Halkbilim Terimleri Sözlüğü (2)
2. Sayfa
-
coğrafya okulu
:
-
Kültürün, bu arada halk kültürünün, oluşum ve değişimini coğrafya ...
-
coğrafyasal boyut
:
-
Halk kültürünün oluşumunu sağladığı ileri sürülen etkenlerden bir ...
-
coğrafyasal bölge
:
-
Kimi halkbilimcilere göre, coğrafyasal etkenlerin bir sonucu olar ...
-
coğrafyasal çevre
:
-
Üzerinde insanla öteki canlıların yaşadığı doğa parçası, bk. çevr ...
-
coğrafyasal kuram
:
-
Kültürün, bu arada halk kültürünün oluşum ve değişimini coğrafya ...
-
coğrafyasal yöntem
:
-
Halkbilim olaylarıyla ürünlerinin kaynak, yayılım, değişim ve öte ...
-
çağçizge yöntemi
:
-
Halkbilim ürünleriyle olaylarının tarihsel kaynak, gelişim, evrim ...
-
çağdaş halkbilim
:
-
Araştırma ve inceleme alanı, yalnız çağımız halkbilim ürünleri ol ...
-
çağdaş sağaltmanlık
:
-
Koruma ve sağaltım uygulamaları, yalnız bilimsel yöntemlere dayan ...
-
çakıltaşı bakısı
:
-
Düz bir alana atılan çakıltaşlarına bakılarak geleceği okuma işi. ...
-
çapraz kültür yöntemi
:
-
Dünyanın dört bir bucağından derlenen gelenek, görenek, boşinanç, ...
-
çekim
:
-
Öğe, örge, örge karması ya da değişkenler arasında denge kurarak ...
-
çember masal
:
-
Dönüp dolaşıp yine aynı noktaya gelindiğinden bir türlü sonuçlana ...
-
çevre
:
-
İnsanla onun yarattığı kültürün coğrafyasal ve yaşambilimsel dış ...
-
çevrebilim
:
-
Araştırmalarını, insanla çevrenin karşılıklı etkileşimleri üzerin ...
-
çevrecilik kuramı
:
-
Halk Kültürünün oluşum, evrim, değişim, yayılım ve başkalaşımında ...
-
çevresel halk kültürü
:
-
Belli bir coğrafya bölgesine ilişkin halk kültürü, bk. halk kültü ...
-
çevresel halkbilim
:
-
Belirli bir coğrafya bölgesine ilişkin halk kültürünü inceleyen h ...
-
çevresel kültür
:
-
İnsanın sürekli olarak içinde yaşadığı doğal ve kültürel etkenler ...
-
çevresel saptamacılık
:
-
Bakınız: çevrecilik kuramı
-
çocuk oyunu
:
-
Çocukların içgüdüsel oyun gereksinmelerinin toplumsal yaşantı üze ...
-
çoğul görev
:
-
Birden çok görevi bir arada yapan halkbilim olay ya da ürünü.
-
çokbireşimli dil
:
-
Başka dillerde birkaç sözcükle anlatılan nesne, aygıt ya da olayl ...
-
dağılım
:
-
Halkbilimle ilgili ürün ve olayların coğrafyadaki dağılımı, bk. y ...
-
dayısal sakınma
:
-
Çocukların, annelerini dayılarından sakınma göreneği, bk. sakınma ...
-
defne bakısı
:
-
Ateş üzerinde tutulan kuru defne ağacı dalının çıkardığı seslere ...
-
-
Değer
:
-
Halkın, kendi yarattığı ya da benimsediği kültür ürün ve olayları ...
-
değer değişimi
:
-
Anlamsal değişim adı verilen yatay oluşumla, durum değişimi denil ...
-
değini
:
-
İki ayrı kültürel çevreye ilişkin halkbilim ürün ve olaylarının c ...
-
değini kuramı
:
-
Halk kültüründeki tüm değişim ve yayılmaların ancak değini yoluyl ...
-
değişi
:
-
Halkbilim olaylarıyla ürünlerinin hiçbir dış etken olmadan özbiçi ...
-
değişi kuramı
:
-
Halkbilim ürünleriyle olaylarının hiçbir dış etken olmadan kendil ...
-
değişken
:
-
Değişik etkenler altında kalan bir halkbilim ürün ya da olayından ...
