eng

Edebiyat ve Söz Sanatı Terimleri Sözlüğü

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
1. Sayfa
acıklı komedi :
Acıklı tarafı gülünç tarafından çok olan komedi.
açık hece :
Kısa bir sesli ile biten hece.
açık iğretileme :
(Söz Sanatı) Bir şeyi kendi adiyle değil, her hangi bir bakımdan ...
açık saçıklık :
Sözde veya yazıda, görenek ve töre gereğince örtmece ile anlatıla ...
açık uyak :
Sonu sesli ile biten uyak. bk. Uyak.
açıklık :
Sözün veya yazının ne demek istediği hemen anlaşılacak derecede y ...
açımlamak :
Bir yazının anlaşılmasını kolaylaştırmak için orada geçen bazı ke ...
ad oyunu :
(Söz Sanatı) Bir öz adın anlamından faydalanmak suretiyle kurulan ...
addeğişi :
(Söz Sanatı) Aralarında, sebeple sonuç, yapanla yapılan, kaplıyan ...
ademcilik :
Yirminci yüzyılın başında Rusya'da ortaya çıkan bu edebiyat çığır ...
adım :
Nazımda taylamın dayandığı hece birliklerine verilen ad, ki Türk ...
adikavya :
(Sanskritçe) Sanskrit dilinde yazılmış büyük destanlardan en büyü ...
adonik :
Lâtin nazmında safik dönülerin sonuna getirilen bir çeşit dize.
ağırlama :
Bir koşuğun sonuna, birine saygı göstermek için konulan dizeler.
ağış :
Lâtin nazmında kuvvetli zamanı gösteren sesin yükselişi, Yunan ta ...
ağıtlama :
Ölmüşleri anmak için yapılan âyinde okunan söylev.
ahrem :
(Divan Edebiyatı) Mef'ûlün adımiyle başlıyan rubai.
ahrep :
(Divan Edebiyatı) Mef'ûlü adımiyle başlıyan rubai.
akıcılık :
İbarenin hiç bir ses pürüzü olmadan akar gibi söylenebilir olma h ...
aksak :
Eski Yunan ve Lâtin tartısında, sondan bir önceki hecesi kısa ola ...
aktarmak :
Tanık diye göstermek üzere veya başka her hangi bir maksatla bir ...
alaca karanlık şiir :
Yirminci yüzyıl başlarında İtalya'da meydan, almış, taşralı edasi ...
alçalan kerteleme :
Bakınız: Kerteleme
aleksandrin dizesi :
Orta çağda Fransa'da Büyük İskender hakkında yazılan destanda kul ...
alınış :
Birkaç anlamı bulunan bir kelimenin belli bir kullanıştaki anlamı ...
alkaik :
Eski Yunan şairi Alkaios tarafından ortaya konmuş bir çeşit tartı ...
alkmanik :
Eski Yunan şairi Alkman tarafından düzenlenmiş olduğu söylenilen ...
altılı :
Altı dizeli dönü veya kesek.
anakreontik :
Eski Yunan dize şekillerinden bazısına verilen ad.
anılar :
Tarihe yarar diye, önemli bir kimsenin gördüğü, yaptığı, düşündüğ ...
anıştırma :
(Söz Sanatı) Bir şeyi, bir olayı, hatıra getirecek bir sözü biler ...
Anlam :
Bir kelimenin, veya kelimelerden meydana gelmesi dolayısıyla, bir ...
anlam aykırılığı :
1. Bir metinden çıkarılan anlamın asıl anlama uygun olmaması. 2. ...
anlam oyunu :
(Söz Sanatı) Birinin söylediği bir kelimeyi öbürünün, önceki anla ...
anlam yanacı :
Bakınız: Yanaç
anlamdaşlık :
(Söz Sanatı) Bir sözde anlamdaş veya anlamları yakın olan kelime ...
anlatımlı :
Fikir ve duyguyu iyice anlatan.
anustub :
(Sanskritçe) Veda Sanskritçesinde kullanılan ve onaltı heceli ola ...
aralık oyun :
Eskiden tiyatroda, perde aralarında yapılan koro, balet, dans gib ...
ardıl :
Uyaklardan sonra aynı görevde olmak üzere tekrarlanan aynı kelime ...
ardıllı :
Ardılları olan (uyak).
ardışık uyarlama :
Birinci dizeyi ikincisi ile ve üçüncüyü dördüncüsü ile (ve sonuna ...
argo :
Aynı meslek veya aynı topluluk sınıfı arasında kullanılan özel ke ...
arıtçılık :
1. Gramere ve kullanışa uymıyan kelime ve deyim kullanmamak mesle ...
artçı :
Geçmiş bir sanat veya edebiyat çığırını devam ettiren (hareket, s ...
artık uyak :
Birden artık hecesi olan uyak.
artıklama :
(Söz Sanatı) Aynı fikri başka başka deyimlerle tekrarlama.
artımlama :
(Söz Sanatı) Söze kuvvet vermek için, bir fikri gereksiz gibi gör ...
artlık :
Bir eserin sonuna konulan bildiri.
asalet :
(Divan Edebiyatı) Sözde bayağı kelime ve deyimler bulunmamak hali ...
askı :
(Halk Edebiyatı) Saz şâirleri arasında yapılan deyiş yarışında üs ...
askı indirmek :
(Halk Edebiyatı) Saz şâirleri arasında yapılan yarışmada üstün çı ...
