eng

Halkbilim Terimleri Sözlüğü (2)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
2. Sayfa
coğrafya okulu :
Kültürün, bu arada halk kültürünün, oluşum ve değişimini coğrafya ...
coğrafyasal boyut :
Halk kültürünün oluşumunu sağladığı ileri sürülen etkenlerden bir ...
coğrafyasal bölge :
Kimi halkbilimcilere göre, coğrafyasal etkenlerin bir sonucu olar ...
coğrafyasal çevre :
Üzerinde insanla öteki canlıların yaşadığı doğa parçası, bk. çevr ...
coğrafyasal kuram :
Kültürün, bu arada halk kültürünün oluşum ve değişimini coğrafya ...
coğrafyasal yöntem :
Halkbilim olaylarıyla ürünlerinin kaynak, yayılım, değişim ve öte ...
çağçizge yöntemi :
Halkbilim ürünleriyle olaylarının tarihsel kaynak, gelişim, evrim ...
çağdaş halkbilim :
Araştırma ve inceleme alanı, yalnız çağımız halkbilim ürünleri ol ...
çağdaş sağaltmanlık :
Koruma ve sağaltım uygulamaları, yalnız bilimsel yöntemlere dayan ...
çakıltaşı bakısı :
Düz bir alana atılan çakıltaşlarına bakılarak geleceği okuma işi. ...
çapraz kültür yöntemi :
Dünyanın dört bir bucağından derlenen gelenek, görenek, boşinanç, ...
çekim :
Öğe, örge, örge karması ya da değişkenler arasında denge kurarak ...
çember masal :
Dönüp dolaşıp yine aynı noktaya gelindiğinden bir türlü sonuçlana ...
çevre :
İnsanla onun yarattığı kültürün coğrafyasal ve yaşambilimsel dış ...
çevrebilim :
Araştırmalarını, insanla çevrenin karşılıklı etkileşimleri üzerin ...
çevrecilik kuramı :
Halk Kültürünün oluşum, evrim, değişim, yayılım ve başkalaşımında ...
çevresel halk kültürü :
Belli bir coğrafya bölgesine ilişkin halk kültürü, bk. halk kültü ...
çevresel halkbilim :
Belirli bir coğrafya bölgesine ilişkin halk kültürünü inceleyen h ...
çevresel kültür :
İnsanın sürekli olarak içinde yaşadığı doğal ve kültürel etkenler ...
çevresel saptamacılık :
Bakınız: çevrecilik kuramı
çocuk oyunu :
Çocukların içgüdüsel oyun gereksinmelerinin toplumsal yaşantı üze ...
çoğul görev :
Birden çok görevi bir arada yapan halkbilim olay ya da ürünü.
çokbireşimli dil :
Başka dillerde birkaç sözcükle anlatılan nesne, aygıt ya da olayl ...
dağılım :
Halkbilimle ilgili ürün ve olayların coğrafyadaki dağılımı, bk. y ...
dayısal sakınma :
Çocukların, annelerini dayılarından sakınma göreneği, bk. sakınma ...
defne bakısı :
Ateş üzerinde tutulan kuru defne ağacı dalının çıkardığı seslere ...
Değer :
Halkın, kendi yarattığı ya da benimsediği kültür ürün ve olayları ...
değer değişimi :
Anlamsal değişim adı verilen yatay oluşumla, durum değişimi denil ...
değini :
İki ayrı kültürel çevreye ilişkin halkbilim ürün ve olaylarının c ...
değini kuramı :
Halk kültüründeki tüm değişim ve yayılmaların ancak değini yoluyl ...
değişi :
Halkbilim olaylarıyla ürünlerinin hiçbir dış etken olmadan özbiçi ...
değişi kuramı :
Halkbilim ürünleriyle olaylarının hiçbir dış etken olmadan kendil ...
değişken :
Değişik etkenler altında kalan bir halkbilim ürün ya da olayından ...
değişkin :
Ana örnekten belirgin değişikliklerle ayrılan ve belli bir yerel ...
değişmeceli bilmece :
Yapısı, büyük ölçüde değişmeceli bir düzen içinde oluşan bilmece ...
denge kuramı :
Halk kültürünü oluşturan öğeler arasında sürekli bir denge olduğu ...
derleyici :
Bakınız: halkbilim derleyicisi
dışyapı :
Bir halkbilim ürün ya da olayının dış görünümü bk. halkbilim ürün ...
dinsel gözdeğme sağaltımı :
Göz değdiğine inanılan hastanın başucunda dua okuma, yastığının a ...
dinsel gözdeğmelik :
Üzerine birtakım dinsel sözler yazılı kâğıt, bez, mumlu bez ya da ...
dipbudunbilim :
Toplumların kültürlerini, kaynaklarından yazının kullanılmaya baş ...
dirimbilimsel akraba :
Evlenme sonucu doğan çocukların birbirlerine ya da ana ve babalar ...
dirimsel halk kültürü :
Her tür iç ve dış dirençlere karşın, dengesel durumunu yitirmeden ...
dirimsellik :
Dinin çıkışına kaynaklık ettiği savunulan, doğada varolduğu sanıl ...
