eng

Yerbilim Terimleri Sözlüğü (13)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
13. Sayfa
uçucu madde :
Cisimlerin bileşiminde, gaz ya da buhar durumunda bulunan maddele ...
Uçurum :
Yerde bulunan, çok derin ve dipsiz kuyu.
ufalanma :
Kayaçların, dış etkiler altında fiziksel ve kimyasal olaylarla pa ...
uraninit :
Bakınız: Pehblend
uvarovit :
Bakınız: nartaşları
uygun düz kırık :
Kırık düzlemi, katmanların yatımı yönünde eğimli, tavan tomruğu t ...
uygun kırık :
Düzlemi, katmanların yatımı yönünde eğimli olan kırık.
uygun ters kırık :
Düzlemi, katmanların yatımı yönünde eğimli, tavan tomruğu, taban ...
uyma :
Bir hayvan ya da bitkinin, içinde yaşadığı ortamın koşullarına da ...
uyumlu koyak :
Suları, ilkel eğim yönünde akan koyak.
uyumlu sokulma :
Koşut durumda, katmanlar arasına sokulmuş magmatit kütlesi.
uyumsuz kıvrımlar :
Özdeş derecede plastik olmayan tabakaların, yan basınçlarla iç iç ...
uyumsuz sokulma :
Sınırları, komşu kayaçlarındaki katmanlaşmayı ya da yapraklaşmayı ...
uyumsuzluk yüzeyi :
İki katman grubunu birbirinden ayıran, aşınma ya da süreksizlik y ...
üç eğimli dizge :
Birbirine eşit olmayan üç eğik eksenli kristal dizgesi, (a, b, c: ...
üfürük :
Yanardağlardan, gazların ve buharların çıkması.
üfürük maden yatağı :
Yer yüzeyinde magma gazlarından türemiş maden.
üstjura :
Jura'nın üst katı.
üstkanat :
Kırık düzleminin üstündeki kanat.
üstkuşak :
Grubenman'a göre, başkalaşmış kayaçların oluştuğu en üst kuşak.
üstneojen :
Üçüncü zamanın beşinci bölümü ve bu bölümde çökeltilmiş olan katm ...
üstnümülit :
Nümülit döneminin bölümlerinden biri. (a bk. nümülit dönemi)
üstoluşumlu maden yatağı :
İçinde bulunduğu kayaçların oluşundan sonra ortaya çıkmış filiz y ...
üstoluşumlu yarma koyak :
Üstteki yumuşak örtü katmanları içinde yataklarını kazdıktan sonr ...
üstperm :
Permienin üst katı.
üstzaman katı dizgesi :
En büyük yerbilimi zamanı içinde, katmanlı kayaçlardan oluşmuş ça ...
vaha :
Suyun bulunmasıyle, bir çölün ortasında bitek olmuş yer.
verev kırık :
Katmanların eni yönünde olan kırık.
verimli kum :
İşletilmesi verimli olan petrollü kum yatağı.
Verner kuramı :
Suları sıcak eski bir okyanus içinde, granitten başlayarak bütün ...
Vidmanşteten biçimleri :
Bir göktaşının cilalı yüzeyinde, kezzapla oluşan özel biçimler.
vitrofirik doku :
Bakınız: doku
volframtaşı :
Mineral. (Fe, Mn) WO2 metalimsi parıltı, koyu kahverengi, kara, ç ...
vulkano örneği püskürme :
Çok ağdalı, havada sıvılaşmayan lavlar çıkaran püskürme. (Patlama ...
vurtsit :
Mineral. (ZnS metalimsi olmayan parıltı, açık ya da koyu kahveren ...
Yabancı :
Bulunduğu yere başka bir yerden getirilmiş, taşınmış kayaç ya da ...
yabancı çökelti :
içinde bulundukları tortul kayaçlardan başka bileşimindeki maddel ...
yabancı granit :
Yerleşmesi, dağoluş ile ilgili olmayan granit.
yada taşı :
Ak, yeşilimtrak ya da yeşil renkli bir ışınsı türü. (Genellikle k ...
yakın bölüm :
Dördüncü zamanın iki bölümünden en eskisi. (Buzulların bıraktığı ...
yalama yazı :
Bakınız: yontuk düz
yalanbiçimli :
Yabancı, başka bir mineralin dış biçimini alan mineral.
yalı yar :
Deniz kıyısında dik çeperli kayalık (düz duvar gibi yükselen kaya ...
yalınlaştırıcı başkalaşım :
Bir kayacın, karmaşık bileşiminden daha yalın bir bileşime geçmes ...
yamaç kaynağı :
Geçirimsiz bir katmanın çıkması üzerindeki geçirimli bir katmanda ...
yan buzul taşları :
Buzulun kenarlarda taşıdığı ya da çökelttiği buzul taşları. (Bunl ...
yanal uzanma :
Bir katmanın yanlardan yayılması.
yanar dönerlik :
Kimi minerallerde, belli kristal düzeyleri boyunca küçücük kapama ...
yanardağ :
Magma maddelerinin yer içinden yüzeye çıktığı ya da geçmişte çıkm ...
yanardağ ağzı :
Yanardağın tepesinde, yamacında ya da eteğinde arka arkaya patlam ...