âşık :
(Halk Edebiyatı) Saz şâiri.
aşırı evirtim :
Bakınız: Evirtim
aşırılıkçılık :
İzlenimcilik sonrasının İspanya'daki şekillerinden biri.
Aşırmak :
Başkasının eserinden parçalar alıp kendinin imiş gibi göstermek ( ...
atalar sözü :
İfade sanatlarına bürünmüş eski söz: Aç ne yemez, tok ne demez üz ...
atasözü :
Bakınız: atalar sözü
Ayak :
(Halk Edebiyatı) 1. Uyak. 2. Yedekli nazımlarda üstündeki dize il ...
ayak açmak :
(Halk Edebiyatı) Saz şâirleri arasında geçen bir yarışma sırasınd ...
ayak uydurmak :
(Halk Edebiyatı) Bir koşuğun ayaklarına uygun koşuk düzmek.
ayırtı :
Anlamdaş gibi görünen kelimelerin anlamları arasında bulunan ince ...
âyin :
(Tekke Edebiyatı) bk. İlâhi.
âyin dramı :
Onuncu yüzyıldan onyedinciye kadar rağbet gören ve konularını kil ...
aykırıcalık :
(Söz Sanatı) İğretilemede iğreti ile iğretilinin arasında bulunan ...
ayrışma :
Nesirde tek ses gibi söylenen, yanyana gelmiş iki seslinin, nazım ...
ayta :
Resmî bir yerde, büyük kimseler karşısında söylenen ve oldukça kı ...
ayta sonu :
(Söz Sanatı) Bir söylevin sonunda, ya ileri sürülmüş bulunan kanı ...
ayta sorusu :
(Söz Sanatı) Belli olan cevabındaki fikri telkin etmek maksadiyle ...
azade :
(Divan Edebiyatı) Tam bir fikri içine alan dize.
bağlaçsızlık :
(Söz Sanatı) Cümlenin akışına hız vermek üzere bağlaç kullanmayış ...
bağlak :
Bir edebiyat parçasının içindeki fikirleri bağlıyan sonuç.
bağlama :
1. Bir kelimenin sonundaki sessizi arkadan gelen kelimenin başınd ...
bahariye :
(Divan Edebiyatı) Birini övmek için yazılan ve bahardan bahsedere ...
bahir :
(Divan Edebiyatı) Aruz tartısının esas çeşitleri ki onlar da vezi ...
balad :
(Fransız Edebiyatı) 1. (Onüçüncü yüzyılda) Dans şarkısı. 2. (Bugü ...
baletli komedi :
Her perde sonunda danslar yapılan komedi.
bard :
Kelt ozanı.
bası :
(Vurgu temeline dayanan nazımda) Sesin şiddetinde bir yükseliş di ...
baş özeti :
Bir sahne eserinin baş tarafına geçirilen özeti.
baş yinelemesi :
bak. Yinelemek. -(Söz Sanatı) Bir cümlenin parçalarına veya arka ...
başeser :
Sanat bakımından güzelliğin doruğuna erişmiş eser.
başlamaç :
(Yunan Latin Tartıbilim) İlk tam adımın üst tarafında bulunan yar ...
başlangıç :
Kısa önsöz veya giriş.
başlarken :
Bakınız: başlangıç
başolgu :
Bir edebiyat eserinin asıl konusunu meydana getiren başlıca olgu.
bedi :
(Divan Edebiyatı) Söz sanatının, yanaçlardan bahseden kısmı.
beklenmezlik :
(Söz Sanatı) Sözü, muhatabı merakta bırakacak ve ilerisinin ne ol ...
belgecilik :
Eski ferman, berat, vakıfname, antlaşma gibi belgeleri inceleme i ...
belgin :
Fikri titizcesine bir tamlıkla anlatan (söz, ifade) (BELGİNLİK, S ...
belginsiz :
Belgin olmıyan (BELGİNSİZLİK, İpham, Imprécision) .
benzek :
Ünlü bir yazarın üslûbuna benzetilerek kaleme alınan yazı, ki çoğ ...
benzekli uyum :
(Söz Sanatı) Bir ibaredeki kelimeler söylenirken çıkan seslerin, ...
benzeme yönü :
(Söz Sanatı) Benzetme yapmak için dayanılan ortak nitelik.
benzeşleme :
(Söz Sanatı) Ses bakımından birbirine benziyen kelimeleri yanyana ...
benzetilen :
(Söz Sanatı) Benzetmede canlandırılmak, vasıflandırılmak istenile ...
benzetme :
(Söz Sanatı) Bir şeyin niteliğini her hangi bir bakımdan canlandı ...
benzetme öğeleri :
(Söz Sanatı) Üçtür: Benzetmelik, Benzetme yönü, Benzetilen.
benzetmelik :
(Söz Sanatı) Benzetme yaparken ele alınan niteliğin en kuvvetli b ...
berâati istihlâl :
(Divan Edebiyatı) (Söz Sanatı) Bir yazıya başlarken konunun ne ol ...