eng

Yerbilim Terimleri Sözlüğü (5)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
5. Sayfa
dik kırık :
Düzleminin eğimi 45° yi aşan kırık.
dikey atım :
Bir kırıkta, tavan ve taban kanatları arasındaki düşey yer değişt ...
dikine kırık :
Katmanların doğrultusunu, 90°'lik bir açıyla kesen kırık.
Dikit :
İnlerin döşemesinde, kalsiyum oksit karbon tuzlarının çökelmesiyl ...
dîlinme :
Kayaçların, ince katlar biçiminde kolaylıkla ayrılabilme niteliği ...
dinamik jeoloji :
Bakınız: yer devimbilimi
dinomometamorfizma :
Bakınız: Basınç İle Başkalaşım
diorit :
Derinlik kayacı. (Kayaç yapıcı mineralleri plajioklas -andezin-, ...
dip buzu :
Nehirlerde, dip sularının donmasıyle oluşan sünger gibi gözenekli ...
dip buzul taşı :
Buzulun altında, yatağı boyunca aşındırma ile ve yarıklardan düşe ...
dip canlıları :
Sığ denizlerin diplerinde, yapışık olarak ya da sürünerek yaşayan ...
dip çökmesi :
Yerin yersel olarak ya da geniş ölçüde alçalması.
dip kıvrımı :
Düzgünlüğünü yitirmiş eski temelin, üstündeki yeni biçimlerle bir ...
dip oyulması :
Bir kayanın, dalga etkisi ya da akarsu aşındırmasıyle alt bölümün ...
dipsiz kayaç :
Çapı derine doğru büyüyen ve tabanı hiç görülmemiş olan düzensiz ...
dirimkuşağı :
Bir taşıl türünün ortaya çıkmasıyle yok olması arasındaki zaman ( ...
dirimyuvarı :
Taşyuvar, suyuvar ve havanın içine giren canlı organizmalardan ol ...
dislokasyon :
Bakınız: yerinden oynama
disten :
Kayaç yapıcı mineral. (AI(O/SiO4) metalimsi olmayan parıltı, mavi ...
diyajenez :
Bakınız: taşoluş
diyatome çamuru :
Özellikle diyatome kabuklarından bileşik, derin deniz tortulu.
diyatomit :
Yeğni, topraksı, başlıca diyatome kalıntılarından türeyen bir kay ...
doğal cam :
Asit bileşimli çabuk katılaşmış bir lav. (Genellikle içlerindeki ...
doğal köprü :
Bir in tavanının çökmesiyle oluşan yay biçimli köprü.
doğal kuyu :
Bakınız: obruk
doğay kuşağı :
Taşıl biçimlerinin doğal bir topluluğu ile belirtilen katmanlar.
doğrultu :
Bir katman yüzeyinin, yatay düzlemle kesiştiği çizginin öğlen dai ...
doku :
Bir kayacın iç yapısı. (İç yapı, kayacın oluşum koşullarına bağlı ...
dolanma kırığı :
Kütlelerin yerlerinden oynaması sırasında bir yanı ya da her iki ...
dolgu :
Bir maden yatağında filizle birlikte bulunan, çoğunlukla değersiz ...
dolin :
Eriyebilen kayaçların bulunduğu yerlerde, kimyasal aşınma ile ya ...
dolomit :
Kalsiyum ve magnezyum asit karbon tuzlarından bileşik bir kayaç.
dolomitleşme :
Bir kireçtaşının çökeltilme süresinde ya da ara oluşundan sonra k ...
Dom :
Bakınız: yuvarsı kemer
don ufalaması :
Kayaçların, çatlakları ve gözenekleri içindeki suyun donarak oylu ...
döküntü :
Dış etkilerle ufalanmış, parçalanmış, moloz durumundaki kayaç ve ...
dördüncü zaman :
Bugünü de kapsayan en yeni yerbilim dönemi.
drumlin :
Buzullarla örtülmüş bölgelerde, buzultaşı maddeleriyle yapılı uzu ...
dumanlı kömür :
Yaklaşık olarak % 12-19 uçucu maddeyi kapsayan kömür.
dumanlı kuars :
Bakınız: kuars
dunit :
Bakınız: peridotit
düden :
Kireçtaşlarının içinde, yeryüzü sularının battığı silindir biçimi ...
düren :
Eksinit ve başka çeşit çürüntüleri kapsayan, gözle gözlenebilen k ...
dürit :
% 90'dan çok mikrinitten bileşik mikroskopla gözlenebilen kömür t ...
düşey depremyazar :
Depremin düşey bileşenini yazan araç.
düşey katman :
Eğikliği 90° olan katman.
düz akıntı :
Akış çizgisi akıntı eksenine koşut kalan bir akıntı.
düz kanat :
Katmanları normal sıralı kıvrım yanı.
düz kırık :
Düzlemi, aşağıdaki tomruğa doğru eğimli olan kırık.
