eng

Halkbilim Terimleri Sözlüğü (4)

# A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z

Halkbilim Terimleri Sözlüğü İçerisinde Arama

Halkbilim Terimleri Sözlüğü (4. Sayfa)

ikincil yayılım :
Toplumların yer değiştirmemelerine karşın, bu toplumlarla ilgili ...
ikiyanlı akrabalık :
Kimi toplumlarda saptanan, babayanlı akrabalıkla anayanlı akrabal ...
ikizler yasası :
Anlatılarda ikiz kardeş, iki kardeş, iki yiğit, iki arkadaş ve ik ...
ilaçla gözdeğmesi sağaltımı :
Gözdeğmesine uğramış hastaya su, üzerlik ya da çöreotu suyu içirm ...
ilk nesne bakısı :
İlk görülen nesnenin ilgili toplumdaki simgesel durumuna göre gel ...
ilkadam :
Bugünkü insanın atası olan ilk insan. bk. doğalcılık. krş. ilkel.
ilkel din :
İlkel toplumlarda saptanan, yapıları sözlü gelenekle edinilmiş ol ...
ilkel sağaltmanlık :
İlkel toplumlarda, sayrılıktan korunmak ve sayrılığı sağaltmak am ...
ilkel tektanrıcılık :
İlk dinin, tek Tanrıyla ilgili uygulama ve inançlar olduğunu iler ...
ilkel toplum :
Çağımızda yaşayan ve insanlık kültürünün ilk basamaklarında bulun ...
ilkörnekçilik :
İlk dinin, ilkadamın temel ilkesi uyarınca yaratmış olduğu ilkörn ...
im dili :
Konuşma ve yazı dışında kalan el, yüz, baş devinimleriyle, ayna, ...
imgesel örge :
Çağımız yaşamında görülemeyen, ancak masalcıkla geleneksel anlatı ...
inanç öyküncesi :
İnançların oluşturduğu bir halk anlatısı, bk. öykünce.
inci bakısı :
Düz bir yüzeye atılan incilerin durumlarına bakarak geleceği okum ...
insan bakısı :
İnsan bağırsaklarından yararlanarak uygulanan bakı türü. bk. bakı ...
insan coğrafyası :
Doğal çevrenin insan üzerindeki etkileriyle bu etkilerin sonuçlar ...
insan duyguculuğu :
Çevrede ve çevredeki nesnelerde insanlara özgü duyu olduğuna iliş ...
insan kurban :
Ekinleri korumak, salgın hastalıkları durdurmak, yağmur yağdırmak ...
insan muskası :
Ata kalıntılarından yapılan muska türü. bk. muska. krş. hayvansal ...
insanbiçimcilik :
İnsansal olmayan nesnelerde, özellikle Tanrılarda, insan özellikl ...
insanbilim :
İnsanın fiziksel yapısıyla kültürel yaratısını tüm özellik ve sor ...
insanbilimsel halkbilimci :
İnsanbilimin alanına giren konularla ilgilenen halkbilimci, bk. i ...
insanbilimsel toplumbilim :
İlkel toplumlarla uygar toplumların halk katmanlarının özdeksel v ...
insanyiyen :
İnsan yiyen yabanıllardan olan kimse, bk. söylen.
iskambil bakısı :
İskambil açma yöntemiyle geleceği okuma işi. bk. bakı. krş. ok ba ...
işbilim :
Bakınız: işçizim
işbilimsel söylen :
Ateş, aygıt ve araç gibi işbilim alanına giren insan yaratısı nes ...
işçizim :
Özdeksel kültürü tarihsel, coğrafyasal ve toplumsal boyutları içi ...
işlevsel budunbilim :
Konusundaki olayları işlevsel açıdan inceleyen budunbilim. bk. iş ...
işlevsel çözüm :
Kimi değişiklikler nedeniyle oluşan yeni halk kültürü düzeninin s ...
işlevsel halkbilim :
Halkbilim olaylarıyla ürünlerinin, bağlı oldukları halk kültürü d ...