yanardağ ağzı gölü :
Lav çıkarmaksızın yalnız gaz ve komşu kayaçların parçalarını çıka ...
yanardağ bacası :
Yanardağlarda gazların çıkması ve patlamasıyle oluşmuş, magma haz ...
yanardağ depremi :
Yanardağ püskürmeleriyle ilgili olan deprem.
yanardağ dizisi :
Yanardağların az çok çizgisel olarak sıralanması.
yanardağ etkinliği :
Magmanın yükselerek sokulması ya da lav olarak akması, katı ve ga ...
yanardağ kırıntısı :
Yanardağdan irili ufaklı ve türlü biçimlerde fırlatılmış eski ve ...
yanardağ püskürmesi :
Yanardağın patlaması, lav ve tüten çıkarması gibi görülebilen ola ...
yanardağbilim :
Magmanın yeryüzüne ya da yeryüzü yakınına püskürmesi olaylarıyle ...
yanbasınç dışı mineraller :
Başkalaşmış kayaçlarda, ısı etkisiyle ve su basıncıyle oluşumu ko ...
yanmaz :
Telli, ışınlı ya da yapraklı, ateşe dayanıklı mineraller için kul ...
Yantaş :
İçine magma ya da madde sokulmuş yan yana bulunan kayaç.
yapı biçimi :
Bir bölgede kıvrımların ya da kırıkların gruplanma biçimi.
yapı durumu :
Katmanların yapısal olarak yerleşmesi.
yapı eğrileri :
Belli bir katmanın eşit derinlikte olan noktalarını birbirlerine ...
yapıoluş :
Dağoluşda görülen kıvrılma ve kırılma olayları.
yapısal eşyükselti eğrileri :
Belli bir katmanın alt ya da üst yüzeyinde, eş yükseklikte noktal ...
yapısal katman eksikliği :
Tortul sıralar arasındaki bir katmanın, kıvrılma sırasında ezilip ...
yapısal uyumsuzluk :
Katmanlar arasındaki koşutluğun, yapısal olaylar yüzünden bozulmu ...
yapısal yerbilim :
Biçimsel ve yapısal açıdan, katmanların yerkabuğundaki durumların ...
yaprak kayaç :
Arduvaz gibi yaprak dokudan oluşmuş kayaçların genel adı.
yaprak kömürü :
Vitriniti çok güzel gözlenebilen yarı parlak kömür tipi.
yaprak örgü :
Taneli ya da yassı mineralleri, kat kat koşut yapraklar biçiminde ...
yapraklanma :
Dokusu yapraklı bir kayacın levha ya da ince yaprak biçiminde ayr ...
yapraklı serpentin :
Bakınız: yılantaşı
yapraksı :
İnce levhalarla yapılı ya da levha biçiminde olan lamel.
yapraksı kayaç :
Başkalaşmış kayaç. (Killi yaprak kayaçların başkalaşımından türey ...
Yar :
Dimdik duran kaya.
yarı kristal :
Bakınız: doku
yarı uyumlu koyak :
Katmanların doğrultusunu güden koyak.
yarıbakışımlı :
Bir kristal dizgesindeki bakışım alanlarının dizgeli bir yolla ek ...
yarıbiçimli :
Bakışım derecesinin eksilmesi yoluyla, bakışım ekseni ucay olan k ...
yarık çeperleri :
Bir yarığın yan duvarları.
yarık püskürmesi :
Bir yarık boyunca magmanın dışarı çıkması.
yarım yerteknesi :
Bir ilkel yerteknesinin özdeksel kesiminin oluşmasından sonraki b ...
yarıntılı bayır :
Zaman zaman yağan sağnak sularıyle kazılmış, sayısız sel yataklar ...
yassı çakıl :
Boyu 64-250 mm. olan yassı çay taşı.
yastık lavları :
Su altında katılaşmış, yuvarlak ya da yastık biçiminde, ince bir ...
yatay atım :
Bir kırıkta, iki kanadın yatay kayma ölçüsü.
yatay depremçizer :
Depremin yatay bileşenlerinden birini ya da ikisini yazan depremö ...
yatay uzanma :
Bir katmanın yatay doğrultuda yayılması.
yatık kıvrım :
Eksen düzlemi azçok yatay olan devrik kıvrım.
yatık kıvrım dizisi :
Birbirlerinin ekseni üzerine gelmiş yatık kıvrımlar.
yaygın tür :
Yerin her yanında ya da büyük kesimlerinde yaşayan, yaşamış olan ...
yayla bazaltları :
Çoğunlukla birkaç, yüz metre kalınlıkta ve binlerce kilometre kar ...
yayla buzulu :
Alaska ve İskandinavya'da olduğu gibi buzkar ile örtülü yüksek bi ...
yel aşındırması :
Yelin ve yellerle devindirilen taş parçacıklarının yaptığı mekani ...
yel ortamı :
Yel etkisiyle oluşan çökeltme ortamı.
yel yanı :
Bir kumulun egemen yellere bakan yanı.
yeni dönem :
Üçüncü zamanın ikinci ve sonuncu dönemi bu dönemde çökeltilmiş ka ...
yeni magma :
Yerkabuğunda önceden bulunan kayaçların ergimesiyle oluşmuş magma ...