düz uygun kırık :
Bakınız: uygun ters kırık
efuzyon :
Bakınız: lav taşması
eğik katman :
Uçlarından biri, ötekine göre daha yüksek olan katman.
eğik kırık :
Katmanları, doğrultusuna kesen kırık.
eğik kıvrım :
Eksen düzlemi eğik olan kıvrım. (Yanlardan biri ötekine oranla da ...
eğim açısı :
Bir katmanın yatay düzlemle yaptığı açı.
eğimölçer :
Katmanların yarım açısını ölçmekte kullanılan aygıt.
eğirin :
Bakınız: augit
eğri kararma :
Bakınız: kararma
ek koni :
Bir yanardağın yamacında ve eteğinde, çoğunlukla bir yarık üstünd ...
eklenti :
Kayaçlarda çok yaygın olarak bulunan mineraller.
ekoloji :
Bakınız: çevrebilim
ekonomik yerbilim :
Endüstride yararlı yer maddelerini inceleyen uygulamalı yerbilim ...
eksen alçalması :
Bir kemer ekseninin alçalmış olan kesimleri.
eksen dalımı :
Eğik bir kıvrım ekseninin yatay düzlemle yaptığı açı.
eksen düzlemi :
Bir kıvrımın yanları arasındaki açıyı ikiye bölen düzlem.
eksen yükselmesi :
Bir kemer ekseninin yükselmiş olan kesimleri.
eksili deniz esnemesi :
Deniz yüzünün alçalmalarla karadan çekilmesi.
ekşit tüten :
200°-800° C. sıcaklıkta, HCI, SO2 NH2 Cl, H2O bileşimli gazlar çı ...
elişi :
Tarih öncesi insanlarının yaptığı araç.
Elmas :
Mineral. (Kendine özgü güçlü parıltı (elmas parıltısı), gri, kahv ...
Endülüs taşı :
Kayaç yapıcı mineral. (Al2 (O/SiO4) AI2(O/SiO4) metalimsi olmayan ...
engel :
Kıvrımların önüne gelen ve onları sıkıştıran eski kütle.
enine dalgalar :
Titreşim doğrultusu, yayınma doğrultusuna dikey deprem dalgaları.
enine kırık :
Genel yapıyı enine kesen kırık.
enstatit :
Bakınız: augit
epibol :
Bakınız: bolluk kuşağı
epidot :
Kayaç yapıcı mineral. (Ca2 (Al, F, Mn3) (OH/SiO4) metalimsi olmay ...
epok :
Bakınız: bölüm
erişim :
Birbirleriyle karışmayan iki sıvının bir çözeltide (magmada) ayrı ...
erozyon :
Bakınız: aşınma
eski tepe :
Özdeksel yanardağ konisini çevreleyen büyük ve eski yanardağ ağzı ...
esnemezlik :
Katı bir cismin biçim değiştirmeye karşı gösterdiği direnç.
eş zaman :
Özdeş zamanda oluşmuş kayaçlar, ya da özdeş zamanda olmuş olaylar ...
eş zaman deprem eğrisi :
Deprem dalgalarının, yeryüzüne eşit zamanlarda gelmiş oldukları n ...
eşbiçimli :
Kristalbilim kavramı. (Kimyasal bileşimleri başka başka olduğu ha ...
eşbiçimlilik :
Kristalbilim kavramı. (Bir iyon ağacındaki eksiye ve artıya giden ...
eşdağoluş :
Dağoluş ile eşit zamanda olan olaylar.
eşdağoluş graniti :
Dağoluş süresinde yerleşmiş granit.
eşdağoluş magma evresi :
Dağoluş devimleri süresinde olan sokulma ve migmatitleşme etkenli ...
eşdeprem eğrisi :
Yeryüzünde depremin yeğinliği eşit olmuş noktalarını birbirine ba ...
eşeğimli dizge :
Eksenlerin ikisi eğik, üçüncüsü bunlara dik olan kristal dizgesi ...
eşeğimli kıvrım :
Bakınız: büklümler
eşkalınlık eğrileri :
Bir katmanın eşit kalınlıkta olan noktalarını birbirine bağlayan ...
eşkenar dörtgen dizgesi :
Birbirine dik, eşit olmayan üç eksenli kristal dizge (a,b,c).
eşoluşumlu maden yatağı :
İçinde bulunduğu kayaçlarla özdeş zamanda oluşmuş cevher yatağı.
eşyatımlı kıvrımlar :
Yanları eşit yatımlı ve birbirlerine koşut kıvrımlar.
eşyer ısı eğrisi :
Yerin içinde, eşit sıcaklıktaki noktalan bağlayan çizgiler.
eşyönelim :
Cisimlerde, fiziksel ve kimyasal özelliklerin doğrultuya bağlı ol ...
eşyönsüzlük :
Kimi cisimlerde, fiziksel ve kimyasal özelliğin doğrultuya göre d ...
etkin gaz evresi :
Bakınız: gaz etkinliği