eng

TDK Mantık Terimleri Sözlüğü (4)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
4. Sayfa
evrensel bağıntı :
K kümesinde evrensel bağıntı, (?) bağıntısı demektir.
evrensel küme :
1. Evren. 2. Yalnız özbireylerle özbirey kümelerini konu edinen b ...
evrensel öbek :
Kümeler kuramında bireylerle Öbeklerin tümünden oluşan özöbek.
evrensel terim :
Olağan yorumdaki kaplamı tüm evren olan birli yüklem. |[ Örn. 'İn ...
evrik :
(?) ||Örn. Kimi insanlar mantıkçıdır' önermesinin evriği 'Kimi ma ...
evrik koşul :
Ancak önbileşeni yanlış, artbileşeni doğru olduğunda yanlış olan ...
evrik koşul değillemesi :
Ancak önbileşeni yanlış, artbileşeni doğru olduğunda doğru olan b ...
eylemsel mantık :
Eylem (felsefesi) sorunlarıyla yakından ilgili oldukları için öde ...
FALSE :
Sözeden dildeki 'yanlıştır' birli yükleminin içlemi olan yanlış o ...
felsefe mantığı :
Felsefe sorunlarıyla yakın ilgisinden dolayı yöneticiler mantığın ...
geçerli biçimsel dizge :
Mantıksal dizgesi geçerli olan biçimsel dizge.
geçerli çıkarım :
Sonucu öncüllerinden çıkan çıkarım, öncülleri doğru kılan bütün y ...
geçerli çıkarım kuralları kümesi :
Bir mantıksal dizgenin çıkarım kuralları kümesinin geçerli olması ...
geçerli mantıksal dizge :
Her kanıtlanır çıkarımı geçerli olan mantıksal dizge.
geçerli önerme :
Bütün yorumlayanları doğru olan önerme değillemesi tutarsız olan ...
geçerli tamdeyim :
Tümel kapanışı mantıkça doğru bir önerme olan tamdeyim.
geçerlilik eklemi :
(?) ||Krş.. sıfırlı geçerlilik eklemi, birli geçerlilik eklemi, i ...
geçersiz çıkarım :
Sonucu öncüllerinden çıkmayan, başka bir deyişle geçersiz kılıcı ...
geçersiz kılıcı yorum :
Bir çıkarımın geçersiz kılıcı kümesinin her öğesini doğru kılan b ...
geçersiz önerme :
Yanlışlayıcı yorumu olan önerme. || Örn. 3>2 önermesi geçersizdir ...
geçersiz tamdeyim :
Tümel kapanışı mantıkça doğru bir önerme olmayan tamdeyim. || Örn ...
geçersiz tutarlı önerme :
En az bir yorumda yanlış, ama en az bir yorumda da doğru olan öne ...
geçişli bağıntı :
ß bağıntısının K kümesinde geçişli olması, K nın x, y, z öğeleri ...
geçişsiz bağıntı :
ß bağıntısının K kümesinde geçişsiz olması, K nın x, y, z öğeleri ...
geleneksel mantık :
Aristoteles ile gelişmeye başlayıp ortaçağda doruğuna erişen, ağı ...
genel değilleme kuralı :
Bir tamdeyimin değillemesinin, bu tamdeyimdeki bütün eklem ile ni ...
genel önerme :
İçinde en az bir niceleyici geçen önerme. || Anl. nicelenmiş öner ...
genel tamdeyim :
İçinde en az bir niceleyici geçen tamdeyim.
genel terim :
Bakınız: Yüklem
genleşmiş biçimsel dizge :
Bir biçimsel dizgenin abecesine yeni imler, ilksavlar kümesine de ...
genleşmiş dil :
Bir biçimsel dilin abecesine yeni imler katmakla oluşturulup, ilk ...
genleşmiş mantık dizgesi :
Bir mantıksal dizgeye yeni mantıksal değişmezler katmakla elde ed ...
gerçek birey :
Gerçek tamdurumda varolan, başka bir deyişle (?) gerçek tamdurumu ...
gerçek durum :
Gerçek tamdurumu öğe olarak kapsayan herhangi bir durum. || Anl. ...
gerçek kaplam :
A gibi bir düzgün deyimin belli bir yorum gereği gerçek tamdurumd ...
gerçek tamdurum :
Tamdurumlar kümesinin gerçek olan tek öğesi: (?)
gerçekleme :
Bir n-li değer dizisinin belli bir yorumda bir n-li tamdeyimi ger ...
gerçekleşebilir değerleme :
(?) nin gerçekleşebilir değerleme olması, p, in d, doğruluk değer ...
gerçekleşemez değerleme :
(?) nin gerçekleşemez değerleme olması, (?) doğruluk değerini,.. ...
gerçel kipler mantığı :
Kipler mantığı 1
gerek koşul :
Bakınız: gerekli koşul
gerek...gerek: :
Tümel-evetleme ekleminin Türkçe'deki bir karşılığı.
gerekli koşul :
(?) || Anl. gerek koşul. Krş.. yeterli koşul.
gerekli-yeterli koşul :
(?) || Anl. gerek-yeter koşul.
gerektirme :
Bakınız: koşul eklemi
gerektirme kuralı :
p kanıtsav olması koşuluyla, (?) nin türetilebildiğini dile getir ...
gerek-yeter koşul :
Bakınız: gerekli-yeterli koşul
gevşek geçerli çıkarım :
Sıkı geçerli olmamakla birlikte belli varlıksal öndayanakların ge ...
gevşek yeğleme yöneticisi :
(?) (p, q ye yeğlenir ya da p ile q karşısında ilgisiz kalınır) ö ...
giriş kuralı :
Öncülleri bir mantıksal değişmezi kapsamayıp sonucu bu değişmezi ...