işlevsel insanbilim :
Konusunu oluşturan olayları işlevsel açıdan inceleyen insanbilim ...
işlevsel kuram :
Halkbilim olay ya da ürünlerinin halkın yaşam düzeni içinde, son ...
işlevsel okul :
Halkbilim olay ve ürünlerinden her birinin, yapısında bulunduğu h ...
işlevsel tümgeler :
Halkbilim olay ve ürünlerinden bir ya da birkaçında oluşan değişi ...
işlevselcilik :
Halkbilim olay ya da ürünlerinin, ilgili oldukları toplum düzenin ...
kalıp :
Birçok değişkenin bir araya gelmesinden oluşan bağımsız masal. bk ...
kalıtımsal gelenek :
Halkbilim ürünlerinin kuşaklardan kuşaklara aktarılışıyla oluşan ...
kan içme :
Atılgan ve güçlü insanlarla hayvanların kanlarını içerek onlara ö ...
kan kardeşliği :
İki arkadaşın, anlaşarak, birbirlerinin kanlarını emmek, akıtmak ...
kanla sağaltım :
Hastaları kanla yıkama ya da ağrıyan organların üzerine kan sürme ...
kansal kutyasak :
Kötü ruh ve hayvanların etkileriyle kirlendiğine inanılan aybaşı ...
kapalı değer :
Değerleri açıkça belirtilmemiş olan halkbilim ürün ve olaylarının ...
kara büyü :
Kötülük yapma amacını güden büyü türü. (Bu büyülerin bir kısmı, d ...
karaciğer bakısı :
Yeni kesilen bir hayvanın karaciğerine bakarak geleceği okuma işi ...
karşılaştırma halkbilimcisi :
Elindeki bilgi ve belgeleri karşılaştırma yöntemine göre değerlen ...
karşılaştırma yöntemi :
Aynı ya da değişik yer ve çağlara ilişkin halkbilim ürünleri aras ...
karşılaştırmalı söylenbilim :
Söylenlere ilişkin sorunları karşılaştırma yöntemiyle çözmeye çal ...
karşıt saga :
Ailelerle boyların yokoluşlarını anlatan saga türü. bk. aile saga ...
karşıt söylen :
Dünyanın sonunu anlatan söylen türü. bk. söylen.
karşıtlık yasası :
Halk anlatılarında geçen olaylarla, bu olayları oluşturan ve bunl ...
katılgan öğe :
Bağlı olduğu halkbilim tümgesi içindeki öbür öğelerle birlikte iş ...
kaynak kişi :
Kendisinden halk kültürüyle ilgili bilgiler sağlanan birey. bk. h ...
kazıbilim :
Kalkolitik ve daha sonraki çağların kültürlerini kendine özgü yön ...
kemikçik bakısı :
Küçük kemiklere bakarak geleceği çözümleme işi. krş. insan bakısı ...
kendi kendini düzeltme yasası :
Birçok halkbilim olay, ürün ve anlatılarının, iç ve dış etkenler ...
kendiliğinden göç :
Anlatı türlerinin, öteki halkbilim ürünlerinin tam karşıtı bir ol ...
kendince simge :
Bireysel anlamıyla simgesel anlamı arasında hiçbir ilişki olmayan ...
kent halkbilimi :
Kentlere özgü halkbilim olay ve ürünleleriyle ilgili araştırma ve ...
kişisel gelenek :
Toplumun benimsemediği kişilerce oluşturulan gelenek türü. bk. ge ...
kişisel görenek :
Toplumsal göreneklere uymayan kişilerce oluşturulan görenek türü. ...
kişisel masal :
Belirli bir yiğidin çevresinde oluşan olağanüstü olayları konu al ...
kişisel saga :
Konusu büyüsel ve doğaüstü olaylarla, kişiler olan saga türü. krş ...
kişisel serüven :
Belirli bir yiğidin çevresinde oluşan sürükleyici ve coşkulu olay ...
kitaplık halkbilimcisi :