Doğa :
İnsan yaratısı kültürün dışında kalan, içinde insanın da bulunduğ ...
doğa sagası :
Konusundaki olaylarla bu olayların kaynaklarının, insandaki yarat ...
doğa söyleni :
Evren, yıldızlar, ay, güneş, acun, deniz, bulut, yanardağ, gökkuş ...
doğal çevre :
İnsan ile kültürün dışında kalan doğa ve tüm canlılar, bk. çevre. ...
doğalcılık :
İlkel adamın, kişileştirdiği ya da Tanrılaştırdığı kimi doğa öğel ...
doğaüstü balad :
Konusu doğaüstü varlık, güç, oluşum ve olaylar olan balad. bk. bü ...
doğaya tapma :
Doğada insanüstü güçler bulunduğuna ilişkin inancın sonucunda olu ...
doğu kuramı :
Rus ve Batı Avrupa halk kültürünün, Türk halkbilgisinin etkisi al ...
doğubilimci :
Dil, masal ve öteki halkbilim ürünlerinin doğu kaynaklı oldukları ...
doğubilimci okul :
Dil ve halkbilim ürünlerinin doğu kaynaklı olduğunu savunanların ...
doğum :
Yeni bir bebeğin dünyaya geliş olayı
doğum ağacı :
Ağaçlarla çocukların gelişimleri arasında bir bağ bulunduğuna ili ...
doğum kanı :
Bakınız: kansal kutyasak
dosdoğru boşinanç boyutu :
Boşinançların, kuşakları birbirlerine bağlayan özelliği, bk. boşi ...
dosdoğru gelenek boyutu :
Geleneğin kuşakları birbirlerine bağlayan özelliği, bk. gelenek b ...
dostluk oyunu :
Konukseverlik, arkadaşlık ve dostluğu anlatan halk oyunu, bk. hal ...
dölüt örtüsü bakısı :
Dölüt örtüsüne bakarak geleceği okuma işi. bk. bakı.
döner masal :
Ne denli anlatılırsa anlatılsın sonuçlanmasına olanak bulunmayan ...
dönüşsel ilişki :
Halk kültürüyle egemen kat kültürü arasında varolduğu savunulan s ...
dönüşümcü :
Bugünkü koşullarıyla dünyayı ve kültürü yaratan söylensel kişi.
dönüşümcülük :
Her toplumun kendisiyle ilgili halk kültürünün her tür iç ve dış ...
durağanlık yasası :
Değişik dış etkenlerin baskıları altında kalan anlatıların yapı v ...
duruk halk kültürü :
Her tür iç ve dış etkenlere karşı direnerek, içerik ve yapısını o ...
duruk halkbilim :
Halkbilimin, konusunu değişmeyen halk kültürü olay ve ürünlerinde ...
durum baladı :
Bir durumla ilgili olayları konu alan balad türü.
durum değişimi :
Dikey oluşum da denilen halk ve seçkin kültürleri arasındaki kült ...
duygusal masal :
Duygusal olayların gerçekçi bir oluşum içinde anlatıldığı masal t ...
düş bakısı :
Rüyaları açıklama yöntemiyle geleceği okuma işi. bk. bakı. krş. ö ...
düşünsel halkbilim :
Halkbilimin, düşün alanına giren konularla ilgilenen dalı. bk. ha ...
düşyorum :
Halkın, düşlere dayanarak kişi, nesne ve olayların geçmiş ya da g ...
düz örnek :
Değişik etkenler altında kalan bir ilkörneğin köy, ilçe, il, ille ...
edinim masalı :
Prenseslerin, kavgasız ve savaşsız olarak, yalnız güç sorunların ...
egemen dil :
Aynı bölgede bulunan iki dilden, diğerinin üzerinde etkin olanı. ...
egemen gelenek :
Değişik geleneksel düzenlerde egemen olan geleneksel öğelerin tüm ...
egemen görenek :
Değişik geleneksel düzenlerde egemen olan göreneksel öğeler, bk. ...
el sanatı :
İnce el uzluğu isteyen ve ancak bu konuda yetişmiş yetenekli kişi ...
erden doğumu :
Genç bir kızın hiç bir cinsel ilişkide bulunmadan, şu ya da bu bi ...
erginlik oyunu :
Erginlik çağına erişen genç kız ve delikanlıları, yeni bir toplum ...
eskil uygarlık :
Geleneksel toplumlara ilişkin halkbilim kalıntılarıyla bunların o ...
:
Dölütle dölyatağını birbirine birleştiren, doğum sırasında çocukt ...
evlenme oyunu :
Bekârlıktan evliliğe sağlıklı bir geçişle sürekli, mutlu ve isten ...
fare bakısı :
Farelerin devinimlerinden geleceği okuma işi. bk. bakı. krş. kuş ...
fin okulu :
Kaarle Krohn'un kurduğu ve tarihsel-coğrafyasal yöntem yardımıyla ...
gelenek boyutları :
Gelenekleri oluşturdukları savunulan özellikler, bk. gelenek, dos ...
gelenek özdeği :
Gelenekleri oluşturan her türlü halkbilim ürünü. bk. gelenek, krş ...
gelenekçilik :
Kimi toplumlarda saptanan geleneklere sıkı sıkıya bağlılık durumu ...
geleneksel balad :
Bakınız: balad
geleneksel çevre :
Benzer gelenek ürünlerini taşıyan kişilerden oluşan çevre. bk. ge ...
geleneksel katman :
Geleneklerin bağlı olduğu tarihsel katman, bk. gelenek, krş. göre ...
geleneksel öğeler :
Yaşlı kuşaklardan genç kuşaklara aktarılan halkbilim öğeleri, bk. ...
geleneksel süreklilik :
Tarihsel, çağdaş gelenek ya da gelenek öğeleri arasındaki bağ. bk ...
geleneksel tîimge :
Birçok geleneksel öğenin belirli bir amaç için bir araya gelmesin ...
geleneksel uygarlık :
İçinde eski çağlarla ilgili kültür öğeleri bulunan uygarlık biçim ...
geleneksel yasa :
Geleneklerin zorlanması karşısında halk tepkisinin oluşacağına il ...
gelişimsel boyut :
Geleneklerin kökeninde varolan gelişme gücü. bk. gelenek boyutlar ...
genel gelenek boyutu :
Geleneklerin kökeninde varolan gelişme gücü. bk. gelenek boyutlar ...