eng

Yerbilim Terimleri Sözlüğü (4)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
4. Sayfa
çökeltilmiş buzul taşlar :
Buzulların, erime bölgesinde bıraktıkları buzul taşları.
çökme depremi :
Yeraltındaki boşluklar üzerinde, örtünün dayanıklılığını yitirmes ...
çökük :
Birbirlerine kabaca koşut doğrultulu iki kırık arasında çökmüş bi ...
çözülme ve donma :
Basınçla çözülen buzdan oluşmuş suyun yeniden donması.
Çözümleyici :
Ucaylanmış ışık elde etmek için, kalsitten yapılan özel bir prizm ...
çözünme :
Kayaçların, dış etkilerle kimyasal bileşiminin değişmesi olayı, a ...
çürüntü :
Kömürlerin dokusunu yapan homojen, mikroskopik bileşenler.
çürüntü kömür :
Odun kömürüne benzeyen bir çürüntü.
dağ göçmesi :
Sağlam ya da yeğnice ufalanmış ve temelleri ile bağlantısı azalmı ...
dağ kayması :
Dağın bir parçasının, yerçekimi etkisiyle aşağıya doğru kayması.
dağılma :
Kayaçların fiziksel etkilerle dağılması, parçalanması, ufalanması ...
dağoluş :
Bakınız: dağoluşması
dağoluş çevrimi :
Yer tarihindeki dağoluşlarıyle, yerteknesi, yapısal devim ve biçi ...
dağoluş evresi :
Bir dağoluş döneminin uzun süresi içinde, kısa süreli dağoluş dev ...
dağoluş sonrası magmasal evre :
Dağoluşun son evresinde ya da sonradan olan yanardağ etkinliği.
dağoluşması :
Yerkabuğunun belli bölümlerinin kıvrılması, kırılması ve yükselme ...
daldırma yağı :
Optik kırma derecesi bilinen özel sıvılar. (Bunlar genellikle kol ...
dalga aşındırması :
Dalganın, taşıdığı taş, parça ve kırıntıların, kıyılara çarpmasıy ...
dalgacıklar :
Bir kayacın katman yüzeyinde, su akıntıları ya da yel etkisiyle o ...
dalma olayı :
Dalma ile düzensiz dokunmalar yüzünden bir yapının oluşması.
damar katman :
Düzenli bir katman gibi, tortul kayaç tabakaları arasına sokulmuş ...
damar kayacı :
Kayaçların gelişigüzel çatlak ve yarıklarını doldurmuş olan magma ...
damarcık :
Mineral ya da madenle dolmuş küçük ince çatlak.
damarlı gnays (arterit) :
Başkalaşmış kayaçların yapraklanma düzlemleri arasında, magmadan ...
damla taşı :
Çatlaklardan mağaraların tavanlarına ulaşan yeraltı sularının, ka ...
damtaşı :
Killerin başkalaşımı ile olmuş, ilkel katmanlanma düzlemine göre ...
damtaşı dilinimi :
Damtaşlarının, yapraklar biçiminde katmanlanma ya da verev yönde ...
daralma :
Bakınız: büzülme
darlaşma :
Bir katman ya da katman takımının, kıvrılmadan önceki genişliğiyl ...
dayk :
Bakınız: kesen damar
debi :
Bakınız: akım
değdirme :
Ayrı ayrı katmanlanmış durumda bulunan katmanları yanyana getirme ...
değiş tokuş :
İlkel oylumunu değiştirmeden, bir mineralin yerine, başka kimyasa ...
değişik doku :
Bakınız: doku
değişme :
Kayaç ve mineral yapıcı olay.
değme başkalaşımı :
Magmanın sıcaklığı, çıkardığı gaz ve buğuların etkisiyle, içine s ...
değme kuşağı :
Bir sokulma kütlesinin çevresinde bulunan ve kayaçları değme başk ...
değme maden yatağı :
Magmanın kimi çeşit kayaçlar ve çoğunlukla kireçtaşlarıyle yanyan ...
deklasifikasyon :
Bakınız: kireçsizlenme
dekolman :
Bakınız: sıyrılma
Delta :
Akarsuyun göl ya da denize ulaştığı yerde çökelttiği tortul kütle ...
De-Ma mineraller :
Kor kayaçların sınıflandırılmasında, demirli-magnezyumlu (De-Ma) ...
demetleşme :
Koşut kıvrımların ya da kıvrım demetlerinin, bir yelpazede olduğu ...