Alan araştırması yapmadan, yalnız halkbilimsel yayınlara dayanara ...
konut kurbanı :
Yeni yapılan konuta koruyucu bir ruh sağlamak amacıyla insan kurb ...
konut töreni :
Temel açma, temel atma, duvar çıkma ve çatı kurma sırasında yapıl ...
koruyucu büyü :
Kötü etkilerden korunmak amacıyla başvurulan büyü türü. bk. büyü. ...
koruyucu ruh :
Kesilen kurbanın ruhunun koruyucu bir görev üstleneceğine ilişkin ...
koşuklu bilmece :
Koşuklu bir yapı üzerine kurulmuş olan bilmece türü. bk. bilmece.
koşut gelişim :
Aralarında tarih ve coğrafya yönünden hiçbir ilişki bulunmayan ha ...
koşutçuluk :
Birbirleriyle hiçbir ilişki ve değinileri olmayan halk kültürleri ...
kökörnek :
Bakınız: ilkörnek
kötü görev :
Halkbilim olay ve ürünlerinin, yeni etkenler nedeniyle, eski deng ...
köy topluluğu :
Köyde yaşayan insanlardan oluşan toplumsal birim. bk. köy, köylü, ...
köylü :
Konukseverlik, gelenekçilik, yazgıcılık, toprağa bağlılık, doğaya ...
köylü ruhbilimi :
Halk kültürünün bir kolu olan köylü kültürünü yaratan insanların ...
köylü topluluğu :
bk. köylü sınıfı, kırsal toplum
kurban :
Dinsel bir inancın sonucu olarak, kendine özgü törenlerle şu ya d ...
kurban taşı :
Tanrılara kan ya da canlı kurban sunulan yer, sunak. bk. kansal k ...
kurtarım masalı :
Gelinin güç, yüreklilik ve direnme yollarıyla dev ya da ejderhada ...
kurukafa muskası :
Kendisinde büyüsel bir koruma gücü olduğuna inanılan kurukafadan ...
kuş bakısı :
Kuşların uçuşlarına bakarak geleceği okumaya dayanan bakı türü. b ...
kuşaksal boyut :
Geleneklerin, kuşakları birbirlerine bağlayan özelliği, bk. gelen ...
kutbakı :
Kutsal nesnelere, canlılara ve olaylara bakarak geleceği okuma iş ...
kutkoşuk :
Tanrı, yarı Tanrı, kutsal kahraman ve seçkin kişilerin savaş başa ...
kutsal ağaç :
Çevresinde ve üzerinde birtakım dinsel uygulamalar yapılan ağaç. ...
kutsal kitap bilmecesi :
Halkın kutsal kitaplardan esinlenerek yarattığı bilmece türü. bk. ...
kutyasak :
Kutgüç ile yüklü oldukları düşünülen insan, hayvan, nesne ve doğa ...
kutyasak yapıntı :
Yasaklara uyulmadığında oluşacak sonuçları anlatan yapıntı türü. ...
kültür alanı :
Orta bölümlerinde özdeş, yan bölümlerinde oldukça türdeş gelenek ...
kültür kalıtı :
Daha önceki kuşaklardan çağımıza aktarılan ürünler, bk. gelenek.
kültürel çevre :
Büyüklük ve niteliği ne olursa olsun her toplumun yarattığı kendi ...
kültürel çevrebilim :
Bir kültürün doğal çevresiyle ilgili değişimlerini inceleyen bili ...
kültürel direnç :
Halkın dışardan gelen bir gelenek, görenek ve davranışı benimseme ...
kültürel güç :
Kültürün olduğu gibi kalmadan, ilgili olduğu toplumun yaşamına uy ...
kültürel ikilem :
Her toplum kültürünün, ayrı amaçlı iki kültürden oluştuğuna ilişk ...
kültürel iletim :
Kültür Ürünlerinin, bu arada özellikle halkbilim ürünlerinin, bir ...
kültürel insanbilim :
Kültürü tüm konu ve sorunlarıyla inceleyen bilim dalı. bk. insanb ...