Gödel sayısı :
Bir biçimsel dilin deyim kümesinden doğal sayılar kümesine kurula ...
Gösterici deyim :
Bakınız: Ad
gösterilen :
Bir adın kaplamı olan nesne.
gösterme :
a adının, (?) yorumunda X nesnesini gösterme'si X nesnesinin a ad ...
göstermeyle tanım :
Bakınız: örnekle tanım, göstermeyle tanım
güçkümesi :
Bir kümenin altkümelerinin kümesi. ||K Kümesinin güçkümesi gK biç ...
güçkümesi ilksavı :
Bir kümenin altkümeler öbeğinin küme olduğunu dile getiren ilksav ...
heple hiç kuralı :
MaP, SaM.'.SaP (Barbara) ile MeP, SaM. .SeP (Celarent) biçimindek ...
hepolacak yöneticisi :
p gibi olmakta olana ilişkin bir önermeden, hepolacağa ilişkin Ho ...
hepolmuş yöneticisi :
p gibi olmakta olana ilişkin bir önermeden, hepolmuşa ilişkin Hom ...
İ: :
tikel olumlu önermenin simgesi.
içeren :
K |= p gibi bir içermede, içeren K önerme kümesidir.
içerilen :
K |= p gibi bir içermede, içerilen p önermesidir.
içerme :
1. K önerme kümesinin p gibi bir önermeyi içerme'si, (p yi de yor ...
içerme imi :
İki önerme ya da bir önerme kümesi İle bir önerme arasında içerme ...
içerme kalıbı :
(?) önerme kalıplarından oluşup yorumsal sözeden dilde bir açık ö ...
içerme kalıbı örneği :
İçerme kalıbının dizimsel değişkenlerini, bu değişkenlerin birer ...
içerme kuralı :
Tümel kapanışı yorumbilimde belli koşullarda kanıtlanmış olan içe ...
içlem :
Bir düzgün deyimin kaplamına giren herhangi bir nesneye uygulanma ...
içlem belirlenimi :
Belli bir içlemli yorumda A deyimince belirlenen içlem, her tamdu ...
içlem izergesi :
A gibi her kapalı deyimi aşağıdaki koşulu yerine getiren içl(A) i ...
içlemdeş deyimler :
İçlemleri aynı olan düzgün deyimler.
içlemli yorum :
Her düzgün deyimin kaplamından başka bir de içlemini belirleyen y ...
içlemsel anlam :
Bir düzgün deyimin anlamı olan içlemsel nesne.
içlemsel bağıntı :
Sıralanmış n sayıda nesnenin belli bir bağıntıda olmasının gerekl ...
içlemsel doğruluk izergesi :
Her tamdurumu bir n-li (kaplamsal) doğruluk izergesine bağlayan b ...
içlemsel izerge :
Tamdurumlar kümesinden n-li kaplamsal izergeler kümesine yapılan ...
içlemsel izerge soyutlayıcısı :
Krş.. bireysel kavram soyutlayıcısı.
içlemsel nesne :
Bir düzgün deyimin içlemi olabilen nitelik ya da kavram.|| Günümü ...
iki değerli doğrusal eklem :
Temel doğruluk çizelgesinde yalnız "doğru" ile "yanlış" doğruluk ...
iki değerli mantık :
Doğru ile "yanlış"tan başka doğruluk değerine yer vermeyen mantık ...
ikil önerme kalıbı :
Bir önerme kalıbının ikillisi, asal ikillisine eşdeğer olan herha ...
ikilem :
Tüketici olan iki olanakta da aynı sonucun çıktığını dile getiren ...
ikili birinci bileşen değillemesi :
Temel doğruluk çizelgesinin belirlediği ikili doğrusal eklem. || ...
ikili birinci-bileşen evetlemesi :
(?) temel doğruluk çizelgesinin belirlediği ikili doğrusal eklem. ...
ikili eklem :
İki önermeden yeni bir önerme kurmaya yarayan yöneten deyim. || D ...
ikili geçerlilik eklemi :
(?) temel doğruluk çizelgesinin belirlediği ikili doğrusal eklem. ...
ikili ikinci-bileşen değillemesi :
(?) temel doğruluk çizelgesinin belirlediği ikili doğrusal eklem. ...
ikili ikinci-bileşen evetlemesi :
(?) temel doğruluk çizelgesinin belirlediği ikili doğrusal eklem. ...
ikili öbeklendirme :
Herhangi bir öbeğin ayrık, tüketici iki alt öbeğe ayrılması. || İ ...
ikili tutarsızlık eklemi :
(?) temel doğruluk çizelgesinin belirlediği ikili doğrusal eklem. ...
ikinci düzeyden sözeden dil :
Bir sözeden dili konu edinen, başka bir deyişle değişkenlerinin d ...
ikinci izdüşüm :
Bakınız: ikinci üye
ikinci üye :
sıralanmış ikilisinin ikinci üye'si, b nesnesidir. || Anl. ikinci ...
ilgisizlik yöneticisi :
p, q gibi iki önermeye uygulandığında (?) (p nin olmasıyla q nun ...
ilkel çıkarım kuralı :
Dizimbilim ilksavı olan çıkarım kuralı.
ilkel im :
Bir biçimsel dilin tanımlanmaksızın doğrudan verilmiş abece öğesi ...
ilkel yönetici :
Aynı türden olan, başka bir deyişle aynı almaşıklık bağıntısına d ...
ilksav :
Mantıksal ilksav ya da özel ilksav. || Anl. belit.
ilksav kalıbı :
Her örneği, sözedilen dilde ilksav olan önerme kalıbı.