Demir Şapka :
Sülfürlü maden yataklarının, üst kesimindeki paslaşma kuşağını ol ...
demirli göktaşı :
Mineral. (FeCO3 metalimsi olmayan parıltı, gri sarımsı, kırmızıms ...
deneme kuyusu :
Ufalanmamış sağlam yerli kayayı incelemek için, toprakta kazılan ...
denge eğrisi :
Irmak ya da koyağın olgunluk ve geçkinlik çağını belirten, kaynak ...
dengelenme :
Yerkabuğunda, ağır maddelerden yapılı okyanus diplerinin aşağı do ...
dengelenme kuramı :
Dağlar, ovalar, denizler gibi yerkabuğu birimleri arasında bir de ...
deniz buzlası :
Ucay bölgelerinde, denizlerin üstündeki buz örtüsü. (Dalgaların v ...
deniz depremi :
Ocağı deniz dibinin altında olan, çoğunlukla karada duyulmayıp ge ...
deniz gerilemesi :
Denizin çekilip karadan uzaklaşması.
deniz ilerlemesi :
Deniz havzasının genişlemesi ve denizin karalar üzerinde ilerleme ...
deniz ortamı :
Denizin kabarma sınırı altındaki bütün deniz dipleri ortamı.
deniz yüzey değişikliği :
Alçalma ve yükselmelerle bütün karaları ilgilendiran deniz yüzü d ...
denizkulağı :
Açık denizden bir kum setiyle ayrılmış ya da kıyı dilinin gelişme ...
denizkulağı ortamı :
Deniz kulağı diplerinin ortamı.
denizlâlesi taşı :
Foraminifer, mercan ve yumuşakça parçalarıyle birlikte, özellikle ...
Deprem :
Başlangıç noktası yerin içinde bulunan, doğal nedenli yerkabuğu d ...
deprem bölgesi :
Sık sık deprem olan bölge.
deprem çizisi :
Bir depremin araçlarla çizilmiş eğrisi.
deprem ocağı :
Depremin yer içinde başladığı nokta.
deprem ocak çemberi :
En yeğin deprem alanını çevreleyen eşdeprem eğrisi.
deprem özeği :
Yeryüzünde, deprem ocağının düşey olarak üstünde bulunduğu nokta.
deprem özek alanı :
Deprem özeğini çevreleyen alan.
deprem sonrası sarsıntı :
Bir depremin etkisiyle, sonradan başka bir yerde başgösteren depr ...
deprem yeğinlik ölçeği :
Depremin insan, eşya, yapı ve yere yaptığı etkilerin yeğinlik der ...
Deprembilim :
Depremleri ve depremlerle ilgili olayları inceleyen bilim dalı.
depremçizer :
Depremleri yazan araç.
depreme dayanıklı yapı :
Yeğin bir depreme direnecek denli sağlam, özel olarak yapılmış bi ...
depremgörür :
Bir deprem olduğunu gösteren aygıt.
depremölçer :
Depremlerin doğrultusunu, süresini ve gücünü ölçen aygıt.
depremsel deniz dalgası :
Bir deniz depreminin arkasından, suların yerlerini değiştirmesiyl ...
depremsiz bölge :
Deprem olayının çok az olduğu bölge.
derin deniz bölgeleri :
2000 m.den daha derin olan deniz dibi bölgeleri (a. bk. derin ete ...
derin deniz çamuru :
Özellikle kavkı artıklarından bileşik, yumuşak derin deniz tortul ...
derin deprem ocağı :
300 km.den daha derinde olan deprem ocağı.
derin etek :
Kıta düzlüğünün, okyanus derinliğine doğru eğimli yamacı.
derin kaynaklı maden yatakları :
Magmadan gelerek aşağıdan yukarı doğru çıkan çözeltilerden oluşmu ...
derin kaynaklı su :
Büyük derinliklerden gelen ve genel olarak magmanın katılaşmasıyl ...
derin ova :
2000 m.nin altındaki derin deniz dibi ortamı.
Derinlik Kayaçları :
Yerkabuğunun derinlerinde, büyük kütleler biçiminde katılaşmış ma ...
devinen buzul taşları :
Buzulun taşıdığı bütün buzul taşları.
devingen kuşak :
Yerkabuğunun yapısal biçim değiştirmelerine elverişli, genel olar ...
Devir :
Bakınız: dönem
devkazanı :
Hızlı akan bir çağlayanın,altındaki taş parçalarının bulundukları ...
devon dönemi :
Birinci zamanın dördüncü dönemi ve bu dönemde çökelmiş olan katma ...
Devre :
Bakınız: bölüm
devrik katman :
Eğikliği 90°yi geçmiş olan katman.
devrik kıvrım :
Bir yanının eğikliği 90°yi aşan kıvrım.
devriklik :
Yerteknesinde oluşan kıvrımların, yakınlarındaki ön bölgeye doğru ...
dış başkalaşım :
Magmanın sokulmasıyle, komşu kayaçların uğramış olduğu başkalaşma ...
dış kalıp :
Bir kavkının ya da herhangi bir cismin, içine gömülü bulunduğu ku ...
dış özek :
Yeryüzünde, deprem ocağının dikey olarak üstüne gelen yer.
dış püskürük kayaçlar :
Yeryüzüne püskürmüş olan magmanın katılaşmasıyle oluşmuş kayaçlar ...
dışık :
Yanardağın fırlattığı delikli, kovuklu lavların, kaba pürüzlü bir ...
dışık konisi :
Yanardağ dışıklarıyle yapılı olan ve genel olarak kısa bir yanard ...
diapsid :
Bakınız: augit
diferansiyasyon :
Bakınız: magma ayrımlaşması
dik katman :
Düşey duruma yakın olan katman.