte bütün ekinlerde ortaklaşa bulun ...
ekinsel gecikme :
(Ogburn) Tinsel ekin öğelerinin özdeksel ekin öğelerindeki değişi ...
ekinsel gelişme :
Ekin öğelerinde, insanın doğal ve toplumsal çevresini durmadan da ...
ekinsel insanbilim :
Bakınız: budunbilim
ekinsel kaynaşım :
İki ya da daha çok ekinin birleşerek yeni bir ekinsel bileşim olu ...
ekinsel koşutluk :
Değişik uygarlıkları olan toplumlarda aynı olgular, gereksinmeler ...
ekinsel yozlaşma :
Bir toplumun ekinine, başka (özellikle daha gelişkin) toplum ya d ...
ekinsel-tarihsel yaklaşım :
Tarihi ün yapmış kişilerin yaşamlarının betimlenmesi olmaktan çık ...
eklenti :
Köy ya da kasaba topluluklarının kom, oba, uzak mahalle gibi parç ...
Ekonomi :
Toplumların üretim, değişim, bölüşüm, tüketim yapısını ve işleyiş ...
ekonomik dalgalanmalar :
Anamalcı düzende, ekonomik yaşamın büyüme ve bunalım dönemlerinin ...
ekonomik özdekçilik :
Toplumsal gelişmeyi sağlayan tek gücün ekonomik etkenler olduğunu ...
elbirliği :
Bireylerin ortak bir amaca ulaşmak için.az çok örgütlü biçimde or ...
elerkçi solculuk :
Ekonomik ve siyasal erke, elerkçi araç ve yöntemlerle, elerkçi il ...
elerki :
Siyasal denetimin doğrudan doğruya halkın ya da düzenli aralıklar ...
emek :
İnsanın bilinçli olarak belli bir amaca ulaşmak üzere giriştiği, ...
emekçi sınıfı :
Anamalcı sanayi toplumlarında geçimini emeğini satarak sağlıyan, ...
emekçileşme :
Anamalcı sanayi toplumlarında küçük çiftçi, tecimci ve elsanatçıl ...
erginleme :
Bireylerin ergin kişiliğe, belli yaş kümesine, kimi inanç kümeler ...
erk :
Bir bireyin, bir toplumsal kümenin, bir toplumun başka birey, küm ...
erkincilik :
1. Ekonomik yaşamda hem bireyin, hem de toplumun en büyük çıkarın ...
erklerin ayrımı :
Toplum içindeki erklerin yasama, yürütme ve yargılama erkleri ola ...
erktekelciliği :
Devletin, başka deyişle devleti temsil eden toplumsal kümenin yal ...
esin :
Yaratıcı olmak yönündeki toplumsal ve bireysel özendirmelerin bel ...
eski kuşak :
Bir bireye göre daha yaşlı olan (baba, ana, amca vb.) bireylerin ...
eşitlik :
Bedensel, ruhsal başkalıkları ne olursa olsun, insanlar arasında ...
etkenler kuramı :
Tarihle toplumun, değişik ve eşit önemde etkenlerin mekanik etkil ...
etkileşim :
Toplum yaşamında her şeyin hem kendisinin bağlı olduğu, hem de ke ...
evaçma :
Evlenenen çiftin kendi ailelerinkinden ayrı bir yerde oturabildik ...
evi bırakma :
Evlilikte eşlerden birinin, herhangi bir boşanma, ayrılma kararı ...
evlenme :
Bireylerin bir ev ya da aile birimi kurmalarının toplumca benimse ...
evlenme oranı :
Belli bir toplum ya da toplumsal kümede belli bir süre içindeki e ...
evlilikte uyum :
Eşlerden her birinin öbürü ile birlikte uyumlu bir aile yaşamı ol ...
evrendeşçilik :
İnsanlık ulusçuluğu ve evren yurttaşlığı görüşlerini ülkü olarak ...
evrim :
1. Bir olgunun gelişmesindeki niceliksel değişmeler. 2. Hem nicel ...
evrim kuramı :
(Darwin) Canlı varlıkların evrimindeki temel etkenlerin değşinim, ...
evrim ve devrim :
Gelişmenin biri niceliksel, öbürü niteliksel olan ve ayrılmaz biç ...
Eylem :
Bir durumu değiştirme ve daha ileriye götürme yönünde etkide bulu ...
eytişim :
Doğanın, toplumun ve düşüncenin durmayan bir devinim ve değişim i ...
fahişelik :
Genel anlamında kimi kadınların para karşılığı kendilerini erkekl ...
faşizm :
Gerici, ırkçı ve saldırgan anamalcı öğelerin açık buyurganlığına ...
felsefe :
Doğanın ve toplumun varoluşunun, insanın düşünme ve bilme sürecin ...
felsefe tarihi :
Felsefenin kökenini ve gelişimini, bu gelişimin yasalarını ve aşa ...