Dil Bilgisi Terimleri Sözlükleri
Bilim Terimleri Sözlükleri
Teknik Terimler Sözlükleri
Sanat Terimleri Sözlükleri
Spor Terimleri Sözlükleri
Hukuk Terimleri Sözlükleri
Ekonomi Terimleri Sözlükleri
Eğitim Terimleri Sözlükleri
Çevre Terimleri Sözlükleri
Sağlık Terimleri Sözlükleri
Sosyal Terimler Sözlükleri
Sarı Sayfalar
Halkbilim Terimleri Sözlüğü (4)
4. Sayfa
- ikincil yayılım :
- Toplumların yer değiştirmemelerine karşın, bu toplumlarla ilgili ...
- ikiyanlı akrabalık :
- Kimi toplumlarda saptanan, babayanlı akrabalıkla anayanlı akrabal ...
- ikizler yasası :
- Anlatılarda ikiz kardeş, iki kardeş, iki yiğit, iki arkadaş ve ik ...
- ilaçla gözdeğmesi sağaltımı :
- Gözdeğmesine uğramış hastaya su, üzerlik ya da çöreotu suyu içirm ...
- ilk nesne bakısı :
- İlk görülen nesnenin ilgili toplumdaki simgesel durumuna göre gel ...
- ilkadam :
- Bugünkü insanın atası olan ilk insan. bk. doğalcılık. krş. ilkel.
- ilkel din :
- İlkel toplumlarda saptanan, yapıları sözlü gelenekle edinilmiş ol ...
- ilkel sağaltmanlık :
- İlkel toplumlarda, sayrılıktan korunmak ve sayrılığı sağaltmak am ...
- ilkel tektanrıcılık :
- İlk dinin, tek Tanrıyla ilgili uygulama ve inançlar olduğunu iler ...
- ilkel toplum :
- Çağımızda yaşayan ve insanlık kültürünün ilk basamaklarında bulun ...
- ilkörnekçilik :
- İlk dinin, ilkadamın temel ilkesi uyarınca yaratmış olduğu ilkörn ...
- im dili :
- Konuşma ve yazı dışında kalan el, yüz, baş devinimleriyle, ayna, ...
- imgesel örge :
- Çağımız yaşamında görülemeyen, ancak masalcıkla geleneksel anlatı ...
- inanç öyküncesi :
- İnançların oluşturduğu bir halk anlatısı, bk. öykünce.
- inci bakısı :
- Düz bir yüzeye atılan incilerin durumlarına bakarak geleceği okum ...
- insan bakısı :
- İnsan bağırsaklarından yararlanarak uygulanan bakı türü. bk. bakı ...
- insan coğrafyası :
- Doğal çevrenin insan üzerindeki etkileriyle bu etkilerin sonuçlar ...
- insan duyguculuğu :
- Çevrede ve çevredeki nesnelerde insanlara özgü duyu olduğuna iliş ...
- insan kurban :
- Ekinleri korumak, salgın hastalıkları durdurmak, yağmur yağdırmak ...
- insan muskası :
- Ata kalıntılarından yapılan muska türü. bk. muska. krş. hayvansal ...
- insanbiçimcilik :
- İnsansal olmayan nesnelerde, özellikle Tanrılarda, insan özellikl ...
- insanbilim :
- İnsanın fiziksel yapısıyla kültürel yaratısını tüm özellik ve sor ...
- insanbilimsel halkbilimci :
- İnsanbilimin alanına giren konularla ilgilenen halkbilimci, bk. i ...
- insanbilimsel toplumbilim :
- İlkel toplumlarla uygar toplumların halk katmanlarının özdeksel v ...
- insanyiyen :
- İnsan yiyen yabanıllardan olan kimse, bk. söylen.
- iskambil bakısı :
- İskambil açma yöntemiyle geleceği okuma işi. bk. bakı. krş. ok ba ...
-
- işbilim :
- Bakınız: işçizim
- işbilimsel söylen :
- Ateş, aygıt ve araç gibi işbilim alanına giren insan yaratısı nes ...
- işçizim :
- Özdeksel kültürü tarihsel, coğrafyasal ve toplumsal boyutları içi ...
- işlevsel budunbilim :
- Konusundaki olayları işlevsel açıdan inceleyen budunbilim. bk. iş ...