-
değişkin
:
-
Ana örnekten belirgin değişikliklerle ayrılan ve belli bir yerel ...
-
değişmeceli bilmece
:
-
Yapısı, büyük ölçüde değişmeceli bir düzen içinde oluşan bilmece ...
-
denge kuramı
:
-
Halk kültürünü oluşturan öğeler arasında sürekli bir denge olduğu ...
-
derleyici
:
-
Bakınız: halkbilim derleyicisi
-
dışyapı
:
-
Bir halkbilim ürün ya da olayının dış görünümü bk. halkbilim ürün ...
-
dinsel gözdeğme sağaltımı
:
-
Göz değdiğine inanılan hastanın başucunda dua okuma, yastığının a ...
-
dinsel gözdeğmelik
:
-
Üzerine birtakım dinsel sözler yazılı kâğıt, bez, mumlu bez ya da ...
-
dipbudunbilim
:
-
Toplumların kültürlerini, kaynaklarından yazının kullanılmaya baş ...
-
dirimbilimsel akraba
:
-
Evlenme sonucu doğan çocukların birbirlerine ya da ana ve babalar ...
-
dirimsel halk kültürü
:
-
Her tür iç ve dış dirençlere karşın, dengesel durumunu yitirmeden ...
-
dirimsellik
:
-
Dinin çıkışına kaynaklık ettiği savunulan, doğada varolduğu sanıl ...
-
Doğa
:
-
İnsan yaratısı kültürün dışında kalan, içinde insanın da bulunduğ ...
-
doğa sagası
:
-
Konusundaki olaylarla bu olayların kaynaklarının, insandaki yarat ...
-
doğa söyleni
:
-
Evren, yıldızlar, ay, güneş, acun, deniz, bulut, yanardağ, gökkuş ...
-
doğal çevre
:
-
İnsan ile kültürün dışında kalan doğa ve tüm canlılar, bk. çevre. ...
-
doğalcılık
:
-
İlkel adamın, kişileştirdiği ya da Tanrılaştırdığı kimi doğa öğel ...
-
doğaüstü balad
:
-
Konusu doğaüstü varlık, güç, oluşum ve olaylar olan balad. bk. bü ...
-
doğaya tapma
:
-
Doğada insanüstü güçler bulunduğuna ilişkin inancın sonucunda olu ...
-
-
doğu kuramı
:
-
Rus ve Batı Avrupa halk kültürünün, Türk halkbilgisinin etkisi al ...
-
doğubilimci
:
-
Dil, masal ve öteki halkbilim ürünlerinin doğu kaynaklı oldukları ...
-
doğubilimci okul
:
-
Dil ve halkbilim ürünlerinin doğu kaynaklı olduğunu savunanların ...
-
doğum
:
-
Yeni bir bebeğin dünyaya geliş olayı
-
doğum ağacı
:
-
Ağaçlarla çocukların gelişimleri arasında bir bağ bulunduğuna ili ...
-
doğum kanı
:
-
Bakınız: kansal kutyasak
-
dosdoğru boşinanç boyutu
:
-
Boşinançların, kuşakları birbirlerine bağlayan özelliği, bk. boşi ...
-
dosdoğru gelenek boyutu
:
-
Geleneğin kuşakları birbirlerine bağlayan özelliği, bk. gelenek b ...
-
dostluk oyunu
:
-
Konukseverlik, arkadaşlık ve dostluğu anlatan halk oyunu, bk. hal ...
-
dölüt örtüsü bakısı
:
-
Dölüt örtüsüne bakarak geleceği okuma işi. bk. bakı.
-
döner masal
:
-
Ne denli anlatılırsa anlatılsın sonuçlanmasına olanak bulunmayan ...
-
dönüşsel ilişki
:
-
Halk kültürüyle egemen kat kültürü arasında varolduğu savunulan s ...
-
dönüşümcü
:
-
Bugünkü koşullarıyla dünyayı ve kültürü yaratan söylensel kişi.
-
dönüşümcülük
:
-
Her toplumun kendisiyle ilgili halk kültürünün her tür iç ve dış ...
-
durağanlık yasası
:
-
Değişik dış etkenlerin baskıları altında kalan anlatıların yapı v ...
-
duruk halk kültürü
:
-
Her tür iç ve dış etkenlere karşı direnerek, içerik ve yapısını o ...