- işlevsel çözüm :
- Kimi değişiklikler nedeniyle oluşan yeni halk kültürü düzeninin s ...
- işlevsel halkbilim :
- Halkbilim olaylarıyla ürünlerinin, bağlı oldukları halk kültürü d ...
- işlevsel insanbilim :
- Konusunu oluşturan olayları işlevsel açıdan inceleyen insanbilim ...
- işlevsel kuram :
- Halkbilim olay ya da ürünlerinin halkın yaşam düzeni içinde, son ...
- işlevsel okul :
- Halkbilim olay ve ürünlerinden her birinin, yapısında bulunduğu h ...
- işlevsel tümgeler :
- Halkbilim olay ve ürünlerinden bir ya da birkaçında oluşan değişi ...
- işlevselcilik :
- Halkbilim olay ya da ürünlerinin, ilgili oldukları toplum düzenin ...
- kalıp :
- Birçok değişkenin bir araya gelmesinden oluşan bağımsız masal. bk ...
- kalıtımsal gelenek :
- Halkbilim ürünlerinin kuşaklardan kuşaklara aktarılışıyla oluşan ...
- kan içme :
- Atılgan ve güçlü insanlarla hayvanların kanlarını içerek onlara ö ...
- kan kardeşliği :
- İki arkadaşın, anlaşarak, birbirlerinin kanlarını emmek, akıtmak ...
- kanla sağaltım :
- Hastaları kanla yıkama ya da ağrıyan organların üzerine kan sürme ...
- kansal kutyasak :
- Kötü ruh ve hayvanların etkileriyle kirlendiğine inanılan aybaşı ...
- kapalı değer :
- Değerleri açıkça belirtilmemiş olan halkbilim ürün ve olaylarının ...
- kara büyü :
- Kötülük yapma amacını güden büyü türü. (Bu büyülerin bir kısmı, d ...
- karaciğer bakısı :
- Yeni kesilen bir hayvanın karaciğerine bakarak geleceği okuma işi ...
- karşılaştırma halkbilimcisi :
- Elindeki bilgi ve belgeleri karşılaştırma yöntemine göre değerlen ...
- karşılaştırma yöntemi :
- Aynı ya da değişik yer ve çağlara ilişkin halkbilim ürünleri aras ...
- karşılaştırmalı söylenbilim :
- Söylenlere ilişkin sorunları karşılaştırma yöntemiyle çözmeye çal ...
- karşıt saga :
- Ailelerle boyların yokoluşlarını anlatan saga türü. bk. aile saga ...
- karşıt söylen :
- Dünyanın sonunu anlatan söylen türü. bk. söylen.
-
- karşıtlık yasası :
- Halk anlatılarında geçen olaylarla, bu olayları oluşturan ve bunl ...
- katılgan öğe :
- Bağlı olduğu halkbilim tümgesi içindeki öbür öğelerle birlikte iş ...
- kaynak kişi :
- Kendisinden halk kültürüyle ilgili bilgiler sağlanan birey. bk. h ...
- kazıbilim :
- Kalkolitik ve daha sonraki çağların kültürlerini kendine özgü yön ...
- kemikçik bakısı :
- Küçük kemiklere bakarak geleceği çözümleme işi. krş. insan bakısı ...
- kendi kendini düzeltme yasası :
- Birçok halkbilim olay, ürün ve anlatılarının, iç ve dış etkenler ...
- kendiliğinden göç :
- Anlatı türlerinin, öteki halkbilim ürünlerinin tam karşıtı bir ol ...
- kendince simge :
- Bireysel anlamıyla simgesel anlamı arasında hiçbir ilişki olmayan ...
- kent halkbilimi :
- Kentlere özgü halkbilim olay ve ürünleleriyle ilgili araştırma ve ...
- kişisel gelenek :
- Toplumun benimsemediği kişilerce oluşturulan gelenek türü. bk. ge ...
- kişisel görenek :
- Toplumsal göreneklere uymayan kişilerce oluşturulan görenek türü. ...
- kişisel masal :
- Belirli bir yiğidin çevresinde oluşan olağanüstü olayları konu al ...
- kişisel saga :
- Konusu büyüsel ve doğaüstü olaylarla, kişiler olan saga türü. krş ...
- kişisel serüven :
- Belirli bir yiğidin çevresinde oluşan sürükleyici ve coşkulu olay ...
- kitaplık halkbilimcisi :
- Alan araştırması yapmadan, yalnız halkbilimsel yayınlara dayanara ...
- konut kurbanı :
- Yeni yapılan konuta koruyucu bir ruh sağlamak amacıyla insan kurb ...
- konut töreni :
- Temel açma, temel atma, duvar çıkma ve çatı kurma sırasında yapıl ...
- koruyucu büyü :
- Kötü etkilerden korunmak amacıyla başvurulan büyü türü. bk. büyü. ...
- koruyucu ruh :
- Kesilen kurbanın ruhunun koruyucu bir görev üstleneceğine ilişkin ...
- koşuklu bilmece :
- Koşuklu bir yapı üzerine kurulmuş olan bilmece türü. bk. bilmece.
- koşut gelişim :
- Aralarında tarih ve coğrafya yönünden hiçbir ilişki bulunmayan ha ...
- koşutçuluk :
- Birbirleriyle hiçbir ilişki ve değinileri olmayan halk kültürleri ...
- kökörnek :
- Bakınız: ilkörnek
- kötü görev :
- Halkbilim olay ve ürünlerinin, yeni etkenler nedeniyle, eski deng ...
- köy topluluğu :
- Köyde yaşayan insanlardan oluşan toplumsal birim. bk. köy, köylü, ...
-
- köylü :
- Konukseverlik, gelenekçilik, yazgıcılık, toprağa bağlılık, doğaya ...
- köylü ruhbilimi :
- Halk kültürünün bir kolu olan köylü kültürünü yaratan insanların ...
- köylü topluluğu :
- bk. köylü sınıfı, kırsal toplum
- kurban :
- Dinsel bir inancın sonucu olarak, kendine özgü törenlerle şu ya d ...
- kurban taşı :
- Tanrılara kan ya da canlı kurban sunulan yer, sunak. bk. kansal k ...
- kurtarım masalı :
- Gelinin güç, yüreklilik ve direnme yollarıyla dev ya da ejderhada ...
- kurukafa muskası :
- Kendisinde büyüsel bir koruma gücü olduğuna inanılan kurukafadan ...
- kuş bakısı :
- Kuşların uçuşlarına bakarak geleceği okumaya dayanan bakı türü. b ...
- kuşaksal boyut :
- Geleneklerin, kuşakları birbirlerine bağlayan özelliği, bk. gelen ...
- kutbakı :
- Kutsal nesnelere, canlılara ve olaylara bakarak geleceği okuma iş ...
- kutkoşuk :
- Tanrı, yarı Tanrı, kutsal kahraman ve seçkin kişilerin savaş başa ...
- kutsal ağaç :
- Çevresinde ve üzerinde birtakım dinsel uygulamalar yapılan ağaç. ...
- kutsal kitap bilmecesi :
- Halkın kutsal kitaplardan esinlenerek yarattığı bilmece türü. bk. ...
- kutyasak :
- Kutgüç ile yüklü oldukları düşünülen insan, hayvan, nesne ve doğa ...
- kutyasak yapıntı :
- Yasaklara uyulmadığında oluşacak sonuçları anlatan yapıntı türü. ...
- kültür alanı :
- Orta bölümlerinde özdeş, yan bölümlerinde oldukça türdeş gelenek ...
- kültür kalıtı :
- Daha önceki kuşaklardan çağımıza aktarılan ürünler, bk. gelenek.
- kültürel çevre :
- Büyüklük ve niteliği ne olursa olsun her toplumun yarattığı kendi ...
- kültürel çevrebilim :
- Bir kültürün doğal çevresiyle ilgili değişimlerini inceleyen bili ...
- kültürel direnç :
- Halkın dışardan gelen bir gelenek, görenek ve davranışı benimseme ...
- kültürel güç :
- Kültürün olduğu gibi kalmadan, ilgili olduğu toplumun yaşamına uy ...
- kültürel ikilem :
- Her toplum kültürünün, ayrı amaçlı iki kültürden oluştuğuna ilişk ...
- kültürel iletim :
- Kültür Ürünlerinin, bu arada özellikle halkbilim ürünlerinin, bir ...
- kültürel insanbilim :
- Kültürü tüm konu ve sorunlarıyla inceleyen bilim dalı. bk. insanb ...