-
duruk halkbilim
:
-
Halkbilimin, konusunu değişmeyen halk kültürü olay ve ürünlerinde ...
-
durum baladı
:
-
Bir durumla ilgili olayları konu alan balad türü.
-
durum değişimi
:
-
Dikey oluşum da denilen halk ve seçkin kültürleri arasındaki kült ...
-
duygusal masal
:
-
Duygusal olayların gerçekçi bir oluşum içinde anlatıldığı masal t ...
-
düş bakısı
:
-
Rüyaları açıklama yöntemiyle geleceği okuma işi. bk. bakı. krş. ö ...
-
düşünsel halkbilim
:
-
Halkbilimin, düşün alanına giren konularla ilgilenen dalı. bk. ha ...
-
düşyorum
:
-
Halkın, düşlere dayanarak kişi, nesne ve olayların geçmiş ya da g ...
-
düz örnek
:
-
Değişik etkenler altında kalan bir ilkörneğin köy, ilçe, il, ille ...
-
edinim masalı
:
-
Prenseslerin, kavgasız ve savaşsız olarak, yalnız güç sorunların ...
-
-
egemen dil
:
-
Aynı bölgede bulunan iki dilden, diğerinin üzerinde etkin olanı. ...
-
egemen gelenek
:
-
Değişik geleneksel düzenlerde egemen olan geleneksel öğelerin tüm ...
-
egemen görenek
:
-
Değişik geleneksel düzenlerde egemen olan göreneksel öğeler, bk. ...
-
el sanatı
:
-
İnce el uzluğu isteyen ve ancak bu konuda yetişmiş yetenekli kişi ...
-
erden doğumu
:
-
Genç bir kızın hiç bir cinsel ilişkide bulunmadan, şu ya da bu bi ...
-
erginlik oyunu
:
-
Erginlik çağına erişen genç kız ve delikanlıları, yeni bir toplum ...
-
eskil uygarlık
:
-
Geleneksel toplumlara ilişkin halkbilim kalıntılarıyla bunların o ...
-
Eş
:
-
Dölütle dölyatağını birbirine birleştiren, doğum sırasında çocukt ...
-
evlenme oyunu
:
-
Bekârlıktan evliliğe sağlıklı bir geçişle sürekli, mutlu ve isten ...
-
fare bakısı
:
-
Farelerin devinimlerinden geleceği okuma işi. bk. bakı. krş. kuş ...
-
fin okulu
:
-
Kaarle Krohn'un kurduğu ve tarihsel-coğrafyasal yöntem yardımıyla ...
-
gelenek boyutları
:
-
Gelenekleri oluşturdukları savunulan özellikler, bk. gelenek, dos ...
-
gelenek özdeği
:
-
Gelenekleri oluşturan her türlü halkbilim ürünü. bk. gelenek, krş ...
-
gelenekçilik
:
-
Kimi toplumlarda saptanan geleneklere sıkı sıkıya bağlılık durumu ...
-
geleneksel balad
:
-
Bakınız: balad
-
geleneksel çevre
:
-
Benzer gelenek ürünlerini taşıyan kişilerden oluşan çevre. bk. ge ...
-
geleneksel katman
:
-
Geleneklerin bağlı olduğu tarihsel katman, bk. gelenek, krş. göre ...
-
geleneksel öğeler
:
-
Yaşlı kuşaklardan genç kuşaklara aktarılan halkbilim öğeleri, bk. ...
-
geleneksel süreklilik
:
-
Tarihsel, çağdaş gelenek ya da gelenek öğeleri arasındaki bağ. bk ...
-
geleneksel tîimge
:
-
Birçok geleneksel öğenin belirli bir amaç için bir araya gelmesin ...
-
geleneksel uygarlık
:
-
İçinde eski çağlarla ilgili kültür öğeleri bulunan uygarlık biçim ...
-
geleneksel yasa
:
-
Geleneklerin zorlanması karşısında halk tepkisinin oluşacağına il ...
-
gelişimsel boyut
:
-
Geleneklerin kökeninde varolan gelişme gücü. bk. gelenek boyutlar ...
-
genel gelenek boyutu
:
-
Geleneklerin kökeninde varolan gelişme gücü. bk. gelenek boyutlar ...